Enerji Günlüğü - Şah Deniz konsorsiyumu, Azerbaycan’da Hazar Denizi’nde bulunan Şah Deniz 2’nci Faz gaz sahası için nihai yatırım kararını verdiklerini açıkladı.
Şah Deniz konsorsiyumu’nun Şah Deniz 2’nci Faz gaz sahası için nihai yatırım kararı vermesi ile Avrupa’ya gaz taşıyacak olan Güney Doğal Gaz Koridoru açılmış oldu.
Projenin resmi nihai yatırım kararı imza töreni bugün Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev’in ev sahipliğinde Bakü’de yapıldı. Törene Güney Gaz Koridoru’nun geçtiği ülkelerden Bakanlar, Avrupa Komisyonu üyeleri ve diğer üst düzey yetkililer katıldı. Törene Türkiye’den Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ve bakanlık yetkililerinden oluşan bir heyet katıldı.
GÜNEY GAZ KORİDORU GERÇEKLEŞECEK
Şah Deniz Konsorsiyumu tarafından yapılan açıklamaya göre, nihai yatırım kararının neticesinde, Azerbaycan ve Gürcistan’dan geçen Güney Kafkas Boru Hattı’nın (SCP) genişletilmesi, Türkiye üzerinden geçecek olan Trans-Anadolu Boru Hattı (TANAP) ve Yunanistan, Arnavutluk üzerinden İtalya’ya geçecek olan Trans-Adriyatik Boru Hattı (TAP)’ın inşa edilmesi ile ilgili planlara start verilmiş oluyor. Bu projeler ve ek olarak Bulgaristan’a Türkiye veya Yunanistan üzerinden doğal gaz taşıyacak olan boru hatları da tamamlandığında, Avrupa’ya doğal gaz taşıyacak olan Güney Gaz Koridoru gerçekleşmiş olacak.
PROJENİN ANA UNSURLARI
Şah Deniz 2’nci Faz projesi, Hazar Denizi’nde birbirine köprü ile bağlı olan iki platformun inşa edilmesi, denizin altında 26 kuyunun açılması ve Sangaçal terminalinde yeni üretim ve kompresör tesislerinin inşa edilmesi gibi ana unsurlardan oluşuyor.
MALİYET 28 MİLYAR DOLAR
Açıklamada, Şah Deniz 2’nci fazının hayata geçmesi ve Güney Kafkas Boru Hattı’nın genişletilme çalışmalarının yaklaşık maliyetinin 28 milyar ABD doları olacağı belirtiliyor. Şah Deniz sahasından üretilecek olan 16 milyar metreküp doğal gaz, toplamda 3.500 km taşınarak, Türkiye, Gürcistan, Yunanistan, Bulgaristan ve İtalya’da milyonlarca tüketiciye ulaşacak. İlk gaz akışının 2018 yılının sonlarına doğru, Türkiye ve Gürcistan’a yapılacak ihracat ile gerçekleşmesi bekleniyor. Avrupa’ya taşınacak ilk doğal gazın ise bundan yaklaşık olarak bir yıl sonra yapılması hedefleniyor.
Bunun yanısıra, Şah Deniz sahasında doğal gaz ile birlikte çıkartılan bir petrol cinsi olan kondensatın ise bugünkü 55.000 varil/gün seviyelerinden 120.000 varil/gün seviyelerine ulaşması bekleniyor.
ŞAH DENİZ 1’İNCİ FAZ ÜRETİMİNİN YILLIK 1,4 MİLYAR M3 ARTIRILMASI KONUSUNDA SOCAR İLE ANLAŞILDI
Yapılan açıklamaya göre ayrıca, Şah Deniz ortaklarının kısa vadeli dönemde, mevcut tesislerdeki Şah Deniz 1’inci faz üretiminin yıllık 1,4 milyar metreküp kadar artırılması konusunda SOCAR ile anlaşmaya vardıkları belirtildi. Bu üretim artışı ile ilgili çalışmaların halen devam ettiği, 2014 yılı sonuna kadar tamamlanmasının beklendiği belirtildi.
ANLAŞMANIN 2048 YILINA KADAR UZATILMASINDA ANLAŞILDI
Bunun yanısıra, SOCAR ve Şah Deniz ortaklarının, Şah Deniz Üretim Paylaşım Anlaşması’nın 2048 yılına kadar uzatılması konusunda gereken unsurlarda anlaştıkları açıklandı. Şah Deniz ortakları, anlaşmanın kapsadığı sahalarda keşif ve değerlendirme çalışmaları yapacaklar.
