Enerji Günlüğü - İsrail ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), BAE ham petrolünün İsrail’deki Kızıldeniz’i Akdeniz’e bağlayan bir petrol boru hattıyla Avrupa pazarlarına gönderilmesi için ön anlaşma imzaladı.
Petrol piyasasında İsrail’in bölgedeki etkinliğini arttıracak ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE), Süveyş Kanalı’ndaki kapasite sınırlamalarını aşabilmesini sağlayacak bir anlaşma imzalandı. ABD’nin arabulucuğu ile Ağustos ayında ilişkileri normalleştirme anlaşması imzalayan İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Abu Dabi’de ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin’in de katıldığı bir törenle petrol anlaşması imzaladı. OPEC’in üçüncü büyük petrol üreticisi ülke olan BAE petrolünün İsrail’e ait boru hattıyla Akdeniz üzerinden Avrupa’ya taşınmasını öngören anlaşma, İsrail hükümetine ait EAPC ile BAE merkezli ve İsrail’in de ortak olduğu MED-RED Land Bridge şirketi arasında imzalandı.
Günlük kapasitesi 600 bin varil olan ve 23 milyon varillik de depolama kapasitesine sahip olan 254 kilometrelik hattın operasyonları İsrail tarafından gizli tutuluyor. Hattı işleten Eilat Aşkelon Boru Hattı Şirketi (EAPC), herhangi bir finansal rapor açıklamıyor ve müşterilerinin isimlerini gizli tutuyor.
EAPC, Aşkelon termaline tankerlerle gelen petrolü, Çin ve Güney Kore pazarlarına ulaştırmak için Eilat’a taşıyor. Petrolün yanı sıra benzin gibi petrol ürünleri de petrol boru hattına paralel çekilen ikinci hattan taşınıyor.
ANLAŞMA İRAN VE MISIR’I RAHATSIZ EDEBİLİR
Halihazırda Körfez ülkelerinin petrolü Avrupa’ya gemilerle Süveyş Kanalı ya da Mısır’da günlük 2,5 milyon varil kapasiteli ve tek yönlü olan Sumed boru hattı üzerinden taşınıyor. Anlaşmanın bu nedenle Mısır’ı rahatsız edeceği kaydediliyor.
Hattın kuruluş tarihçesine bakıldığında İran’ın da bu anlaşmadan son derece rahatsız olacağı kaydediliyor. Çünkü İsrail, 1960’lı yıllarda müttefik olduğu İran’ın petrolünü Kızıldeniz üzerinden Akdeniz’e güvenli şekilde taşımak üzere petrol boru hattını gizli bir şekilde inşa etti. İsrail’in güneyinde Kızıldeniz kıyısındaki Eilat limanı ile Akdeniz kıyısındaki Aşkelon terminali arasındaki 254 km’lik hat ile Mısır’ın kontrolündeki Süveyş Kanalı’ndaki geçiş sorunlarının aşılması hedeflendi. Hattan 1979’da İran’daki rejim değişikliğine kadar petrol taşınmasına rağmen o tarihten sonra iki ülke arasındaki ilişkilerin bozulmasıyla İsrail, hattı işleten Eilat Aşkelon Boru Hattı Şirketi’ne (EAPC) el koyarak İran’ın yarı hissesine el koydu.
Yaklaşık 20 yıllık tahkim sürecinin ardından bir İsviçre mahkemesi 2016 yılında söz konusu boru hattına el koyduğu için İsrail’in İran’a 1,1 milyar dolar ödemesine hükmetti ancak İsrail “düşman devlet” olarak tanımladığı İran’a bu ödemeyi yapmayı reddediyor.