“Türkiye enerji ithalatında kaçıncı sırada?” başlıklı yazım, 2014 yılında yine “Enerji Günlüğü” sayfalarında yayınlanmıştı.
(TÜRKİYE ENERJİ İTHALATINDA KAÇINCI?) (http://enerjigunlugu.net/turkiye-enerji-ithalatinda-kacinci_10228.html)
Yukarıdaki linke tıklayarak okuyabileceğiniz o yazıda, Türkiye’nin, net enerji ithalatında 2013 yılı itibariyle dünyada kaçıncı sırada olduğu bilgisini paylaşmıştım.
Buna göre, Türkiye, yapılan ihracat rakamları çıktıktan sonra kalan net ithalat bazında; petrolde on üçüncü, doğal gazda beşinci, kömürde sekizinci ve toplam enerji ithalatında ise dünya on birincisiydi.
Bugün, elimizde 2014 yılına ait istatistikler var.
Dolayısıyla, Türkiye’nin enerji ithalatı açısından diğer ülkeler arasındaki konumunu 2014 yılı itibariyle güncelleyebiliriz.
***
Önce doğal gaz…
Dünyada dış ticarete konu olan yaklaşık 1 trilyon metreküp doğal gazın ithalatındaki ilk üç sıra 2014 yılında da değişmedi.
En büyük ithalatçı yaklaşık 130 milyar metreküp ile 2013 yılında olduğu gibi yine Japonya oldu. Bu ülkeyi; Almanya ve İtalya takip etti.
2014 yılında önemli bir performans gösteren ve ithalatını 4 milyar metreküp artıran 2013 yılının beşincisi Türkiye, dördüncülük için Güney Kore ve Çin ile kafa kafaya yarıştı. Buna rağmen, bu defa ancak altıncı olabildi.
Bununla beraber, ithalatı yıllık 50 milyar metreküp düzeyine yaklaşan Türkiye, bu performansıyla, önümüzdeki yıllarda doğal gaz ithalatı yarışında ilk üçü zorlayabileceğini gösterdi.
***
Petrolle devam edelim.
ABD’nin bu alandaki ihracatını son yıllarda giderek artırmasıyla, ham petrol ve petrol ürünleri net ithalatındaki birincilik 2014 yılında uzun yıllardır ilk defa el değiştirdi ve ABD’den Çin’e geçti.
Bu iki ülkeyi, 2013 yılında olduğu gibi yine Japonya, Hindistan, Almanya ve Güney Kore takip etmekte.
İthalatı on yılı aşkın bir süredir 35-40 milyon ton seviyesinde seyreden Türkiye ise net ithalat (i)yarışında dünya on üçüncülüğünü 2014 yılında da muhafaza etmekte.
***
Kömüre gelince…
Kömürde net ithalatın ilk beşi, 2013 yılında olduğu gibi 2014 yılında da Asyalılar oldu.
İlk sırada yine Çin var. Ama ikincilik, 2014 yılında Japonya’dan Hindistan’a geçti. Bu ülkenin, önümüzdeki birkaç yıl içerisinde dünyanın en büyük kömür ithalatçısı unvanını Çin’den almasına neredeyse kesin gözüyle bakılıyor.
Bu iki ülkeyi Japonya, Güney Kore ve Tayvan izlemekte. Ardından, Avrupa’nın kömürden bir türlü vazgeçemeyen iki ekonomisi gelmekte: Almanya ve İngiltere.
Türkiye ise 30 milyon tonun eşiğindeki ithalatıyla, dünyanın net kömür ithalatı en fazla olan sekizinci ülkesi unvanını 2014 yılında da muhafaza etmekte.
Dahası, kömür ithalatının gelişimine bakıldığında, Türkiye’nin yakın dönemde daha üst sıralara doğru tırmanacağını öngörmek hiç de zor değil.
***
Ve son toplam…
Dünyada “net enerji ithalatı” en fazla olan ülke 2013 yılında olduğu gibi 2014 yılında da yine Çin.
Bu ülkenin hemen arkasından Japonya gelmekte.
Net enerji ithalatında 2014 yılının en önemli gelişmesi, ABD’nin üçüncülüğü Hindistan’a kaptırması oldu. Önümüzdeki yıllarda, ABD’nin enerji bağımlılığı hızla düşerken, Hindistan’ın bağımlılığının hızla artması son derece muhtemel.
Bu yönde bir gelişmenin küresel enerji denklemini büyük ölçüde etkileyeceğini kayda geçirmekte yarar var.
Bu iki ülkeden sonra, sırasıyla; Güney Kore, Almanya, İtalya, Fransa, İspanya ve Tayvan gelmekte.
Net enerji ithalatını bir yılda yüzde 8 oranında daha arttıran Türkiye ise, 2013 yılında on birincilik olan sıralamadaki yerini, bir basamak daha geliştirdi ve 2014 yılında dünya “net enerji ithalatı” ligindeki sıralamasını, toplam 97 milyon ton petrol karşılığı enerjiyle onuncu sıraya kadar çıkarabildi!
Dr. Nejat Tamzok
Ankara/Şubat 2016
e-Posta: nejattamzok (at) yahoo.com
(i) Türkiye’nin petrol ve petrol ürünleri ihracat rakamları, ihrâkiyenin ayrıştırılmasındaki sorunlar nedeniyle tartışmalıdır.