Enerji Günlüğü - Çinli bilim insanları, nükleer reaktörlerde yakıt çubuklarının çevresindeki aşırı ısınmaya dayalı erime riskini ortadan kaldıran bir nükleer reaktör tasarımı geliştirdi.
Çin Halk Cumhuriyeti’nde bilim insanları, nükleer reaktörlerde yakıt çubuklarının çevresinde oluşan aşırı ısınmaya dayalı erime riskini ortadan kaldıracak bir reaktör tasarımı geliştirdi. Acil durumlarda kendini durduracak şekilde tasarlanan yeni reaktör tasarımı, başarılı şekilde test edildi.
Nükleer enerjiyle ilgili tartışmaların temelinde, yakıt çubuklarının etrafında oluşan aşırı sıcaklığın bertaraf edilmesindeki riskler yer alıyor. Örneğin soğutma sistemlerinin besleyen enerji kaynaklarında kesinti olabiliyor. 2011 yılında Japonya’da Fukuşima Nükleer Güç Santrali’nde (NGS) yaşanan felaket de bundan kaynaklanmıştı.
Standart NGS’lerde yakıt çubuklarının etrafındaki aşırı ısı, otomatik soğutma mekanizmaları tarafından kontrol ediliyor. Otomatik sistemler yetersiz kalırsa, dışarıdan enerji kullanılıyor ve manuel olarak su veya sıvı karbondioksit ile sürece müdahale ediliyor.
Çinli bilim adamları, dünyanın farklı ülkelerinde geliştirilen bazı araştırma bulgularından da yararlanarak, yeni bir nükleer reaktör tasarımı geliştirdiler. Yeni NGS tasarımında sistem, oluşan sıcaklığı dağıtarak riski önlüyor ve dışarıdan herhangi bir enerji kaynağı kullanmadan kendini durdurabiliyor.
ÇAKIL YATAKLI REAKTÖR
Yeni tasarımda sisteme çakıl yataklı reaktör (pebble bed reactor) adı veriliyor. Bu tip reaktörde yakıt çubuğu bulunmuyor. Yakıt çubukları yerine grafitle kaplı az miktarda uranyumdan oluşan çok sayıda düşük enerji yoğunluklu çakıl taşları bulunuyor. Bu sayede aşırı sıcaklık, bu çakıl taşları arasında paylaşılıyor ve sıcaklık kontrolüyle ilgili riskler ortadan kalkıyor. Böylece ticari reaktörlerde kullanılan acil durum çekirdek soğutma sistemine gerek kalmıyor.
MEVCUT REAKTGÖRLERE UYGULANAMIYOR
Yeni NGS tasarımı ilk kez Çin’in Shandong eyaletindeki tesiste uygulandı. Tesisin resmi adı “Yüksek Sıcaklık Gaz Soğutmalı Reaktör Çakıl Yatak Modülü” (ya da HTR-PM) olarak bildirildi.
Sistem maalesef mevcut NGS’lere uygulanamıyor. Ancak nükleer enerji uygulamaları ve nükleerle ilgili tartışmaların yönü, muhtemelen değişecek.