Enerji tasarrufunda yeni projeler etkinleştirilmeli

Sabiha KÖTEK

Teknolojinin kullanımı ve artan ve değişen yaşam tarzı nedeniyle dünyada baş döndürücü bir hızla artan enerji ihtiyacını karşılayabilmek için çok çeşitli enerji kaynaklarının aranıp çıkartılması çok önemli. Ama yeni enerji kaynakları bulmak ve de ağırlığı yenilenebilir enerji kaynaklarına kaydırmakkadar, belki de ondan daha da önemli olan, var olan enerjinin en verimli ve etkin bir şekilde kullanılması. Başka bir deyişle enerji tasarrufu.

Enerji tasarrufu ile ilgili birçok yeni sistem geliştirilmeye devam ediyor. Bunlardan biri de, Atık su geri kazanım sistemi.

İnternational Wastewater Systems (IWS)adlı Kanadalı küçük bir firma tarafından geliştirilen bu sistem ile kullanılan ve öylece lavabolardan ve tuvaletlerden akıp giden kirli suların ısısı temiz suyun ısıtılmasına aktarılıyor. Kullanılmış su her zaman 20 ile 25 derece arasında bir sıcaklığa sahip olduğu için sistem iyi işliyor. Böylece su ısıtma maliyeti çok büyük oranda düşüyor.

Sistemin püf noktası özel tasarlanmış olan filtre. Bu filtre kabaca suyu katı pisliklerden arındırarak tıkanmadan ısı borularından geçecek hale getiriyor. Kullanılmış sudaki ısı borularla temiz suya aktarılıyor. Sonra da kullanılmış su kanalizasyona gitmeden önce pislikler yeniden kullanılmış suyun içinde toplanıyor.

Sisteme ilişkin insanın aklına ilk etapta hemen kirli suyun temiz suya karışıp karışmayacağı ve dolaşımda olan kirli suyun koku yapıp yapmayacağı geliyor. Ama sistemde bu da düşünülmüş.

Sistemde kirli suyun temiz suya bulaşması olasılığı yok, çünkü sistem tamamen kapalı. Çok hassas ve korunaklı şekilde kapalı borularla dolaşımda olduğundan koku sorunu da kesinlikle yaşanmıyor. Yapılan şey sadece kirli sudaki ısının aktarımı. Ayrıca sistemde işleyişin her aşamasını takip eden bir yazılım da mevcut.

Atık su geri kazanım sistemi Kanada’nın Batı Kanada bölgesindeki en batıdaki eyaleti olan İngiliz Kolumbiyası’nda bazı binalarda uygulanmış. Şirketin ilk müşterisi olan Adera Development Corp. şirketi iki yıl önce inşa ettiği 60 binada Atık su geri kazanım sistemi kurmuş ve su ısıtmak için kullanılan enerjide %75 tasarruf sağlamış. Böylesine şaşırtıcı tasarruf oranı sayesinde proje LEED platin sertifikası sahibi olmuş.

Sistemin Richmond’daki bir tiyatro kompleksindeki kullanımında ise binadaki tesisattan değil de belediye kanalizasyon sisteminden çekilen kirli su kullanılıyor.

Sistem konutlarda iki ya da üç yılda kurulum masrafını karşılıyor, ama daha büyük kapasiteli binalarda bu çok daha hızlı olabilir. Örneğin, Boston’da bulunan bir özel hastaneye kurulacak olan sistemin kurulum maliyeti 800 bin dolar iken, hastanenin bir yılda sıcak su ısıtmasında yapacağı enerji tasarrufu 2 milyon dolar olacak.

Yalnızca çevre dostu olmakla kalmayan, aynı zamanda iştah kabartacak kadar enerji tasarrufu sağlayan Atık su geri kazanım sistemi çok yoğun bir şekilde inşa edilmiş ve güneş ya da rüzgar enerjisi için yeterli alana sahip olmayan şehirler için çok büyük avantaj sağlıyor.

İnsanın aklına ister istemez büyük şehirlerimizin artık her şekilde insanı rahatsız eden keşmekeşi ve yarısından çok daha fazlası vergilere giden dudak uçuklatan enerji faturaları geliyor. Madem Kentsel Dönüşüm projeleri ile doğal felaketlere daha dayanıklı binalar yapmak için düğmeye basıldı, bu projeye acilen buna benzer enerji tasarrufu projeleri de dahil edilmeli.

Her şeyi tek tek uygulayarak, aklımıza gelen ya da acilen kendini dayatan zorunluluklarla her seferinde sıfırdan başlayarak yap boza çevirdiğimiz şehirlerimizi bir kere ve etraflıca düşünerek insanca yaşanacak alanlar haline getirmek çok da zor olmasa gerek.