Enerji Günlüğü - Koç Üniversitesi ve Tüpraş işbirliğiyle kurulan; Türkiye’nin özel sektör destekli ilk enerji merkezi Koç Üniversitesi Tüpraş Enerji Merkezi (KUTEM) faaliyete geçti. Merkez, fosil yakıtlar, güneş yakıtları ve biyoyakıtlar üzerine yoğunlaşacak.
Koç Üniversitesi Tüpraş Enerji Merkezi (KUTEM), 24 Eylül 2013, Salı günü Koç Holding Enerji Grubu Başkanı Erol Memioğlu, Koç Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Umran İnan ve KUTEM Direktörü Prof. Dr. Can Erkey’in konuşmaları ile açıldı. Koç Üniversitesi Rumelifeneri Kampüsü’nde; 355 metrekare alanda faaliyet gösteren KUTEM’de Fen, Mühendislik, İktisadi ve İdari Bilimler Fakülteleri’nden 30’a yakın öğretim üyesi görev alıyor. Tohumlama fonlarıyla öğretim üyelerinin enerji ile ilgili alanlarda yeni projeler geliştirmesine kaynak sağlayan KUTEM’de ilk aşamada altı projeye destek veriliyor.
FOSİL VE GÜNEŞ YAKITLARINA YOĞUNLAŞACAK
Türkiye’nin dünya enerji piyasasında rekabet gücününün arttırılmasını hedefleyen Tüpraş, KUTEM’ebeş yıl içinde araştırma altyapısını güçlendirmek için 8 milyon TL destekte bulunacak. Türkiye’nin özel sektör desteği ile kurulan ilk enerji merkezi KUTEM’de Tüpraş’la ortak projeler geliştirilirken; öğretim üyeleri ve doktora öğrencilerinin enerjiyle ilgili projeleri için de fon sağlanacak. Yakıt ağırlıklı çalışmalar yürüten bir araştırma merkezi olan KUTEM’in faaliyetleri fosil yakıtlar, biyoyakıtlar ve güneş yakıtları üzerinde yoğunlaşacak.
AMAÇ, REKABET GÜCÜNÜ ARTIRMAK
Koç Holding Enerji Grubu Başkanı Erol Memioğlu, küresel rekabet ortamında faaliyetlerimizi sürdürürken, üretim teknolojilerinde fark oluşturarak, şirketlerini geleceğe taşıyacak nitelikte bir rekabet gücüne ulaştırmayı hedeflediklerini ifade etti. Bu amaçla bilgi ve teknolojileri geliştirmek, yeni ürün ve proseslere ulaşmak ve sahada uygulamak üzere, 2010 yılı başında harekete geçtiklerini belirten Memioğlu, şunları söyledi:
"ArGe stratejimiz çerçevesinde üniversiteler, araştırma merkezleri ve sanayi ile gerçekleştirilecek ortak çalışmalar sonrasında ortaya çıkacak bilgi birikimi, şirketlerimizin sürdürülebilir başarısı ve geleceği için büyük önem taşımaktadır. Hedefimiz, ülke ve şirketlerimizin ortak değerlerinin tasarruf altına alınıp, işbirliği kültürünü gerek şirketler içinde gerekse sektör genelinde yaymak ve üniversitelerimizin ilgili bölümlerini Ar-Ge merkezimizin paydaşı olarak değerlendirmektir."
AR-GE ALANINDA ÖNE ÇIKTI
Erol Memioğlu'nun verdiği bilgiye göre, 2012 yılında Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının değerlendirmesi sonrası “Nitelikli ArGe Merkezi” kategorisinde Tüpraş ArGe Merkezi 141 aday arasından ülke ikincisi oldu. Bu yıl ise bütçe hacmi bakımından Türkiye Ar-Ge Ligi’nde yıllardır Ar-Ge faaliyetlerinde bulunan şirketleri geride bırakarak (2011 deki 14. sıradan) 9. sıraya yükseldi. “Üniversite ile İşbirliği” kategorisinde dördüncü, “Bilimsel Yayın” kategorisinde ise altıncı sırayı aldı. Erol Memioğlu, Tüpraş’ın oluşturduğu sinerji ile grup şirketlerinden Aygaz’ın iki, Demir Export’un ise 1 Tübitak onaylı projeye başladığını, OPET Madeni Yağ Grubu’nun 5 Tübitak onaylı projeyi yürütürken, akaryakıt grubunun ise son derece önemli bir konuda Koç Üniversitesi ile ortak ArGe çalışmalarını sürdürdüğünü belirtti.
HEDEF GELECEĞİ GÜVENCE ALTINA ALMAK
Koç Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Umran İnan, açılışta yaptığı konuşmada enerji alanında rekabetçi bir üstünlük yaratacaklarına inandığını dile getirirken, "Sürdürülebilir enerji teknolojileri üzerine çalışmalarımızı devam ettirerek, gelecek kuşakları güvence altına almalıyız. Aynı zamanda fosil yakıtların kullanımında da en verimli ve en çevreci metodları geliştirmeliyiz. Bu da ancak üniversite ve sanayi işbirliği ve ortak projelerle gerçekleştirilebilir" dedi.
