Enerji Günlüğü - Doğalgazın 10’da 1’ini yerli kömürden karşılanması hedefleniyor. Çözüm süreciyle canlanma beklenen Doğu ve Güneydoğu'da kömüre 2.5 milyar dolarlık yatırım planlanıyor.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, çözüm süreci ile birlikte ekonomik refaha kavuşması beklenen 6. bölge Güneydoğu ve 5. bölge Doğu Anadolu'ya 2.5 milyar dolarlık kömür yatırımı yapılacağını belirtiyor. Yeni teşvik sisteminde 5. ve 6. bölge desteği alan kömür gazı yatırımları için ise öngörülen minimum yatırım oranı 500 bin lirayla, 50 milyon lira arasında.
Kömüre yapılan tüm bu yatırmların beraberinde bölgede isthdamın da artması ve tersine göçe zemin hazırlaması bekleniyor. Türkiye’de her iki ayda bir yerli kömür ihalelerine devam ettiklerini aktaran Bakan Yıldız, “Doğu ve Güneydoğu Anadolu’ya yerli kömür kaynaklarımızla 2.5 milyar dolarlık bir yatırımı düşünüyoruz. Binlerce istihdamı ilgilendirdiğini söylemem lazım. Bingöl Karlıova’daki santral önemli bir örnektir. Türkiye’nin hala yapılmış birçok yatırıma rağmen, birçok yatırıma ihtiyacı vardır” dedi.
Çözüm Süreci Dahilinde Kömür Gazına Bölgesel Teşvik Uygulaması
5. Bölge minimum yatırım oranı
Kömür gazı üretimi (sentez gazı) 50 Milyon TL
6. Bölge minimum yatırım oranı
Kömür gazı üretimi (sentez gazı) 500 Bin TL
Kömürün gazlaştırılması, ilk Kütahya'da başladı
Kömürün gazlaştırılması yöntemi, kalitesi düşük Türk linyitlerinin verimli bir şekilde değerlendirilmesi için önemli bir alternatif oluşturuyor. Gazlaştırma tesisi ile kömür, eksik oksijen ortamında ve yüksek sıcaklıklarda gazlaştırılarak yanabilir gazlar içeren bir sentez gazına dönüştürülüyor. Elde edilen bu sentez gazı, entegre çevirimlerle yaklaşık yüzde 50 verimle doğrudan elektrik elde etmede kullanılabileceği gibi ileri kimyasal prosesler ile katma değeri yüksek sıvı yakıta veya kimyasallara dönüştürülebiliyor.
Kömür gazı üretimi için ilk olarak 2008 yılında gazlaştırma ile ilgili Ar-Ge faaliyetlerine başlayan Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) Genel Müdürlüğü, Kütahya’daki Garp Linyitleri İşletmesi (GLİ) Müessesesi bünyesinde gazlaştırma pilot tesisi kurdu. 2011 yılından itibaren TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü TKİ’ye bu tesisi çalıştırma ile ilgili destek vermeye başladı. Başlatılan proje kapsamında tesis tasarımı gözden geçirildi.
EN 60079 standardına göre tehlikeli bölge sınıflandırması yapılarak, kömür besleme (patentli) ve ateşleme sistemi değiştirildi. Ayrıca proses kontrolü ve güvenlik unsurlarını içeren bir otomasyon sistemi geliştirildi. Yapılan değişikliklerden sonra alt sistem işlevsellik testleri gerçekleştirilerek tesis devreye alındı. Bakan Yıldız, Tunçbilek'teki ‘Gazlaştırma Pilot Tesisi’nde yerli kömürden gaz elde edileceğini, bu yatırımın Manisa'nın Soma ilçesinde 2013'te temeli atılacak tesisle beraber önemli bir yere sahip olduğunu belirtiyor.
Söz konusu iki tesiste toplam 1,5 milyar metreküpe yakın gaz üretilmesinin planlandığı bilgisini veren Yıldız, "Arayışımız yerli kömürümüzden elde edilecek sentetik gazla devam edecek. 1.5 milyar metreküp gaz demek hemen hemen yaklaşık 600-700 milyon dolarlık bir ithalatın kesilmesi demek" diye konuştu.
Bakan Yıldız, Tavşanlı'da faaliyete geçirilen tesisin yanı sıra 2013'te Soma'da temelini atmayı planladıkları tesisle şu anda bütün meskenlerde kullanılan doğalgazın, hemen hemen 10'da 1’i kadarının yerli kömürden üretilmiş olacağını anlatttı.
Yıldız şöyle dedi: "Ar-Ge çalışmalarımızın sonucunu burada almış görünüyoruz. En önemlisi bu. Ar-Ge faaliyetlerine ayrılan payı her geçen gün daha da artıracağız. Mühendislerimiz, teknisyenlerimiz, işçilerimizle kendi tesislerimizde bunu gerçekleştirmiş olacağız. TKİ ve TÜBİTAK iş birliği de devam edecek" dedi.
Hale KAYACAN