Enerji Günlüğü – TMMOB Makine Mühendisleri Odası, doğalgaz zammına ilişkin açıklamasında dar ve sabit gelirliler ile emekçilere kamusal destek verilmesi gerektiğini bildirdi.
TMMOB Makina Mühendisleri Odası Başkanı Yunus Yener imzasıyla yapılan açıklamada sübvansiyonların durumu ve son aylardaki fiyat düzenlemeleri hatırlatıldı ve kamusal desteklemeler konusunda Oda’nın görüşü bildirildi.
“SÜBVANSİYON KALDIRILDI”
Açıklamada şöyle dendi, “Ağustos 2018’e kadar elektrik üretimi için temin edilen doğalgaz sübvanse edilmiştir. Başka bir ifade ile doğalgazla elektrik üreten santrallara gaz, maliyet rakamlarının altında verilmiş, yatırımcı özel şirketler kamu zararı pahasına desteklenmiştir.
Elektrik üretimi için kullanılan doğalgaz için BOTAŞ’ın 01.08.2018 tarihinden itibaren uygulayacağı 270 dolar/1000 m3 ise, BOTAŞ’ın gaz alım fiyatlarına yakındır. Elektrik üretimi için kullanılan doğalgazın satış fiyatlarında yapılan artışlarla tamamen olmasa da sübvansiyon büyük ölçüde kaldırılmıştır.
Konutlar, işyerleri, yıllık tüketimi 300.000 m3’ün altında olan sanayi kuruluşları için BOTAŞ’ın Ekim 2018 cari satış fiyatları, ortalama 1 USD=6 TL kabulü ile 160 USD/1000 m3 düzeyindedir. Yıllık tüketimi 300.000 m3’ten fazla olan sanayi kuruluşları için son yapılan %18,5 zamla satış fiyatı 225 USD/1000 m3 yükselmiş olsa da, bu fiyatlar da BOTAŞ’ın cari 270-370 USD/1000 m3 gaz alım fiyatlarından çok düşüktür. Bu rakamlar, doğalgazda sanayi, ticarethane ve konut tüketicileri için sübvansiyonun eskiye göre azalmakla birlikte halen devam ettiğini göstermektedir”.
KONUTLARDA DOĞALGAZ FİYATI %29,53 ZAMLANDI
Kamusal desteğin yalnız dar ve sabit gelirliler ile emekçilere sağlanması gerektiğini belirten açıklamada, konut tüketicilerinin alış fiyatlarının Ağustos, Eylül ve Ekim ayı başlarında yapılan üç zamla, %29,53 oranında arttığı hatırlatıldı.
Açıklama şöyle devam etti, “Kentsel doğalgaz dağıtım şirketleri, son yapılan zam sonrasında serbest olmayan tüketiciler için BOTAŞ’tan 0,988904 TL/m3 fiyatla satın alacakları gazın fiyatına; birim hizmet ve amortisman bedeli, 0,0223 TL ÖTV ve %18 KDV ekleyeceklerdir.
Kentsel doğalgaz dağıtım şirketlerine ödenen birim hizmet ve amortisman bedeli, kentlere göre değişiklik gösterdiği gibi, yıl içinde enflasyon oranlarına göre de artmaktadır. GAZBİR verilerine göre 2017 sonunda en yüksek birim hizmet ve amortisman bedelinin 0,371893 TL olduğu dikkate alındığında ve 2018 enflasyonu %30 olarak kabul edilir ise, konut tüketicilerinin 1 m3 doğalgaz için ödeyeceği bedel 1,76 TL’ye varabilecektir.
KONUTTA AYLIK ORTALAMA DOĞALGAZ FATURASI 147 TL
GAZBİR verilerine göre Türkiye’de 2017’de bir hanenin yıllık ortalama gaz tüketimi 1.017 m3 olup, bu rakam Ankara için 1.099 m3’tür. Bireysel (kombi) ısıtmanın yaygın olduğu Ankara’da bir konutun Ekim 2018 için geçerli olan KDV dahil 1,6070 TL/m3 Başkent Gaz satış fiyatı üzerinden, yıllık doğalgaz faturası 1,6070 TL/m3 x 1.099 m3=1.766 TL’ye ulaşmaktadır. Aylık ortalama ise 147 TL olmaktadır.
Asgari yaşam standardında dört kişilik bir ailenin aylık 230 kWh tüketimi ile elektrik faturası Ekim başında yeni bir zam olmaz ise 126 TL’yi geçen bir konutun; aylık doğalgaz ve elektrik faturası 273 TL’ye varmaktadır. Bu tutar 1.603,12 TL olan asgari ücretin %17’sidir.
Diğer yanda, elektrik ve doğalgaz fiyatlarındaki artış başka birçok ürün ve hizmetin fiyat artışlarının da gerekçesi olacak ve enflasyon oranı düşmek bir yana %30’ları aşabilecektir.
TMMOB Makina Mühendisleri Odası olarak ısrarla tekrarlıyoruz.
Hiç bir zaman gerçekleşemeyen düşük oranlı enflasyon tahminleri ile ücretleri çok yetersiz artan emekçilerin maaşları ve asgari ücret, mevcut yüksek enflasyonu dikkate alan yüksek bir oranda artırılmalı ve asgari geçim indirimi asgari ücret tutarına yükseltilmelidir.
Doğalgaz satış fiyatlarında sübvansiyon yalnızca düşük gelirli konut tüketicileri için sağlanmalı, enerji yoksunlarına ise bedelsiz elektrik ve doğalgaz desteği verilmelidir”.