Enerji Günlüğü – Türkiye’de kaçak elektrik kullanımı uzun yıllardır mücadele edilen bir suç. Dicle Elektrik Dağıtım AŞ’nin görev sınırları içinde kalan Diyarbakır, Şanlıurfa, Batman, Mardin, Siirt ve Şırnak kaçak elektrik kullanımının en yaygın görüldüğü iller arasında yer alıyor. Diğer bazı elektrik dağıtıcıları gibi Dicle EDAŞ da yıllardır kaçak kullanımla mücadele ediyor. Bölgede özellikle yaz aylarında artan tarımsal sulama amaçlı kaçak elektrik kullanımı bilinen bir gerçek.
Dicle EDAŞ kamu güvenlik birimlerinin de desteğiyle zaman zaman bölgede kaçak elektrik kullananlara yönelik suçüstü yakalamaya dönük önlemler de dahil pek çok yönteme başvuruyor.
KAÇAKLA BAŞA ÇIKILAMIYOR
Tüm bunlara rağmen kaçak kullanımı istenilen seviyeye düşüremeyen Dicle EDAŞ, güvenlik birimlerinin dışındaki diğer kamu kurum ve kuruluşlarından da destek talep ediyor. Bunlar arasında merkezi yönetimin yerle birimleri ile belediyeler de yer alıyor. Dicle EDAŞ yöneticileri son olarak kaçak elektrik kullanımı sırasında kullanılan en önemli ekipman kabul edilen trafoların ticaretinin kontrol altına alınması için yasal düzenleme talep edecek noktaya geldiler.
Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas konuya ilişkin yaptığı açıklamada Nisan ayında yapılan kontrollerde 351 adet kayıt dışı trafo tespit edildiğini söyledi. Yılbaşından bu yana tespit edilen kaçak trafo sayısının ise 2800’ü bulduğunu anlatan Yaşar Arvas “Kaçak elektrikle mücadelede ciddi bir efor sarf ediyoruz” dedi. Arvas şöyle devam etti:
“Tarımsal sulama sahalarında kendini gösteren ve sayıları binlere ulaşan kaçak trafoların bertaraf edilmesi için çalışıyoruz. Kaçak elektrik kullananların normalden 9-10 kat daha fazla enerji tükettiğini gözlemliyoruz. Elektrik iletim hatlarında çoğu kez kalıcı hasarlar bırakan kaçak kullanımın faturası tüm Türkiye’ye çıkıyor. Sadece Mardin’de tüketilen kaçak enerji, 1.2 milyon hanenin tüketimine eşit. Her hanede 4 kişinin yaşadığını varsayarsak, bu da 4 milyon 800 bin kişinin enerji tüketimine denk geliyor.”
KAÇAK TRAFO İLE ÖLÜM
Kaçakla mücadele için yeni mücadele yöntemlerine ihtiyaç olduğunu savunan Yaşar Arvas şunları söyledi:
“Trafo ticareti belli başlı illerde adeta bir sektöre dönüşmüş durumda. 150-200 bin TL’yi veren herkes bu trafoları temin edebiliyor. Bu trafolar ile tüketilen aşırı ve kaçak elektrik tüketimi bir yana, kaçak trafo montajı esnasında meydana gelen kazalar zaman zaman can kaybına da yol açıyor.”
ETKİN DÜZENLEME İHTİYACI
Kaçak trafoların ülke ekonomisini milyarlarca liralık zarara uğrattığı değerlendirmesinde bulunan Yaşar Arvas, “Trafo ticaretinin daha etkin regülasyonlarla kontrol altına alınması gerektiği sonucu ortaya çıkıyor. Başta Ticaret Bakanlığı olmak üzere tüm paydaşlarla konunun çok yönlü ele alınması ve regülasyonların yeniden gözden geçirilmesi, sürdürülebilir enerji arz güvenliğini garanti altına almak adına önemli bir adım teşkil edecektir” diye konuştu.
21 DAĞITIM BÖLGESİ
Türkiye elektrik dağıtım hizmetleri 2014 yılından bu yana tamamen özel sektör tarafından veriliyor. 21 dağıtım bölgesinde 21 dağıtım, 21 de perakende elektrik tedarik şirketi rol üstleniyor. Söz konusu bölgelerde görev yapan dağıtım şirketleri Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (Elder) çatısı altında örgütlü bulunuyor. Elder, elektrik dağıtım faaliyetlerinde uygulama birliği sağlanması, iş sağlığı ve güvenliğinin tüm ülke çapında sektör tarafından benimsenmesi ve benzeri konularda EPDK ile koordineli şekilde rol üstleniyor. Elder, her yıl sektöre dair yaratıcı fikirlerin girişime dönüşmesi konusunda da destekler sağlanmasının önünü açıyor.