Hakan Fidan'ın serüveni, istihbarat ve diplomasi

Haluk DİRESKENELİ

Son zamanlarda dikkat çeken bir gelişmeyi gözlemliyoruz: Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) başkanlığını uzun yıllar üstlenen Hakan Fidan, şu anda Türkiye'nin yeni Dışişleri Bakanı olarak atanmış durumda. Fidan'ın geçmişi oldukça ilginç ve kariyeri önemli başarılara sahip. ABD Maryland üniversitesinden lisans diploması alan ve Bilkent Üniversitesi'nde uluslararası ilişkiler alanında doktora yapan bir isim olarak, bu atanma Türk dış politikasında değişikliklerin habercisi olabilir.

Dışişleri Bakanı olarak görevine başlayan Hakan Fidan, medya ile ilişkilerinde özenli bir yaklaşım sergiliyor. Basın toplantılarında genellikle önceden iyi hazırlanmış yazılı metinleri okuyor. İngilizcesi akıcı ve anlaşılır bir şekilde kullanılıyor. Nato toplantılarında gösterdiği performansla Almanca bir açıklama yapması, Fidan'ın çok dilli bir diplomat olduğunu ve uluslararası alanda etkin bir rol üstlenebileceğini gösteriyor. Eğer yakın bir zamanda Rusça bir açıklama yaparsa, bu da şaşırtıcı olmamalı.

Hakan Fidan'ın giyim tarzı da dikkat çekiyor. Her zaman siyah takım elbise tercih ediyor, ceket düğmeleri genellikle kapalı. Duruşu dik ve kararlı. Bu özellikler, sadece basın toplantılarında değil, günlük etkileşimlerinde de çevresini dikkatlice gözlediğini gösteriyor. Basına özel mülakatlar vermiyor ve özel hayatıyla ilgili çok fazla bilgi bulunmuyor.

Dışişlerinde uzmanlaşmaya yönelik yapısal bir reform başlatması da önemli bir adım oldu. Bu, uzun zamandır gerekliliği düşünülen bir durumdu. Örneğin, Kazakistan'a gönderilen bir diplomatın Kazakça bilmek zorunda olması veya Nijerya'ya atanacak bir diplomatın Afrika tarihi ve kültürü hakkında doktoraya sahip olması gibi. Dışişlerinde işe alımlarda ve tayinlerde uzmanlığın ve liyakatin göz önünde bulundurulması önemli.

İstihbarat geçmişine sahip liderler, tarihsel olarak devlet yönetiminde etkili olmuşlardır. Putin eski bir KGB çalışanıydı, Baba Bush CIA başkanlığı yapmıştı ve Kissinger, kararlarını istihbarat örgütünden gelen bilgiler ışığında şekillendiriyordu. Fidan'ın MİT başkanlığı geçmişi ve şimdi Dışişleri Bakanlığı görevi, ilerleyen dönemlerde Türkiye'de benzer durumların yaşanabileceğine dair spekülasyonlara yol açabilir. Bu durum, istihbarat alanındaki deneyimlerin siyasette de etkili bir rol oynayabileceği önemli bir örnektir.