Enerji Günlüğü - Türkiye’nin elektrik, konut ve yolcu taşımacılığı sektörlerindeki emisyonları 2030 yılına kadar 2017’ye kıyasla yüzde 14 azaltabileceği hesaplandı.
İklim Eylemi Takipçisi (Climate Action Tracker - CAT) tarafından yayımlanan bir analiz, Türkiye’nin iklim eylemini artırma konusundaki potansiyeline ışık tutuyor. CAT tarafından hazırlanan ülke özelinde raporların beşincisi olan İklim Eylemini Artırmak: Türkiye başlıklı analiz, Türkiye ekonomisinde en yüksek emisyon oranlarına sahip sektörleri yakından inceliyor.
Türkiye’nin ulusal düzeydeki sera gazı emisyonlarının yaklaşık yüzde 50’sinin elektrik arzı, karayolu-demiryolu yolcu taşımacılığı ve konut sektörleri kaynaklı olduğu hesaplanıyor. Paris Anlaşması çerçevesinde zayıf bir hedef belirleyen Türkiye’nin şimdiden bu hedefin ötesine geçmeye başladığını belirten CAT raporu, Türkiye’nin daha iddialı bir taahhütte bulunmak için yeterli potansiyele sahip olduğunu öne sürüyor.
ELEKTRİK, KONUT VE TAŞIMACILIK
Rapora göre Türkiye, elektrik, konut ve yolcu taşımacılığı sektörlerinin Paris Anlaşması ile uyumlu bir patikaya oturtulması, emisyonların 2030 yılına kadar 2017 seviyelerine kıyasla yüzde 14 oranında azaltılmasını sağlayarak mevcut yükseliş eğilimini tersine çevirebilecek.
İDDİALI KARBONSUZLAŞTIRMA ÖNERİSİ
İklim Eylemi Takipçisi’ne katkı sağlayan araştırma kuruluşlarından Yeni İklim Enstitüsü’nden (NewClimate Institute) Hanna Fekete konuya ilişkin değerlendirmesinde “İddialı bir karbonsuzlaştırma süreci izlendiği takdirde bir yandan emisyonlar ciddi oranda azalacak, diğer yandan inşaat ve imalat sektörlerinde yeni işlerin geliştirilmesi, istihdam yaratılması, kirliliğin azaltılması ve modern barınma imkânların teşvik edilmesi gibi ek faydalar sağlanacaktır” görüşünü savundu.
“TÜRKİYE KÖMÜRÜ DEVRE DIŞI BIRAKABİLİR”
Climate Analytics’ten Ursula Fuentes ise yenilenebilir enerjinin yanı sıra yerli kömür kaynaklarını da kullanmayı hedefleyen Türkiye’de YEKA ihalelerinde yenilenebilir enerji kaynakları için verilen fiyatların oldukça düşük olduğuna dikkat çekti. Fosil yakıtlara daha fazla ağırlık verilmesinin ekonomik cazibesinin tartışılabileceğini ifade eden Fuentes “Elektrik sektörünün Paris Anlaşması ile uyumlu hale getirilmesi durumunda, Türkiye 2030 yılına kadar kömürü devre dışı bırakarak yenilenebilir enerjiye yoğunlaşma ve yüzyıl ortasına kadar elektrik üretimini karbondan tamamen arındırma potansiyeline sahip” ifadelerini kullandı.
ELEKTRİKLİ ARAÇ SATIŞLARI
Raporun sonuçlarına göre, elektrik sektörünün karbonsuzlaştırılması gerek karayolu-demiryolu taşımacılığı, gerekse yapı sektörlerinin karbondan arındırılması için kilit önem taşıyor. 2035 yılına kadar elektrikli araç satışlarının yüzde 100 oranına ulaşmasını sağlayacak şekilde yolcu taşıtı filosunun elektrifikasyonunun gerçekleştirilmesi, Türkiye’nin yolcu taşımacılığı sektörünün Paris Anlaşması ile uyumlu bir patikaya oturtulması için elzem.
ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE TOPLU TAŞIMA
Elektrifikasyon dışındaki diğer seçenekler arasında yakıt verimliliği standartları getirmek ve toplu taşımanın payının artırılmasına yönelmek bulunuyor. İklim Eylemi Takipçisi’nin ortaya koyduğu Paris Anlaşması ile uyumlu senaryolara göre, bu tür eylemler bu sektördeki emisyonları bugünden itibaren 2030 yılına kadar yaklaşık üçte bir oranında azaltabilir, 2050 yılına kadar ise sıfır seviyesine indirebilir.
En büyük otomotiv üretici ve ihracatçılarından birisi konumundaki Türkiye’nin, aynı zamanda yerli elektrikli aracını üretmeyi hedeflediğine dikkat çekilirken, Rapor, bu hedefin Türkiye’de böyle bir dönüşümün gerçekleşmesi ve küresel rekabet gücünün artırılması yolunda önemli bir adım olacağını ortaya koyuyor.
KONUTLARIN EMİSYONU YARIYA DÜŞER
Konut sektörüne ilişkin olarak İklim Eylemi Takipçisi'nin bulgularına göre, 2030 yılına kadar emisyonların yüzde 40-50 oranında azaltılması ve yüzyılın ortasına kadar emisyon seviyesinin sıfıra indirilmesi mümkün. Bunun gerçekleşebilmesi için, Türkiye’nin, sıfıra yakın enerji tüketen binalar hedefi doğrultusunda yeni binalara yönelik standartlarını güçlendirmesi, su ve mekân ısıtma uygulamalarının elektrifikasyonunu sağlaması, buna ek olarak pişirme uygulamalarının elektrifikasyonu ile aydınlatma ve diğer cihazların enerji verimliliğinin artırılması da dâhil olmak üzere mevcut binaları köklü bir yenileştirme sürecinden geçirmesi şart.
BU SONUÇLARA NASIL ULAŞILDI?
İklim Eylemi Takipçisi (Climate Action Tracker - CAT), elde ettiği sonuçlara ulaşmak için önce Türkiye’deki mevcut politika çerçevesini ve sektörel gelişmeleri derinlemesine inceledi. Ardından İklim Eylemini Artırmak serisi için geliştirilen bir tablolama modeli kullanarak, bulgularını 1,5°C hedefiyle uyumlu patikaların gerektirdiği politika paketleri ve sektörel göstergelerle karşılaştırdı.
CAT KİMDİR, NE İŞ YAPAR?
İklim Eylem Takipçisi (CAT), Climate Analytics ve NewClimate Institute’nin ortak bir iştiraki. CAT, 2009 yılından bu yana politika yapıcılara yönelik analizler hazırlıyor. İklim Eylemi Takipçisi, hükümetlerin iklim hedeflerini ve eylemlerini takip ederek Paris Anlaşması'nın 1,5°C hedefi ile uyumunu ölçümleyerek bu yönde bilimsel analizler gerçekleştiriyor.