Enerji Günlüğü – Boru hattı ile doğalgaz taşıtanlar, şebeke dengesizlik bedelini taşıyıcıya, dengesizliğin giderilmesi için ortaya çıkacak maliyeti ise piyasa işletmecisine yani EPİAŞ'a ödeyecek.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), Doğalgaz Piyasası ŞİD düzenlemesinde yaptığı değişiklikle Boru Hatlarıyla Petrol Taşıma AŞ'nin (BOTAŞ) doğalgaz toptan satış, ithalat ve ihracat faaliyetlerini yürüten birimlerinin gerçekleştirdiği işlemlerin anlık olarak piyasa işletmecisiyle paylaşılacağını ve aylık olarak da Elektronik Bülten Tablosu'nda (EBT) yayınlanmasını hükme bağladı.
EPDK, Doğalgaz Piyasası Şebeke İşleyiş Düzenlemelerinde (ŞİD) dengesizlik durumlarında ve gaz tedarikinde karşılaşılacak sorunlara karşı hangi yöntemlerin uygulanacağıyla ilgili bazı değişiklikler yaptı.
ŞİD’de “Dengesizlikler” başlıklı 2. kısmın, 3. maddesinin 3.2 fıkrasında yapılan değişikliğe göre; kesinti dengeleme bedeli taşıyıcı (BOTAŞ) tarafından, dengesizliklerin uzlaştırılması sonucunda doğacak bedeller ise piyasa işletmecisi (Enerji Piyasaları İşletme AŞ - EPİAŞ) tarafından taşıtanlara tahakkuk ettirilecek.
DENGELEYİCİNİN UYGULAYACAĞI YÖNTEMLER
Değişiklik; taşıyıcının sistem dengesini sağlamak amacıyla uygulayabileceği yöntemleri de şöyle sıraladı: Sürekli Ticaret Platformu'na (STP) dengeleyici sıfatıyla girip doğalgaz tedarik etmek; gerektiğinde aynı amaçla noktasal/bölgesel ürün satın almak amacıyla ilave dengeleyici sıfatıyla doğalgaz tedarik etmek; bu yöntemlerin yetmediği hallerde ise Dengeleme Gazı Anlaşması kapsamında doğalgaz tedarik etmek.
Böyle bir durumda Dengeleme Gazı Anlaşmasında belirtilen birim fiyat ve miktarlar üzerinden hesaplanan tutar, taşıtan ile taşıyıcı arasında fatura edilecek.
BOTAŞ’IN DENGESİZLİK HALİNDEKİ İNİSİYATİFİ
BOTAŞ ayrıca sistemin fiziksel dengesini sağlamada güçlük yaşaması durumunda taşıtana giriş ve çıkış noktalarında arttırma ve azaltma talimatı verebilecek. Bu talimat dolayısıyla oluşacak günlük dengesizlik negatif ise sistemden çekilen doğalgaz öncelikle dengesizlik hesabına konu edilecek. Bu hesaptan elde edilecek tutar taşıtana alacak, taşıyana borç olarak piyasa işletmecisi tarafından tahakkuk ettirilecek.
Ayrıca talimat dolayısıyla oluşacak kapasite aşım ücretleri ve düzenleme ücretleri ilgili taşıtanlar için ve talimat kapsamındaki miktar için uygulanmayacak.
Talimat sonucunda oluşan dengesizlik pozitif ise dengesizlikler, kapasite aşım ücretleri ve düzenleme ücretleri istisnasız uygulanacak.
TAŞITAN YÜKÜMLÜLÜKLERİNDE EŞİTLİK VE ŞEFFAFLIK
ŞİD kısım 2, bölüm 24’teki madde 24.1.2’de yapılan düzenleme de BOTAŞ’ın doğalgaz toptan satış, ithalat ve ihracat faaliyetlerini yürüten birimlerinin de herhangi bir taşıtan olarak değerlendirileceğini bildiriyor.
Buna göre BOTAŞ’ın söz konusu üniteleri, Standart Taşıma Sözleşmesi (STS) imzalanması; Dengeleme Gazı Anlaşması imzalanması; Teslim Sözleşmesi imzalanması; Taşıtanın Taşıyıcıya Taşıyıcının taşıtana karşı olan mali yükümlülükleri ve uyuşmazlıklarla ilgili hükümleri hariç, ŞİD hükümlerine tabi olacaklar.
BOTAŞ ŞİD kapsamında diğer taşıtanlar için uygulayacağı tüm bedellerin aynısını kendi toptan satış, ithalat, ihracat faaliyetleri için de uygulayacak. BOTAŞ bu kapsamda gerçekleştirdiği işlem ve eylemlerle ilgili miktar bilgilerini piyasa işletmecisine bildirecek ve her ay sonunda EBT’de yayınlayacak.