Enerji Günlüğü - Türkiye'de kadın yöneticilerin oranının 1 puanlık artışla yüzde 26'ya yükseldiği bildirildi.
Bağımsız denetim, vergi ve danışmanlık firması Grant Thornton, her yıl yapılan ‘Kadın yöneticiler’ araştırmasının 2015 yılı sonuçlarını açıkladı. Buna göre kadın yönetici oranında Türkiye ortalaması geçen seneye göre bir puan artışla %26’ya ulaştı. Bu sonuç, 2014’e göre ufak bir artışa işaret etse de 2012 ve 2013’e göre önemli düşüş var.
DÜNYADA 2 PUAN GERİLEME
Araştırmaya katılan 35 ülkenin yönetimlerinde rol alan kadınların oranı %22. 2013 ve 2014 yıllarının global ortalaması olan %24’e göre iki puanlık düşüş var. Türkiye’de ise 2014’e göre 1 puanlık artış yaşanırken, 2013’e göre 4 puanlık, 2012’ye göre ise 5 puanlık düşüş göze çarpıyor fakat Türkiye ortalaması yine de 35 ülkenin ortalamasının 4 puan üzerinde.
Kadın yönetici oranları (%)
Yıllar 2015 2014 2013 2012
Türkiye 26 25 30 31
Global 22 24 24 21
KADINLAR RUSYA'DA ÖNDE
Kadın yönetici liginde liderliğe oynayan ilk 10 ülkenin 7’si Doğu Avrupa ülkesi. Bir numarada ise Rusya var. Grant Thornton’un araştırması, Rusya’daki yönetim rollerinin yüzde 40’ının kadınlar tarafından üstlenildiğine işaret ediyor. Bu oran ile Rusya global ortalamayı neredeyse ikiye katlıyor. Rusya’dan sonra gelen ülkeler sırası ile %38 ile Gürcistan, %37 ile Polonya, %36 ile Letonya, %35 ile Estonya ve %33 ile Litvanya.
JAPONYA YİNE EN SONDA
Grant Thornton araştırmasının hiç değişmeyen sonuçlarından birisi de Japonya’nın her sene listenin en sonunda yer alması. Japonya, bu yıl da %8 ile en kötü karnenin sahibi. Japonya’daki şirketlerin %66’sının yönetiminde tek bir kadın bile yok. Japonya’yı %14 ile Almanya ve %15 ile Hindistan takip ediyor. Avrupa ülkelerine grup olarak bakıldığında %26 ile araştırma tarihinin en yüksek Avrupa Birliği kadın yönetici oranının ortaya çıktığı görülüyor. Bu sonuçta %33 ile Fransa, %28 ile İsveç ve %27 ile Yunanistan’ın payı var.
Grant Thornton Türkiye Bağımsız Denetim Hizmetleri Ortağı Gül Şahin, geçmişten günümüze kadın yönetici oranının en yüksek olduğu ülkelerin çoğunluğunun, fırsat eşitliği kültürünün esas alındığı köklü komünist geçmişe sahip ülkeler olduğunu bellirterek, bu kültürden kaynaklanan bakış açısının devam ettiğini ifade etti.
Gül Şahin, tarihten gelen bu kültürel etkinin yanı sıra nüfus yapısının da bu istatistiklerde önemli rol oynadığını belirterek "Örneğin Rusya’da her 100 erkeğe karşılık 120 kadın olması da Rusya’daki yüksek oranlar üzerinde açıklayıcı bir faktör olabilir" dedi.
TÜRKİYE'DE DURUM
Türkiye’de, kadın yöneticilerin üstlendiği roller ağırlıklı olarak satış, pazarlama ve insan kaynakları alanlarında yoğunlaşıyor. %34 ile satış direktörlüğü öne çıkarken, %19 ile pazarlama, %18 ile insan kaynakları ve %15 ile CFO/finans direktörlüğü rolleri göze çarpıyor.
Raporun Türkiye sonuçlarını değerlendiren Gül Şahin, Türkiye ortalaması global ortalama üzerinde olsa da, gerek kadın yönetici, gerekse genel olarak kadın istihdamlarının arzu edilen düzeyde olmadığını ifade etti. 2013 yılı TÜİK verilerine bakıldığında, Türkiye’deki kadın nüfusunun %49,8, erkek nüfusunun ise %50,2 olduğunu belirten Şahin, "Her iki grubun ağırlığının neredeyse yarı yarıya olduğu bir demografik yapıda, yönetimlerdeki %26’lık kadın payı çok olumlu sayılamayaz" ifadesini kullandı. Diğer taraftan Türkiye’de, nüfustaki cinsiyet dağılım oranları neredeyse eşit olsa da, eğitim eşitsizliğinin çok büyük boyutlarda olduğunu ifade eden Şahin, Türkiye’de 2012 yılında okuma yazma bilmeyen erkek nüfus oranı %1,4 iken, kadınlarda bu oranın %7 olduğunu ve bu durumun, gerek kadın çalışan oranını, gerekse kadın yönetici istatistiklerini temelden etkilediğini vurguladı.
SAĞLIK, EĞİTİM VE SOSYAL HİZMETLER
Kadın yöneticilerin öne çıktığı sektörler, global ortalamada %41 ile sağlık ve yine %41 ile eğitim ve sosyal hizmetler olarak öne çıkıyor. Bunları %33 ile turizm takip ediyor. En sonda ise %19 ile ulaşım, %18 ile inşaat ve gayrimenkul ve %12 ile madencilik sektörleri yer alıyor.
EBEVEYNLİK YÜKÜ ENGEL
Ebeveynlik görevini, kadınların yönetici olarak tercih edilmesinin önündeki en büyük engel olarak ifade eden katılımcıların oranı %28. Diğer ailevi yaptırım ve baskıları birer engel olarak ifade edenlerin oranı ise %24. Uygun yönetim pozisyonları açıldığında yeterli kadın aday eksikliğini bir engel olarak ifade edenler %20 ve cinsiyetlere yönelik önyargıları birer engel olarak düşünenler katılımcıların %19’u.
KATILIMCI PROFİLİ
Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 35 ülkeden 2.500 şirket ile gerçekleştirildi. Çeşitli sektörler ve farklı ölçeklerden firmalar araştırmada yer aldı. Araştırmaya dahil olan ülkeler (Alfabetik olarak) şöyle:
- Almanya
- ABD
- Arjantin
- Avustralya
- Botsvana
- Brezilya
- Çin
- Endonezya
- Ermenistan
- Estonya
- Finlandiya
- Fransa
- Güney Afrika
- Gürcistan
- Hindistan
- Hollanda
- İngiltere
- İrlanda
- İspanya
- İsveç
- İtalya
- Japonya
- Kanada
- Letonya
- Litvanya
- Malezya
- Meksika
- Nijerya
- Polonya
- Rusya
- Singapur
- Tayland
- Türkiye
- Yeni Zelanda
- Yunanistan