Enerji Günlüğü - Turcas YK Üyesi Matthew James Bryza, hem Rus gazının hem de Doğu Akdeniz gazının Avrupa’ya ulaştırılmasında Türkiye’nin çok çok önemli olduğuna dikkat çekerek, Türkiye’nin yeni enerji koridoru olacağını söyledi.
Turcas YK Üyesi Matthew James Bryza, BloombergHT’nin canlı yayınında, Türkiye’nin çok çok stratejik bir ülke olduğunu ve yeni bir enerji koridoru olacağını söyledi.
YENİ ENERJİ KORİDORU TÜRKİYE
“Türkiye çok çok stratejik bir ülke” diyen Bryza, “Türkiye yeni geçiş noktası olacak, yani yeni koridor olacak. Bir kere daha yineliyorum: Avrupa’nın kullandığı gazın yüzde 25′i Rusya’dan geliyor. Azerbaycan’dan 16 bcm kadar aktarımlar oldu ki, bunun 10 birim kadarı Avrupa’ya gidiyor olacak. Belki toplam mevcut enerjinin 15′te 1′i Avrupa’ya gidiyor ama Türkiye çok çok önemli ve burada ek rekabet yaratabilir. En azından bu kadar gazdan bahsetmişken, bu Doğu Akdeniz’den Türkiye’ye ulaşabilir ve ondan sonra Avrupa’ya gidebilir ve belki sonraki 5 – 10 sene içerisinde bu yaşanabilir. Tabi Kıbrıs ve İsrail’de çok ciddi keşifler oldu. Eminim ki daha fazlası da keşfedilecektir. Örneğin İsrail’de 2010 yılındaki keşif son 10 yılın en büyük keşfiydi. Rusya’nın Avrupa’ya verdiği gaz kesilmeyecek ama fiyatlar daha makul seviyeye gelecek.” açıklamasında bulundu.
UKRAYNAKRİZİNİN İKİ OLASI ETKİSİ
Rusya – Kırım – Ukrayna çıkmazını değerlendiren Bryza, “İki olası etki var. Bunlardan biri piyasalar üzerindeki genel etki. Tabii piyasalar da endişelenir ve Rusya, buna benzer hamleleri Gürcistan’a da yapmıştı ama Kırım çok daha büyük. Uluslararası piyasalara baktığımız zaman bu gelişmelerden dolayı çok ciddi bir sallanma görüyoruz. Ama enerji piyasasına doğrudan bir etki gözlemlemedik. İkinci önemli konu ise, Avrupa’daki doğalgaz piyasası, doğalgaz ithalatı. Burada ciddi bir yanlış algı ve yanlış anlama var: Rusya’daki gazın Avrupa’ya gitmesi ile ilgili aslında kim kime bağlı? Rusya gazın yüzde 25′ini Avrupa’ya yolluyor ama aslında Rusya bu gazı satmak konusunda ve kazandığı gelir konusunda daha da bağlı.” açıklamasında bulundu.
AVRUPA’YA AŞIRI TEDARİK VAR
“Avrupalı liderler dahi kendilerini Rusya’ya bağlı görmek istiyor.” diyen Bryza, “Dünya çapında enerji konusunda çok mesai harcadım. Son 1 yıldaki problem şu: Avrupa’ya gelen gaz nasıl tüketilecek? Çünkü Avrupa’ya aşırı bir tedarik var. Rusya’nın aslında bu gazı Avrupa’ya satabilmesi konusunda endişelenmesi lazım.” ifadelerini kullandı.
ENERJİ RUSYA’NIN JEOPOLİTİK ARACI
“Para ve güç her zaman önemlidir.” diyen Bryza, “Gazprom, tek bir şirket ve Rus hükümeti için bütün vergi gelirini sağlıyor. Enerji geliri Putin’in politik operasyonunu sürdürebilme gücü veriyor. Rusya enerjiyi sürekli bir jeopolitik araç olarak da kendine kullanıyor. Bir Rus Dış ilişkiler yetkilisi şu sözleri kullanmıştı: Siz ABD’liler çok yumuşak, çok dostane olabilirsiniz ama gücünüzün farkındasınız. Biz zayıf olduğumuzu biliriz. Bu yüzden kaslarımızı gevşetemeyiz ve hep sıkı dururuz. İşte bu yüzden enerji söz konusu olduğunda ölümüne savaşırız. Kendi ulusal çıkarlarımızı sonuna kadar korumaya çalışırız… Özetle enerji ve ihracat Rusya için jeopolitik bir araç.” yorumunda bulundu.
TÜRKİYE GAZPROM TEKELİNİ KIRDI
Türkiye bu jeopolitikjeoekonomik rolü aslında çok iyi oynadı.” diyen Bryza, “Türkiye geçmişte bütün doğalgazını sadece Gazprom’dan alırdı. Ama son 15 senede çok ciddi çeşitlenme yaşandı. İran, Azerbaycan… Ve daha da artacak. Ciddi bir hacim sanırım yakında Irak’tan da gelecek. Yani Türkiye şu anda çok çok güzel bir pozisyonda yer alıyor. Çeşitlenmiş bir yelpazede Türkiye, aslında AB hedeflerinden birine ulaşabilir. Enerji piyasasını düşündüğümüz zaman piyasadaki arz – talep kurallarına çok iyi uyuyor şu an. Türkiye çeşitlilik konusunda tam da A noktası haline gelebilir.” açıklamasında bulundu.