Enerji Günlüğü - Elektrik dağıtım şirketleri, görev bölgelerindeki uzaktan okuma ve ölçüm sistemlerini kurup işletecek. Dağıtıcılar, bağlantı başvurularını belli bir takvim içinde sonuca bağlamakla yükümlü kılındı.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (EPDK) hazırladığı Elektrik Piyasası Dağıtım Yönetmeliği Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
RESMİ GAZETE'DE YANLIŞLIK
Yönetmelikle ilgili duyuruda Kurum'un adının yanlış yazılması dikkat çekti. Resmi Gazete'de, "Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan" ibaresi yerine "Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumundan ibaresi kullanıldı.
14 Mart 2013 tarihli 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'na dayanılarak hazırlanan Yönetmelik, Kanun'da tanımlanan, dağıtım sisteminin güvenilir ve düşük maliyetli olarak işletilmesi ve planlaması ile sisteme bağlı veya bağlanacak kullanıcılar ile ilgili usul ve esasları kapsıyor.
Üretim faaliyeti gösteren tüzel kişiler dışındaki kullanıcılar, dağıtım sistemine bağlantı başvurularını, Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği'nde belirtilen esaslar çerçevesinde yapacak.
BAĞLANTI BAŞVURULARINDA VERİLECEK BİLGİLER
Kullanıcılar tarafından yapılan bağlantı başvurularında; başvurunun niteliğine göre motor ve elektrojen gruplarının sayısı ve güçleri, elektrikli taşıtların şarj edilebilmesi için kurulacak hızlı, orta hızlı ve yavaş şarj ünitelerinin sayısı ve güçleri, aydınlatma ve ısıtma tesisatı ve güçleri, koruma sistemleri gibi diğer tesis ve/veya teçhizatla ilgili teknik özellikleri de içeren elektrik projesi dağıtım şirketine sunulacak. Dağıtım şirketleri, sunulan proje çerçevesinde kullanıcıdan ilave bilgiler de talep edebilecek.
ŞİRKET BİLGİLERİ KORUNACAK
Dağıtım şirketleri, kendisine sunulan bilgilerin gizliliğini korumakla yükümlü kılındı. Yönetmeliğe göre, dağıtım şirketleri kullanıcı tarafından sunulan elektrik projesi ve diğer bilgileri, sadece söz konusu bağlantı faaliyetleri için kullanılabilecek.
DAĞITICI, ŞİRKETLERE EŞİT MESAFEDE
Bağlantı başvurularını alan dağıtım şirketleri, başvuru sahibi şirketlere adil davranmakla da yükümlü kılındı. Yönetmelikteki ilgili hükme göre, dağıtıcı firma, bölgedeki yük karakteristiğine göre, kullanıcının hangi gerilim seviyesinden sisteme bağlanacağının belirlenmesinde ve kullanıcı bağlantılarının tesis ve tahsis edilmesi veya değiştirilmesi yönündeki taleplerinin karşılanmasında, eşit taraflar arasında ayrım gözetmeksizin hareket edecek.
BAŞKA KULLANICIYA ZARAR VERİLEMEZ
Dağıtım şirketi; kullanıcı bağlantı noktasının veya kullanıcının işletme usullerinin diğer kullanıcılar üzerinde olumsuz etkiler yaratma olasılığının tespit edilmesi halinde, kullanıcıdan alternatif bir gerilim seviyesinden bağlanmasını veya söz konusu olumsuz etkiyi ortadan kaldıracak çözümler uygulamasını isteyebilecek.
YÜKSEK TALEPLERDE TEİAŞ'LA KOORDİNASYON
Belli bir gücün üzerindeki yeni veya ilave bağlantı başvuruları kapsamındaki enerji talep ve tahsislerinin değerlendirilmesinde Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirkeit (TEİAŞ) ile gerekli koordinasyonu dağıtım şirketi sağlayacak.
BAĞLANTI ANLAŞMASI VE BAĞLANMA
Başvurusunda eksiklik olmayan ve uygun bulunan kullanıcılarla bağlantı sözleşmesi imzalanacak. Perakende satış sözleşmesi veya ikili anlaşma yapıldığını dağıtım şirketine belgelendiren kullanıcının bağlantı anlaşması çerçevesinde sisteme bağlantısı gerçekleştirilecek. Bağlantının yapılmasından önce bağlantı anlaşması kapsamında belirlenmiş kontrol ve testleri dağıtım şirketi yapacak. Kontrol ve testler ile açma/kapama işlemleri, kullanıcı ve gerekli hallerde TEİAŞ ile koordinasyon halinde gerçekleştirilecek. Sonuçların uygun olması halinde sisteme bağlantı yapılacak ve ilgili mğevzuat çerçevesinde bağlantılarla ilgili her türlü devreye alma işlemi yapılacak.
ÜRETİCİLERİN BAĞLANMASI
Bağlantı noktası konusunda dağıtım şirketiyle mutabakata varan tüzel kişi, lisansının verilmesini takiben, bağlantı ve/veya sistem kullanım anlaşmasına esas olmak üzere, dağıtım sistemine bağlanacak tesis ve/veya teçhizata ilişkin bilgileri, ilgili mevzuata uygunluğunu da belgeleyerek dağıtım şirketine sunacak. Üretici, tesis ve/veya teçhizatına ait imalat testi veya sertifikaları içerecek şekilde gerekli tüm teknik verilerin ve parametrelerin yer aldığı bir uyum raporu taslağını ünitenin servise alınması ve senkronizasyonundan en az üç ay önce hazırlamakla yükümlü olacak.
