Türkiye'de elektrik faturaları yıllardır tartışma konusudur.
Faturalara eklenen TRT payı ile kimi vergi ve harçlar gibi kalemlerin bu faturalarda yer alıp almaması hep itiraz konusu olagelmiştir.
Elektrik dağıtım hizmetlerinin özelleştirilmesi sonrası tartışma daha da alevlendi. Çünkü elektrik faturalarında, bu hizmete dair maliyet kalemleri tek tek yayınlanmaya başlamıştı.
Peki niye? Çünkü her şeyimiz düzgün ya, göğsümüzü gere gere her detayı gösterecektik, özetle şeffaf olacaktık.
Yani nasıl ki mutfağının temizliğine ve personelin hijyen kurallarına uygun hareket ettiğine güvenen lokanta patronu açık mutfak uygulamasına geçiyorsa, bizim enerji yönetimi de öyle yapmak istedi ve yaptı.
Faturalarda TRT payı, bilmem ne vergisi, kayıp bedeli, kaçak bedeli, sayaç okuma bedeli gibi bir sürü kalem görünüyordu.
Gelgelelim bu şeffaflık uzun sürmedi.
Çünkü "kaçak elektrik kullananın parasını niye bize ödetiyorsun" diye özetlenebilecek eleştiriler sağanak yağmur gibi gelmişti.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) bir süre bunun gerekçelerini açıklamaya çalıştı ama takati yetmedi.
Bence, deyim yerindeyse EPDK popülizme teslim olup, kayıp kaçak bedellerinin faturada gösterilmemesi yönünde bir karar almayı tercih etti.
Yani kayıp kaçak bedeli herkese yansıtılmaya devam ediyor ama kimse ne kadar olduğunu göremiyor.
Peki ne oldu o anlı şanlı şeffaflığa?
Şu kadarını söyleyeyim, kayıp kaçak bedelleri fatura kalemlerinden çıkarıldıktan sonra ne zaman bir şeffaflık lafı duysam, aklıma bu olay gelir oldu.
EPDK geçen hafta yine şeffaflık konusuyla ilgili bir karar aldı.
Elektrik dağıtım şirketlerinin tarife hesaplamalarında, temsil ve ağırlama giderleri gibi kalemlere yer verilmeyecekti...
Peki niye bu karar alındı? Çünkü medyada ve dahi sosyal medyada, geçmişte kayıp kaçak bedeli ile ilgili eleştirilere yönelik eleştiriler benzeri bir eleştiri bombardımanı başladı.
EPDK, enerji yönetimi ve dağıtım şirketleri daha en başından bu konuyu doğru dürüst anlatamamışlardı çünkü.
Bu yüzden de elektrik dağıtım şirketi yöneticisinin uçak parasını, otel ve yemek parasını bana ödetiyorlar diye özetlenebilecek popüler cümlelerin karşısında daha fazla direnememiş, zaten kimseye laf anlatma imkanı da kalmadığını kabul etmişti.
Peki şimdi elektrik dağıtım hizmetleri için yapılan faaliyetlerden bir kısmı için yapılan harcamalar maliyet hesabında dikkate alınmayacak mı?
Yani bu tür harcamalar tarife hesaplamalarında eşyanın tabiatı gereği dikkate alınacak elbette. Ama vatandaş, tıpkı kayıp kaçak bedelini ödediği halde bunu faturasında ya da herhangi bir resmi dokümanda görmediği için rahatladığı gibi, ağırlama giderlerinden kendisine düşen kısmını ödemediğini zannedecek ve rahat uyuyacak.
Bu harcamaların hangi kalemde gösterileceğini merak ediyorum ama daha önce kayıp kaçak nerede diye sormayan vatandaş bunu sorar mı bilmem...
Herkese iyi uykular o halde...