Elektrik Piyasası Kanunu Tasarısı Meclis`e sevkedildi. Tasarıda iki unsur öne çıkıyor: Sektörün rekabet ve yatırımların hızlandırılması...
Tasarıya göre serbestliğin ve rekabetin sembolü sayılan enerji borsasını işletecek Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketi (EPİAŞ) kurulacak. Üretim lisansı sahibi şirketlerde yönetim kontrolünü değiştirecek hisse devirleri izne tabi olacak.
Bunun arkasında, rekabete zarar verebilecek birleşme ve yoğunlaşma gibi gelişmeleri önleme kaygısı var. Yeni lisans ve lisans tadili işlemlerinde de bu kaygı ağır basıyor. Lisans başvuruları değerlendirilirken, hem iletim veya dağıtım kısıtları hem de ilgili şirketin sahip olduğu veya olacağı piyasa gücü dikkate alınacak. Böylece herhangi bir şirketin, piyasada rekabeti bozacak ölçüde bir piyasa payına ulaşmasının önü, lisans verilmemesi yoluyla kesilmiş olacak.
Evet, liberalizasyon kaygısı öne çıkıyor ama ne pahasına olursa olsun serbestlik anlayışına da göz yumulmuyor. Düzenleyici kurum, lisans iptalleri ya da faaliyetlerin durdurulması durumlarında hem piyasa faaliyetlerinin aksamaması, hem de tüketicilerin korunması için gereken önlemleri almakla yükümlü kılınıyor.
YATIRIMI HIZLANDIR!
Elektrik Piyasası Kanunu Tasarısı`nda devam eden ve başlayacak yatırımların hızlı tamamlanmasına dönük önlemler de var. Üretici lisansı sahiplerinden, santralleri vaktinde tamamlama taahhüdü ile teminat mektubu istenmesi bunların başında geliyor. Tesisin zamanında bitirilmemesi ve/veya bitirilemeyeceğinin tespiti halinde yatırımcının lisansı iptal edilerek bu teminat irat kaydedilecek. Yatırımı zamanında bitirmemenin cezası bununla sınırlı değil. Lisansı iptal edilen tüzel kişi ile şirkette en az yüzde 10 hissesi bulunanlar, izleyen üç yıl boyunca lisans alamayacak, başvuruda bulunamayacak, şirketlerde doğrudan ya da dolaylı pay sahibi olamayacak, yöneticilik yapamayacak.
Yatırımları hızlandırma kaygısı, lisanslama süreciyle ilgili hükümlerde de göze çarpıyor. Üretim lisansı başvurusunda bulunan tüzel kişiye öncelikle 24 ayı geçmeyecek şekilde önlisans verilecek. Bu sürede gerekli hazırlıkları tamamlayamayan şirkete lisans yok. Yasa yürürlüğe girdiğinde sonuçlanmamış lisans başvuruları da önlisans başvurusuna dönüştürülecek. Bu da, mevcut lisans sahiplerini, taahhüt ettikleri yatırımları bir an önce tamamlamaya zorlayacak bir düzenleme anlamına geliyor...
Özetle, Elektrik Piyasası Kanunu Tasarısı bu şekliyle yasalaşırsa, sektörde hem yatırımların hızlanması hem de rekabet ortamının yaratılması için önemli bir adım atılmış olacak. Tabii kanun koymakla her şey çözülmüyor. Hayatın da bunu doğrulaması şart...