Enerji Günlüğü - Dünyanın en büyük 5. petrol rezervinin sahibi olan Irak, enerjide dışa bağımlılıkla mücadele ediyor. Irak’ın İran gazına bağımlılığı, başta ABD olmak üzere diğer ülkelerle ilişkisini de olumsuz etkiliyor.
Rusya’nın Irak devletini desteklemeyi bıraktığından bu yana Bağdat yönetimi, maddi destek alabilmek için her sene ABD'yle masaya oturuyor. ABD ise Irak’a yönelik destek programlarını, Irak'ın komşusu İran'dan doğalgaz ve elektrik almaya son vermesi şartına bağlıyor.
Öte yandan Irak’ın İran ile son derece yakın tarihsel, siyasi, dini, ekonomik ve askeri bağları var. Buna rağmen Irak her sene İran’dan gaz ve elektrik almayı bırakacağı sözünü verip Amerikan desteğini alıyor ancak destek gelip ülke içindeki dağıtımı yapıldıktan sonra İran’dan gaz ve elektrik ihtiyacı hiçbir şey yokmuş gibi devam ediyor. Irak bugüne kadar İran’dan ne doğalgaz ithalatını ve de elektrik ithalatını azaltmış değil. ABD ise Irak’ın tutamayacağı belli olan sözlerine rağmen destek vermeye devam ediyor.
İMHA EDİLEN BÜYÜK MİKTARDA DOĞALGAZ YAKALANABİLİR
Dışa bağımlılıkla baş etme çabalarından biri geçtiğimiz günlerde sonuçlandı. Irak Devletine ait Dhi Qar Petrol Şirketi (DQOC), Amerikalı sahası hizmetleri şirketi Baker Hughes ile Dhi Qar'da Gharraf ve Nassiriya petrol sahalarından çıkan doğalgazı yakalamak ve gaz üretimini artırmak için sözleşme imzaladı. Bu konudaki öncül anlaşma 2018 yılında imzalanmıştı ancak projenin startı ancak bu sene verilebildi.
Yeni sözleşme bölgede üretilen 5,66 milyon m3 doğalgazın miktarını 10 katına çıkararak 56,7 milyon m3 gaz elde etmeyi hedefliyor.
Körfez Savaşları sırasında mevcut bütün altyapısı yok olan Irak aslında enerji zengini bir ülke. Dünyanın beşinci büyük ham petrol rezervi Irak’ta bulunuyor. Ancak Irak hala çok büyük bir altyapı sorunuyla baş başa. Irak bir yandan ciddi diplomatik sorunlara da yol aşan doğalgaz ithalatı yaparken; diğer yandan petrol üretimi sırasında açığa çıkan muazzam miktarlarda doğalgazı, yakarak imha (routine flaring) ediyor.
RUTİN YAKMA DÜNYANIN SORUNU
Flaring konusu Irak kadar, çevresel etkileri nedeniyle dünya kamuoyunu da ilgilendiriyor. 2015 yılında Birleşmiş Milletler ve Dünya Bankası tarafından fonlanan ve 2030’a kadar rutin yakma işine dünya çapında son vermeyi hedefleyen Sıfır Routin Flaring Girişimine Irak’ın katılmasının da yararlı olacağı düşünülmüştü.
Ancak o tarihte yılda 17,37 milyar m3 doğalgazı rutin olarak yakan Irak’ta altyapı yetersizliği ve bazı bölgelerde neredeyse ilkel yöntemlerle petrol çıkarılıyor olması bu girişimin hedefini ötelemesine neden oldu.
BİRÇOK KÜRESEL ŞİRKET IRAK’LA İLGİLENİYOR
Gereken altyapı kurulacak olsa; rutin yakma yoluyla imha edilen doğal gaz ihracat bir yana, elektrik üretiminde kullanılabilir ve Irak'ın kendi ihtiyacını gidermesine yardımcı olabilir. Boşa akan muazzam miktarlarda doğalgaz, ülkedeki elektrik kesintilerini sona erdirebilir; başka sektörlerde de toparlanmaya neden olabilir. Elbette Irak devletinin yaşadığı diplomatik sıkıntılarda da azalma olabilir.
Irak 145 milyar varil ile dünyanın en büyük beşinci ham petrol rezervine ve 37 trilyon m3 ile dünyanın en büyük on ikinci gaz rezervine sahip bir ülke. 2000’lerin başından bu yana savaş dahil birçok badire atlatan Irak, ancak 2020 yılından bu yana bazı altyapı geliştirme projeleri uyguluyor. Bu konuda Japan Petroleum Exploration Company (Japex), Malezyalı Petronas’la birlikte Irak ulusal petrol şirketi North Oil ile anlaşma imzaladı. Anlaşma Gharraf petrol sahasında ham petrol üretimini günde 90.000 varilden 230.000 varile çıkarmayı amaçlıyor.