Enerji Günlüğü - İran ile 2015 nükleer anlaşmasının canlandırılması için Viyana'da sürdürülen görüşmelerde henüz bir anlaşmaya varılamadı.
İran’ın nükleer faaliyetlerinin düzenlendiği ve denetim altına alındığı nükleer anlaşma görüşmelerinde bir ilerleme kaydedilemedi. İran Batılı tarafları adım atmamakla ve gerçek diplomasi yerine suçlama alışkanlıklarında ısrar etmekle suçlarken, Avrupalı taraflar İran’ı önceki müzakerelerde uzlaşılan taslak anlaşma metninde kapsamlı değişiklikler yapmak ve görüşmelerde "katı tutum" sergilemekle suçluyor.
İRAN ABD İLE DOĞRUDAN GÖRÜŞMEYİ REDDEDİYOR
İran’a uygulanan yaptırımların esas mimarı ABD’nin görüşmelere doğrudan katılamaması ise görüşmeleri biraz daha zorlaştırıyor. ABD, İran ile doğrudan görüşmek istese de Tahran yönetimi, anlaşmaya tekrar dönene kadar Washington ile doğrudan görüşmeleri reddediyor. ABD, İran'ın anlaşmadaki taahhütlerine geri dönmesini isterken Tahran ise nükleer anlaşmadan ayrılan taraf olarak öncelikle Washington'un anlaşmaya dönerek yaptırımları kaldırmasını ve anlaşmadan tekrar ayrılmayacağına dair güvence istiyor.
GÖRÜŞMELER KASIM AYINDA YENİDEN BAŞLADI
29 Kasım 2021 tarihinde Avusturya'nın başkenti Viyana'da yeniden başlayan görüşmelere Avrupa Birliği (AB) koordinatörlüğünde İran ile nükleer anlaşmanın tarafları Rusya, Çin, İngiltere, Fransa ve Almanya (4+1) katılıyor. 2018'de anlaşmadan tek taraflı çekilen ABD ise görüşmelere dolaylı katılıyor. Tarafların uzlaşamaması nedeniyle yaklaşık bir hafta ara verilen görüşmeler 9 Aralık'ta yeniden başladı.
ANLAŞMA İRAN’IN URANYUM ZENGİNLEŞTİRME MİKTARINI SINIRLIYOR
Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan İran nükleer anlaşması Tahran'a yüzde 3,67 oranında uranyum zenginleştirme faaliyetini sürdürme ve en çok 300 kilogram uranyumu elinde tutabilme izni veriyor. Anlaşma İran'a 300 kilogramın üzerindeki uranyumu uluslararası piyasada satarak karşılığında doğal uranyum alabilme imkanı tanıyor.
Ancak Tahran, uranyumu yüzde 20 ve yüzde 60 saflıkla zenginleştirdiğini duyurdu. Uranyumun yüzde 20 ve üzerinde zenginleştirilmesi ise nükleer bomba elde etmeye imkan sağlayacak yüzde 90 saflıkta parçalanabilir uranyuma ulaşmak için önemli bir aşama olarak kabul ediliyor. İran, uranyum zenginleştirilme işlemlerinin yanı sıra nükleer silah üretiminde de kullanılabilen uranyum metali üretmeye başladı. İran nükleer programının barışçıl olduğunu ve uranyum metalinin sivil nükleer programı doğrultusunda geliştirildiğini kaydediyor.