Enerji Günlüğü - TMMOB Makina Mühendisleri Odası Enerji Çalışma Grubunun hazırladığı “Türkiye’nin Enerji Görünümü 2024 Oda Raporu” açıklandı. Rapor, yenilenebilir kaynaklara dayalı, kamucu/toplumcu, planlamacı, katılımcı başka bir dönüşüme ve demokratik enerji programına duyulan ivedi gereksinime vurgu yapıyor.
Türkiye’nin fosil yakıt bağımlısı olduğuna vurgu yapan Raporda bu temelde yapılan önerilerden bazıları şöyle:
- Enerjinin tüm tüketim alanlarında daha verimli kullanılmasını sağlayacak politika ve uygulamalar yürürlüğe konulmalı, kamusal demokratik bir planlama anlayışı ve uygulaması temel politika olmalıdır. Kapitalizmin gereksiz tüketim, sürekli yeniden üretim sarmalının tetiklediği, genel olarak tüm enerji kaynaklarının, özel olarak işlevsel olmayan elektrik tüketiminin körüklenmesi anlayışından uzak durulmalıdır.
- Yeni elektrik enerjisi ihtiyaçlarının karşılanmasında, karbonsuzlaşma hedefi doğrultusunda; enerji üretim tesislerinin esas olarak rüzgâr, güneş vb. yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı biçimde kurulması temel olmalı, rüzgâr ve güneş enerjisinden daha çok yararlanılmalıdır.
- Akkuyu ve Sinop NGS gibi riskli, dışa bağımlı, pahalı projeler iptal edilmelidir. Akkuyu NES, TANAP, Türk Akımı vb. projelerde yapıldığı gibi; bazı ticari sözleşmelerin, bir tür “yasal hile” ile gereği olmadığı halde, TBMM onayından geçirilerek uluslararası sözleşme niteliği kazandırıl- ması ve ulusal iç hukukun denetimi dışına çıkarılması önlenmeli; bu tür mevcut sözleşmeler ivedilikle yeniden görüşme konusu yapılmalı ve ülke çıkarları doğrultusunda değiştirilmelidir.
İthal edilen petrol, doğalgaz, kömür gibi enerji hammaddeleri ile ilgili alım anlaşmaları yeniden görüşme konusu yapılmalı, ülkemiz aleyhine olan maddelerinin iptal edilmesi sağlanmalıdır. Ülkeden geçen tüm transit boru hatları millileştirilmeli ve kamulaştırılmalıdır.
Özel elektrik şirketlerine kamudan kaynak aktarım mekanizmaları olan ve bedelleri kamu ve tüketiciler tarafında ödenen yerli kömür yakan santrallara tanınan, piyasa fiyatlarından daha yüksek sabit fiyattan alım garantileri; Kömür ve doğalgaz yakıtlı santrallara ve hidroelektrik santrallara ilave ödeme yapıl- masını sağlayan Kapasite Mekanizması; Yenilenebilir kaynaklı santrallar için uygulaması amaç dışına çıkmış olan YEKDEM sona ermelidir.
- Yanlış uygulamalardan canı yanan, zarar gören üreticilere ve yaşadıkları bölgede sağlıklı yaşam haklarını savunmak için barışçıl yöntemlerle direnenlere baskı ve şiddet uygulama, üzerlerine kolluk kuvvetleri gönderme uygulamaları derhal son bulmalı ve halkın taleplerine kulak verilmelidir.
- Kamu kuruluşları yeniden yapılandırılmalı ve bu yeni kurumsallaşmanın önemli bir bileşeni olarak Türkiye Planlama Kurumu (TPK) kurulmalıdır.
Enerji Günlüğü