NİHAİ UYUM RAPORUNA 30 GÜNDE CEVAP ŞART
Üretici şirket, kesin bağlantı için gereken testleri TEİAŞ’ın bilgisi dahilinde dağıtım şirketinin gözetimi altında yapacak. Şirket, bu testlerden elde edilen sonuçlar ve kontrol sistemi parametrelerinin son ayarlarını içeren bir nihai uyum raporu hazırlayacak. Üretici şirketin hazırlayacağı nihai uyum raporu, dağıtım şirketi tarafından otuz gün içerisinde değerlendirilerek, tüzel kişiye bildirilecek. Bu bildirimde, dağıtım sistemine fiziki bağlantının yapılacağı tarih de yer alacak. Nihai uyum raporuna ilişkin değerlendirme olumsuz olursa, buna esas olan gerekçeler üretim faaliyeti gösteren tüzel kişiye bildirilecek ve eksikliklerin giderilmesi için ek süre tanınacak.
BAĞLANTI TEÇHİZATI DEĞİŞİKLİĞİ İÇİN SÜRE
Üretici şirketlerin dağıtım sistemine bağlı bir tesis ve/veya teçhizat üzerinde ve/veya bunların ayarlarında herhangi bir değişiklik yapılması yönündeki teklifi dağıtım sisteminin bütünlüğü ve diğer kullanıcıların tesis ve/veya teçhizatı üzerindeki etkilerinin incelenebilmesi için yeterli bir süre öncesinde dağıtım şirketine bildirilecek. Dağıtım şirketi, sisteminin bütünlüğünü olumsuz etkileme ihtimali olan değişiklikler yapılmasını reddedebilir.
NOMİNAL GÜÇ ÇIKIŞI ŞARTLARI
Üretim tesislerinin şebekeye bağlantı başvurularının kabul edilebilmesi için bazı teknik şartları da taşımak zorunda. Buna göre ünitelerin, aşırı ikazlı olarak 0.85 ve düşük ikazlı olarak 0.95 güç faktörleri arasında nominal güç çıkışını sağlayacak kapasitede olması şartı aranacak. Ünitenin kısa devre oranı; termik ve kombine çevrim gaz türbin üniteler için 0.5, kurulu gücü 10 MW ve altındaki hidroelektrik üniteler için 0.75 ve 10 MW’ın üzerindeki hidroelektrik üniteler için ise 1.0’dan küçük olamayacak.
KAPASİTE DEĞİŞİKLİĞİ TEİAŞ ONAYINA BAĞLI
Senkron kompansatör olarak çalışan üniteler sıfır güç faktörü ile çalışabilecek, termik üniteler, aşırı ikaz ile çalıştırıldığında nominal güçlerinin % 75 ine kadar reaktif güç verebilecek, düşük ikaz ile çalıştırıldığında ise % 30’una kadar reaktif güç tüketebilecek, hidroelektrik üniteler, aşırı ikaz ile çalıştırıldığında nominal gücünün % 75’ine kadar reaktif güç verebilecek, düşük ikaz ile çalıştırıldığında ise % 60’ına kadar reaktif güç tüketebilecek kapasitede olacak. Bu kapasite değerlerine bağlantı anlaşmasında yer verilecek. Dağıtım şirketi; kullanıcılar arasında herhangi bir ayrım gözetmeksizin TEİAŞ ile de koordinasyon yaparak bu kapasitelerin değiştirilmesine izin verebilecek.
ARANAN FREKANS ARALIKLARI
Üretim ünitelerinin 50.5-49.5 Hz aralığında sistem frekans değişimleri için sabit nominal aktif güç çıkışı verebilecek kapasitede olması şartı aranacak. Ünitenin, 49.5-47.5 Hz aralığındaki sistem frekans değişimleri için ise daha yüksek aktif güç çıkışı verebilecek kapasitede olması gerekiyor.
Normal işletme koşullarında, ünitenin aktif güç çıkışının, gerilim değişimlerinden etkilenmemesi gerekiyor. Bu durumda ünitenin reaktif güç çıkışının ± % 5 gerilim değişim aralığı içinde tümüyle emreamade olması da şart.
ÜRETİCİ; YÜKSEK-DÜŞÜK FREKANSTAN KENDİSİ KORUNACAK
Üretim faaliyeti gösteren tüzel kişiler, ünitelerini 47.5-52.5 Hz aralığı dışındaki frekanslardan doğabilecek zararlara karşı korumakla yükümlü. Bu aralık dışındaki frekanslarda teçhizatın, tesisin ve/veya personelin güvenliği için ünitenin sistemle bağlantısını kesme ve diğer her türlü tedbirin alınması hususundaki yükümlülükler, üretim faaliyeti gösteren tüzel kişiye ait. Aynı şekilde, dağıtım sistemine bağlanacak tesis ve/veya teçhizatın, güvenli bir şekilde işletilmesi de kullanıcının sorumluluğuna bırakılıyor.
UZAKTAN ÖLÇME VE KONTROL
İlgili dağıtım şirketinin yatırım planında yer alması halinde, dağıtım sistemine ait uzaktan ölçme ve/veya kontrol sistemleri dağıtım şirketi tarafından kurulup işletilecek. Taraflar arasında anlaşmaya varılması halinde, kullanıcıya ait açma/kapama teçhizatı da ilgili dağıtım şirketi tarafından kontrol edilip işletilebilecek. Mülkiyeti kullanıcıya ait bu tesis ve/veya teçhizat için gerekli kontrol ara yüzünün temin edilmesi kullanıcının sorumluluğunda olacak.