Enerji Günlüğü - 2020 yılında, iklim değişikliği kaynaklı en yüksek hasara yol açan ilk 15 olayının 9'u 5 milyar dolardan fazla zarara neden oldu.
Birleşik Krallık merkezli bir kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Christian Aid, 2020’nin en fazla hasara neden olan 15 aşırı hava olayını incelediği Counting the Cost: A Year of Climate Breakdown (2020 için Maliyet Hesabı: İklim Yıkımıyla Dolu bir Yıl) başlıklı yıllık raporunu yayınladı. Rapor iklim değişikliğinin etkisiyle, her biri en az 1,5 milyar dolar hasara neden olan on aşırı hava olayı tespit etti. Bu aşırı olayların dokuzunda hasar seviyesi 5 milyar doların üzerinde. Söz konusu tahminlerin çoğu sigortalanmış zararlara dayandığı için asıl maliyetin çok daha yüksek olduğu düşünülüyor.
10 OLAYIN 6’SI ASYA’DA
En yüksek maliyetle sonuçlanan on hava olayının altısı Asya’da görülürken, bunların beşi, normalden daha yağışlı geçen muson sezonuyla ilişkilendirildi. Afrika’da birçok ülkede yaşanan çekirge istilaları tarımsal mahsulü ve bitki örtüsünü talan ederken 8,5 milyar dolara ulaştığı tahmin edilen hasara yol açtı. İstilaların iklim değişikliğinin tetiklediği olağan dışı yağışlarla ortaya çıkan nemli koşullarla ilişkili olduğu düşünülüyor.
AŞIRI HAVA OLAYLARININ ETKİLERİ DÜNYANIN HER YERİNDE HİSSEDİLDİ
Bununla birlikte, aşırı hava olaylarının etkisi dünyanın her yerinde hissedildi. Avrupa’da yaşanan iki ekstra tropikal siklon, yaklaşık 6 milyar dolarlık hasara yol açtı. Hem benzeri görülmemiş bir kasırga sezonunu hem de yine benzeri görülmemiş bir yangın sezonunu geride bırakan ABD’de hasarın boyutu 60 milyar doları geçti.
SİBİRYA’DA SICAKLIK REKORU KIRILDI
Nüfus yoğunluğunun daha az olduğu bazı bölgeler de ısınan dünyanın sonuçlarından mustarip. Yılın ilk yarısı Sibirya’yı vuran sıcak dalgası, Verkhoyansk şehrinde hava sıcaklığının 38 dereceye çıkarak rekor kırmasına neden oldu.
Birkaç ay sonra, dünyanın diğer ucunda, Bolivya, Arjantin, Paraguay ve Brezilya, sıcak hava ve kuraklığın yol açtığı yangınlarla mücadele etmek zorunda kaldı. Bu olaylar can kaybına yol açmasa da tahrip olan alanlar nedeniyle biyolojik çeşitlilik ve gezegenin küresel ısınmaya cevap verme kapasitesi son derece olumsuz etkilendi.
YOKSUL ÜLKELERDE DE SONUÇLAR YIKICI OLDU
Raporda gayrimenkulün daha değerli olduğu zengin ülkelerde karşılaşılan yüksek maliyetler ön plana çıksa da 2020’de yaşanan bazı aşırı hava olayları, gayrimenkulün aynı seviyede fiyatlandırılmadığı yoksul ülkelerde bile yıkıcı sonuçlar doğurdu. Güney Sudan, 138 kişinin ölümüne, bu yılın mahsulünün de yok olmasına neden olan tarihindeki en kötü su taşkınlarından birini yaşadı.
Bütün bu hava olaylarının tetikleyicisi iklim değişikliği olmakla birlikte, etkilenen ülkeler arasında küresel ısınmada neredeyse hiç payı olmayanlar da yer alıyor. Atlas Okyanusu’nda görülen kasırga sezonunun en şiddetli fırtınası olan Loka Kasırgası’nın vurduğu Nikaragua ve Goni ve Vamco tayfunlarının art arda toprak kaymalarına yol açtığı Filipinler, bu ülkelere örnek verilebilir.
İKLİM İÇİN BİR AN ÖNCE HAREKETE GEÇİLMELİ
Yaşanan bu aşırı hava olayları, iklim için bir an önce harekete geçilmesi gerektiğini gösteriyor. Ortalama sıcaklık artışının Sanayi Devrimi öncesi döneme kıyasla 2 derecenin çok daha altında tutulmasını, mümkünse 1,5 derecede sınırlandırılmasını hedefleyen Paris Anlaşması beş yaşında. Kasım 2021’de Glasgow’da düzenlenecek bir sonraki iklim konferansından önce ülkelerin daha etkili sonuçlar doğuracak hedefler belirlemesi büyük önem taşıyor.
FOSİL YAKITLARI YERİN ALTINDA BIRAKACAĞIZ
Raporun yazarı ve Christian Aid iklim politikası yöneticisi Dr. Kat Kramer yaptığı değerlendirmede, “Covid-19 salgını haliyle bu yılın en büyük endişe kaynağıydı. Dünyanın en hassas bölgelerinde yaşayan milyonlar, salgının yanı sıra iklim yıkımından da ciddi ölçüde etkilendi. Öte yandan, Covid-19’a karşı geliştirilen aşı gibi, iklim değişikliği sorunu için de çözümümüz var. Fosil yakıtları yerin altında bırakacağız, temiz enerji yatırımlarını arttıracağız ve iklim yıkımından halihazırda mağdur olanlara yardım edeceğiz.
İklim değişikliği, Asya’da su taşkınları, Afrika’da çekirge istilaları, Avrupa ve Amerika’da fırtınalara yol açarak 2020’de de şiddetlenmeye devam etti. 2021’in bu gidişatı tersine çevirecek eylemleri gerçekleştireceğimiz yeni bir dönemin başlangıcı olması çok önemli. Başkanlık seçimlerini kazanan Biden’ın Beyaz Saray’da göreve başlaması, tüm dünyayı eyleme çağıran sosyal hareketler, Covid sonrası dönemde yeşil iyileşme yatırımları ve Birleşik Krallık’ın ev sahipliğinde gerçekleşecek hayati önem taşıyan BM iklim zirvesi, ülkelerin hepimizi güvenli bir geleceğe giden yola sokmaları için önemli birer fırsat teşkil ediyor” ifadesini kullandı.