ÜNİVERSİTE-SANAYİ İŞBİRLİĞİ
Tüpraş’ın da desteğiyle KUTEM'in, üniversite ve sanayi işbirliğine ortam ve süreklilik kazandıracağını anlatan Prof. Dr. İnan, "Aynı zamanda endüstriyel araştırmalar konusunda deneyimli personel yetiştirilmesine de olanak sağlayacak. Lisansüstü öğrencilerimiz, yeni yakıt teknolojileri geliştirme konusunda iddialı bir merkezde araştırma yapacağı ve farklı bir düşünce tarzı kazanacağı için de mutluluk duyuyoruz" diye konuştu.
KUTEM, CARİ AÇIĞA ÇARE ARAYACAK
Açılış töreninde bir sunum gerçekleştiren KUTEM Direktörü Prof. Dr. Can Erkey, 20 yıl içinde dünyada enerji tüketiminin yüzde 50 oranında artmasının beklendiğine dikkat çekti. Türkiye'nin enerji ihtiyacının yüzde 70’ini dış kaynaklardan elde ettiğine işaret eden Erkey, bunun Türkiye için önemli sorunlardan biri olan cari açığın ciddi bir kısmını oluşturduğunu vurguladı. Erkey şöyle dedi:
"Ülkemizdeki kaynaklardan enerji elde edebilmek için teknolojilerin geliştirilmesi gerekiyor. KUTEM’de yapılacak bilimsel çalışmalar; çevreye duyarlı yeni yakıt teknolojilerinin geliştirilmesine ve bunların şirketler tarafından ürün haline getirilerek dünya enerji pazarında rekabet edebilmemize ve ülkemizin enerji açığı probleminin çözülmesine katkıda bulunacak. Hedefimiz KUTEM’in, yakıt teknolojileri alanında dünya çapında bir araştırma merkezi olmasıdır."
DİSİPLİNLERARASI BİR ENERJİ MERKEZİ
Enerji alanında araştırmalar yürüten KUTEM’de üç konu üzerine çalışmalar yürütülecek. Bunlardan ilki olan fosil yakıt çalışmaları, yakıt üretim teknolojilerinin verimliliğinin artırılması, sera gazı emisyonlarının azaltılması için süreçlerin geliştirilmesi ve ithal teknolojilerin Türkiye’de üretilebilmesine yardımcı olmak üzerine odaklanacak. Bu şekilde, Türkiye’nin en önemli problemlerinden biri olan cari açığın düşürülmesine katkıda bulunulacak.
İkinci çalışma alanı biyoyakıtların, önümüzdeki 5-10 yılda Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynakları arasına girmesi öngörülüyor. Günümüzde kullanılan etanol gibi biyoyakıtlar gıda fiyatlarının yükselmesine, ormanlık alanların yok olmasına ve açlığa yol açıyor. Bunun engellenebilmesi için KUTEM, gıda olarak tüketilmeyen biyokütlelerden yakıt elde edilmesi için yosunlar, orman atıkları ve çabuk büyüyen sazlardan enerji elde edilmesi için araştırma programları oluşturacak.
KUTEM’in bir diğer çalışma alanı güneş yakıtları. Dünyada fosil yakıtların tükenmesinden sonra güneş enerjisini kullanarak sudan yakıt elde etmenin yollarını bugünden araştırmaya başlayacak olan KUTEM’de, bu tip güneş yakıtlarının ekonomik şekilde üretimi için teknolojiler geliştirilmesi üzerine araştırmalar yürütülecek. KUTEM'de halen bir dizi proje üzerinde çalışılıyor. Merkez ayrıca üniversitede yakıt dışında kalan ısı yalıtımı ve enerji verimliliği gibi enerji alanındaki araştırmalara da destek sağlamayı planlıyor.
KUTEM’DE YÜRÜTÜLEN PROJELER:
- Sera gazı emisyonlarının azaltılması,
- Yakıt üretim teknolojilerinin verimliliğinin artırılması,
- İthal yakıt üretim teknolojilerin Türkiye’de üretilmesi,
- Enerji giderlerinin azaltılması amaçlı rafineri ve rafinerideki ünitelerin optimizasyonu,
- Donmayan asfalt geliştirilmesi çalışmaları
- Mikroalglerden biyodizel elde edilmesi,
- Gıda kaynağı olmayan biyokütlelerden biyoetanol üretimi.
- Fotokatalitik yöntemlerle suyun güneş enerjisi ile ayrıştırılması ve hidrojen üretimi,
- Yapay fotosentez yoluyla karbondioksit ve suyun hidrokarbon yakıtlara dönüştürülmesi