Enerji Günlüğü - Yenilenebilir enerji kaynaklarının desteklenmesi mekanizması kapsamında, devletin alım fiyatı garantisinden yararlanan santraller, artık tüm üretiminin değil, tahmin ettiği üretimiminin bedelini tahsil edebilecek.
Gün Öncesi Piyasa sistemi katılımcısı haline getirilen bu santraller de üretim tahmini yapıp, bunu tutturmak zorunda. Aksi halde, söz konusu santrallerin yol açtığı dengesizlik maliyetlerine bu tesislerin işletmecileri de katlanmak durumunda kalacak.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik’te değişikliğe gitti. Buna göre Yönetmeliğin 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde yer alan “YEK Kanununa ekli I ve II sayılı Cetveller uyarınca belirlenecek fiyatları” ibareleri “YEK Kanunu uyarınca belirlenen fiyatları” olarak değiştirildi. Yönetmeliğin uygulama süresine ilişkin kısmındaki “18/05/2005 tarihinden 31/12/2015 tarihine kadar” ibaresi yerine “ilgili Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmiş tarihe kadar” ibaresi koyuldu.
Aynı Yönetmeliğin 9’uncu maddesinin birinci ve ikinci fıkraları ile 10’uncu ve 11’ inci maddeleri yürürlükten kaldırıldı. YEKDEM katılımcılarına yapılacak fiyat alım garantisi ödemesinin nasıl hepaplanacağına ilişkin formül de değiştirildi.
HER TESİSE AYRI FİYAT
Yönetmelik değişikliğine göre, bundan böyle her bir YEKDEM katılımcısına uygulanacak fiyat, YEK Kanunu ve Bakanlıkça YEK Kanununun 6/B maddesi uyarınca çıkarılan yönetmeliğe göre hesaplanacak. Bu fiyat, nihai YEK listesinde her bir YEKDEM katılımcısı için ayrı ayrı gösterilecek.
SERBEST PİYASADA SATACAK
Yönetmeliğin 15’inci maddesi başlığı dahil tamamen değiştirildi. “YEKDEM gelirinin hesaplanması ve paylaştırılması” başlıklı maddenin ilk fıkrası “YEKDEM katılımcıları üretmiş oldukları enerjinin serbest piyasaya satışını gerçekleştirir. Söz konusu satış gelirine karşılık YEKDEM gelirini piyasa işletmecisine öder” şeklinde düzenlendi.
Yönetmeliğin 16’ncı, 17’nci, 19’uncu ve 25’inci maddeleri de yürürlükten kaldırıldı. 18’inci maddede yer alan YEK bedeli formülü ise yenilendi.
TOLERANS ARALIĞI BIRAKILDI
Yönetmeliğin 23’üncü maddesindeki birinci ve üçüncü fıkralar değiştirilirken, dördüncü ve beşinci fıkraları yürürlükten kaldırıldı.
Birinci fıkra “(1) Her bir YEKDEM katılımcısı lisansı kapsamındaki tesiste gerçekleşen tüm üretimini serbest piyasaya satar ve bu satışa karşılık piyasa işletmecisine referans fiyat olan PTF’nın tolerans katsayısı ile çarpılması ile belirlenen fiyat üzerinden hesaplanan YEKDEM gelirini öder”, üçüncü fıkra ise “(3) Sistem güvenliğinin tehlikeye düşmesi durumunda MYTM’nin sistem kararlılığını korumak için verdiği talimatlara uymak ve sistem işletmecisi sıfatı ile TEİAŞ’ın gerekli gördüğü her türlü tedbiri uygulamakla yükümlüdür” şeklinde düzenlendi.
BAŞKA KAYNAKLA ÜRETENE CEZA
EPDK’nın yönetmelik değişikliğinde, YEKDEM kapsamındaki elektrik üretim tesisi işletmecilerinin muhtemel kötü niyetli uygulamalarına karşı hükümlere de yer verildi. Yönetmeliğin uygulanması kapsamında, Bakanlığın onayladığı elektrik üretim projesinde yer alan kaynak dışında farklı bir enerji kaynağının kullanıldığının tespit edilmesi halinde, ilgili dağıtım şirketi söz konusu durumu üç işgünü içerisinde Kuruma bildirecek. Kurum tarafından yapılan değerlendirme sonucunda bu kapsama girdiği tespit edilen tüzel kişiler, Kurul kararıyla içinde bulunulan yıl da dahil olmak üzere, YEKDEM kapsamından çıkartılacak ve geçmişe dönük olarak YEKDEM kapsamında bulunduğu her bir uzlaştırma dönemi için kendilerine ödeme yapılan birim fiyat ile ilgili uzlaştırma dönemi piyasa takas fiyatı ve sistem marjinal fiyatından küçük olan arasındaki fark ve ilgili uzlaştırma dönemi üretim miktarları kullanılarak hesaplanan bedel 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen faiz oranı ile güncellenerek Piyasa İşletmecisi tarafından katılımcıya fatura edilecek. Tahsil edilen bedel, izleyen uzlaştırma dönemi YEKDEM gelirine eklenecek. İlgili katılımcının lisans sahibi olması halinde Kanunun 16’ncı maddesi hükümleri çerçevesinde işlem tesis edilecek.
YANILTICI BİLGİ BELGE VERENE DE CEZA
Yönetmelik hükümleri uyarınca Kuruma yapılan başvurularda başvuru sahibinin yanıltıcı bilgi ve/veya belge verdiğinin/düzenlediğinin tespiti halinde üretim lisansı sahibi tüzel kişi bu Yönetmelik kapsamındaki haklardan yararlandırılmayacak. Ödenmiş tutarlar ise faiziyle birlikte katılımcıya fatura edilecek. Bu kapsamda tahsil edilen tutar takip eden uzlaştırma dönemi YEKDEM gelirine eklenecek.
Gerekli şartları taşımadığı halde YEKDEM’den faydalandığı tespiti edilen katılımcının geçmişe dönük olarak YEKDEM kapsamında bulunduğu her bir uzlaştırma dönemi için kendisine ödeme yapılan birim fiyat ile ilgili uzlaştırma dönemi piyasa takas fiyatı ve sistem marjinal fiyatından küçük olan arasındaki fark ve üretim miktarları kullanılarak hesaplanan bedel de faiziyle birlikte katılımcıya fatura edilerek tahsil edilen bedel izleyen uzlaştırma dönemi YEKDEM gelirine eklenecek.
ÜRETİM TAHMİNİNİ TUTTURMAK ÖNEMLİ
Yönetmeliğin geçici 1’inci maddesinden sonra gelmek üzere “tolerans katsayısı” başlıklı yeni bir geçici madde eklendi. Tolerans katsayısı başlangıç değeri 0,98 olarak belirlendi. Bu da şu anlama geliyor. YEKDEM kapsamındaki rüzgar santrali işletmecilerinden Gün Öncesi Piyasa’da işlem yaparken, üretim tahminini tutturmaları isteniyor. Tahminde yanılma payı yüzde 2 olarak belirlendi. Yani yüzde 2 eksik ya da yüzde 2 fazla tahmin yapması halinde bundan bir zarar görmeyecek.
Mehmet KARA