‘AZERBAYCAN İÇİN GERÇEKTEN TARİHİ BİR GÜN’
Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) Başkanı Rövnag ABDULLAYEV, nihai yatırım kararı imza töreninde yaptığı konuşmada şunları söyledi: “Bugün Azerbaycan için gerçekten tarihi bir gün. Bugün ülkemiz ve bölgemiz çok kapsamlı bir projeye başladı. Bu proje, hem Azerbaycan’ın hem de bölgenin geleceğinin yolunu açıyor. Öncelikle, Azerbaycan’ın dev doğal gaz kaynaklarından ülke olarak yararlanmamızı sağlıyor. İkinci olarak, Azerbaycan’ın Avrupa için önemli bir enerji tedarikçisi olmasını sağlıyor ki bu yıllardır gerçekleştirmek istediğimiz bir vizyondu. Üçüncü olarak da Hazar Denizi’nden Avrupa’ya kadar olan bir direkt bağlantı sağlayarak, bu rota üzerindeki ülkelere faydalar sağlıyor.”
‘TARİHTE İLK KEZ AVRUPALI MÜŞTERİLER AZERBAYCAN DOĞALGAZINA DOĞRUDAN ERİŞECEK’
Şah Deniz 2’nci Faz projesinin ve SCP Boru Hattı’nın operatörü olan BP’nin CEO’su Bob DUDLEY ise, törende yaptığı konuşmada şunları söyledi: “Çok az sayıda proje bir bölgenin haritasını değiştirebilecek niteliktedir. Şah Deniz 2 ve Güney Koridoru boru hatları sadece enerji haritasını değiştirmekle kalmayacak, aynı zamanda da tarihte ilk kez Avrupalı müşterilerin Azerbaycan doğalgazına doğrudan erişimini sağlayacak. Birçok ülke ve birçok şirket arasında yıllardır süren işbirliği olmasaydı, bugünkü nihai yatırım kararı imzalanamazdı. BP’nin bu tarihi anın bir parçası olduğu için çok gururluyum ve bugünün gerçekleşmesinde payı olan yüzlerce kişinin emekleri için çok teşekkür ediyorum. Azerbaycan, Gürcistan, Türkiye ve Avrupa’da boru hatları boyunca on binlerce yeni iş yaratacak olması dışında, bu proje aynı zamanda Azerbaycan’ın tarihindeki en büyük uluslararası yatırımdır”.
Bob DUDLEY, sözlerini şöyle sürdürdü: “Özellikle Şah Deniz anlaşmasının 2048’e kadar uzatılması konusunda ana unsurlarda anlaştığımız için mutluyum. Bu anlaşma, BP ve ortakları olarak Azerbaycan ile Şah Deniz’in gelecek fazları için birlikte çalışabileceğimizi göstermektedir. 2007’de Şah Deniz Derin sahasını keşfetmemiz, Şah Deniz İkinci Faz’ının sonrasında bile bu sahada halen ciddi bir potansiyel olduğunu göstermektedir.”
TÜRKİYE'YE 6 MİLYAR METREKÜP GAZ SAĞLANACAK
Bugünkü nihai yatırım kararının imzalanması, aynı zamanda 9 Avrupa şirketi ile daha önce imzalanmış olan doğal gaz kontratlarının da yürürlüğe girmesini sağladı. Bunun sonucu olarak yıllık 10 milyar metreküp Şah Deniz gazının 25 yıllığına İtalya, Yunanistan ve Bulgaristan’daki müşterilere satışına başlanmış olacak. Ayrıca, 6 milyar metreküp Şah Deniz 2’nci Faz gazı Türkiye’deki tüketicilere tedarik edilecek. Tüm gaz satış ve taşıma kontratları Şah Deniz ortakları ve SOCAR işbirliğiyle kurulmuş olan Azerbaycan Gaz Tedarik Şirketi (Azerbaijan Gas Supply Company - AGSC) ile SOCAR operatörlüğünde yürütülecek.
BUGÜNE KADARKİ EN BÜYÜK VE KARMAŞIK PROJE
Açıklamada, Şah Deniz 2’nci Fazının geliştirme çalışmaları ve Güney Koridoru boru hatları projelerinin, birlikte değerlendirildiklerinde, global doğalgaz ve petrol endüstrisinde bu güne kadar tasarlanan en büyük ve karmaşık projelerden biri olduğuna dikkat çekildi. Aynı zamanda da Azerbaycan’ın, 2006’dan beri Şah Deniz 1’nci Faz sahasından çıkartılan doğalgazı Gürcistan ve Türkiye’ye ihraç ettiği hatırlatıldı.
Bugün imzalanan nihai yatırım kararına ek olarak, Statoil şirketinin Şah Deniz ve Güney Kafkasya Boru Hattı’nda sahip olduğu hisselerinden %6,7’sinin SOCAR, %3,3’ünün ise BP tarafından satın alınacağı açıklandı. Bu hisse alım anlaşmasının 2014 yılında tamamlanması bekleniyor.