Amerika Birleşik Devletleri`nde (ABD) 2016 yılında yeni başkanlık seçimleri yapılacak. Demokratlar son iki dönem Obama yönetiminde çok yıprandılar.
Obama`nın temkinli, akılcı dış politikası ne yazıkki ekonomik beklentilere yetmedi. Demokratlar sosyal vaatlerinin çoğunu gerçekleştiremediler. Petrol bölgesi Orta Doğu ve Avrupa doğalgaz boru hattı üstündeki Ukrayna`da gerekli önlemleri alamadılar, krizler öncesi erken önleyici müdahaleler yapamadılar.
Demokrat Başkan adayı büyük ihtimalle Bayan Hillary Clinton olacak ama seçimleri demokratların kazanması çok zor. Bayan Hillary Clinton, özellikle Libya Bengazi`de meydana gelen ve Amerikan Büyükelçisinin başına gelen tatsız olayda, gecikmesi, güvenlik zaafı ve konuya gerekli önemi vermemesi yüzünden büyük prestij kaybına uğradı.
Hillary Clinton, bakanlık görevi sonrası yazdığı kitabında (Hard Choices- Zor Seçimler) Davutoğlu "Hoca" hakkında çok dikkatli bir dil kullanıyor, bilgisini tecrübesini taktir ediyor, ancak akademik bilgilerinin günümüz pratiğine pek uymadığını, konuları tecrübeleriyle nedense yenilemediğini anlatmaktan çekinmiyor.
John Kerry ile ikili basın açıklamalarında aynı rahatsızlığı gözlüyorsunuz, Muhatabı eğer ezber akademik cümlelere giriyor, önceden hazırlanmış uzun metin cümlelerine başlıyor ise Kerry bu anlatımları çok kez dinlediği için lafı kesiyor. Konferans (lecture) konuşmasından sıkıldığını yüzünde belli ediyor.
John Kerry, Yale Üniversitesinde siyaset bilimi okumuş. Ayrıca Vietnam gazisi, orda savaşmış. Savaş ve siyaset tecrübesi var. Çok iyi Fransızca biliyor. George W.Bush`a karşı Başkanlık seçimlerinde yarıştı, kaybetti, tekrar aday olması zor.
Eski Cumhuriyetçi başkan adayları John McCain, Mitt Romney artık seçilemezler. Önceki başkanlık seçimlerinde aday oldular ve kaybettiler.
Dün dünde kaldı. Osmanlı mazide kalmış hoş bir seda- hoş bir hatıra artık. Üstünden 1. Dünya savaşı, 2. Dünya savaşı, Kore Savaşı, Vietnam savaşı, Afganistan ve Irak savaşları geçti. Dünya yeniden şekillendi, biçimlendi.
İslam dünyasında kimse kendisine ağabey aramıyor, istemiyor, beklemiyor. Özellikle karmaşık Arap dünyasına, biz Türklerin yön vermesi artık çok zor.
Dünya tarihi, 1918`de Osmanlı`nın tükenişiyle bitmiyor. Osmanlının tarihten silindiği 1918`den bugüne dünya çok değişti. Dün at üstünde veya uygun adım yürüyerek geçilen mesafeleri bugün modern ordular helikopterle geçiyorlar.
Silahlar değişti, gelişti, yok etme güçleri inanılmaz boyutlara vardı. Dün insan kullanılarak yapılan güç gösterileri için bugün dünyanın öbür tarafından kumanda edilen insansız hava araçları kullanılıyor.
Savaşlar başka mekanlara, sanal alanlara sıçradı. Internet Youtube, Twitter, WhatsUp, Facebook, Linkedin günümüzde istihbarat ve psikolojik savaşın mekanları oldu.
"Sen beni insansız hava araçları ile benzeri şekilde karşılık veremeyeceğim orantısız güçle bombalarsan, ben de başka bir platformda rehin aldığım senin gazeteci vatandaşlarını kamera karşısında yok ederim, senin lisanını kullanarak bunu YouTube üstünden sanal ortamlarda herkese duyururum" diyorlar.
EN GÜÇLÜ BAŞKAN ADAYI KİM?
Danışmanlıktan Dışişleri Bakanlığına yükselenler için Amerikan eski dışişleri bakanı Henry Kissenger`in kariyeri çok enteresan. Kissinger, Almanya Bavyera`da 1923 yılında bir Yahudi ailesinde doğdu, 1938`te ailecek ABD`ye göç ettiler. 2. Dünya Savaşında Amerikan ordusuna alındı, çavuş rütbesiyle Almanya`da savaştı. Savaş sonrası Harvard üniversitesine girdi. Siyaset bilimi üstüne doktora yaptı. Harvard üniversitesinden siyasete katıldı.
Kissinger önce Başkan danışmanlığına, sonra Dış İşleri Bakanlığına (1973-1977) getirildi. Önce çok zorlandı, fakat zaman içinde çok başarılı oldu. "Mekik diplomasisi", "Detanté" gibi yeni uluslararası ilişkiler uygulamalarını devreye soktu. Savaşa rağmen Kuzey Vietnam ile gizli görüşmeler yaptı, savaşın sonuçlanmasına çok büyük katkıları oldu. Nobel barış ödülü aldı. Amerika`da doğmadığı için Amerikan Başkanı olma hakkı yoktu.
Cumhuriyetçi adaylar arasında, eski başkan adayların yardımcıları, eyalet valileri, eski başkan danışmanları var. Paul Ryan, Rick Santorum, Marco Rubio, Chris Christie, Rand Paul, Sarah Palin, Condolleeza Rice. Bence en önemli aday eski başkan George W. Bush`un küçük kardeşi Florida Valisi Jep Bush. Bu isme dikkat edin. "Bush" ailesi tüm ağırlığını koyarsa alırlar.
3. BUSH SAVAŞTAN ÇEKİNMEZ
Cumhuriyetçiler kazanırlarsa savaştan çekinmezler. OrtaDoğu bölgesinde artan güvensizlik ortamı onları sıcak savaşa zorlayabilir. Ekonominin dönmesi, enerji kaynaklarının kontrolu, konvensiyonel silah üreticilerinin daha çok kazanması için, Orta Doğu`da Suriye, Irak, İran, Libya bölgelerinde ABD`nin doğrudan müdahil olacağı sıcak savaşlar olabilir.
Bütün bunlar aynı coğrafyayı paylaşan bizleri doğrudan etkiler. Pan-İslamist Neo- Osmanlı dış politikaların, eski çağ stratejilerinin artık pek pratik anlamı kalmaz. Enerji politikaları, enerji diplomasisi, teknolojik üstünlük öne geçer.
halukdireskeneli (at) yahoo.com