Enerji Günlüğü - (ÖZEL) Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, Karadeniz’de keşfedilen 320 milyar metreküplük doğalgaz rezervinin üretime geçirilmesi ve yeni sahaların bulunması halinde Karadeniz’in önemli bir enerji denizi haline gelebileceğini söyledi.
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın (TPAO) Karadeniz’deki 320 milyar metreküplük doğalgaz rezervi keşfetmesini Enerji Günlüğü’ne değerlendirdi. Sakarya Gaz Sahası’ndaki keşfi Türkiye için bir dönüm noktası olarak nitelendiren Birol “Hepimiz için, Türkiye’deki 83 milyon kişi için güzel bir haber. Lamı cimi yok. Bu çok güzel bir haber ve bunu bilip sevinmeliyiz” dedi.
“DEV SAHA” SINIFINDA
Doğalgaz sahalarının rezerv büyüklüklerine göre küçük saha, büyük saha, dev saha ve süper saha olmak üzere dört grupta tasnif edildiğini belirten Fatih Birol “320 milyar metreküp bizim sınıflandırmamıza göre dev saha klasmanına girer. Küçük saha, büyük saha, dev saha ve süper saha klasmanları var. Sakarya Gaz Sahası dev klasmanına giriyor” diye konuştu.
TÜRKİYE’DEKİ TÜKETİMİN ÜÇTE BİRİ
IEA Başkanı Fatih Birol, keşfedilen gazın büyüklüğünü, Türkiye’nin ihtiyacından yola çıkarak da tarif ederken “Sakarya Sahası’ndaki rezerv bizim tahminlerimize göre Türkiye’nin gaz tüketiminin üçte birini karşılayabilecek durumda. Sahanın mevcut fiyat trendlerine göre 80 milyar dolara yakın olabileceğini düşünüyoruz. Bunların hepsi çok güzel” ifadelerini kullandı.
CARİ AÇIĞI AZALTACAK
Keşfedilen doğalgazın üretilmesiyle birlikte Türkiye’nin enerji ithalatı faturasını düşüreceğini ifade eden Fatih Birol şöyle konuştu:
“Cari açığımız düşecek. Ama şunu siz de çok iyi biliyorsunuz, cari açığın çoğu enerji ithalatından geliyor ama bunun büyük kısmı petrol kaynaklı. Bu keşfin, Türkiye’nin petrol ithalatına pek fazla etkisi olmayacak. Sadece doğalgaz faturasının düşmesine yardımcı olacak.”
İHRACATÇI ÜLKE YAPMAYA YETMEZ
IEA Başkanı Fatih Birol, Sakarya Gaz Sahası’nda keşfedilen rezervin son derece önemli olsa da Türkiye’yi bir enerji zengini, enerji ihracatçısı konumuna getirmeyeceğini belirtti. Birol “Tabii ileride başka keşifler olursa, durum değişebilir. Ama şu an itibariyle 320 milyar metreküp doğalgaz rezervi ile enerji zengini haline gelmiyoruz. Tabii doğalgaz tek enerji kaynağı değil o da ayrı bir mesele” dedi.
ÜÇ YILDA ÜRETİME GEÇEBİLİR
Fatih Birol, Sakarya Sahası’ndaki doğalgazın çıkarılması için ne kadarlık bir zamana ihtiyaç olacağı sorusu üzerine şöyle dedi:
“Enerji projeleri genellikle verilen zamanlardan daha geç bitirilir. Buna karşılık iyi örnekler de var. Örneğin Mısır, Zhor Sahası Projesi’ni iki yıldan biraz fazla bir sürede bitirdi. Ki orası 800 milyar metreküplük bir saha. Ayrıca İsrail de üç yıl civarında bir çalışmayla böyle bir projeyi bitirdi. Eğer Türkiye Sakarya Gaz Sahası’na ekonomik öncelik verir, bürokratik işlemleri kaliteden ve güvenlikten taviz vermeden hızlandırılırsa projenin üç yıl içinde bitirilmesi zor ama imkansız değil diyebilirim.”
6 MİLYAR DOLAR YATIRIM İSTER
Fatih Birol, yeni keşfedilen sahada gazın üretilmesi için ihtiyaç duyulacak yatırım tutarına dair değerlendirmelerini paylaşırken şunları söyledi:
“Sakarya Gaz Sahası projesinin tamamlanmasının 6 milyar dolar civarında bir maliyeti olabilir. Normalde daha yüksek olabilirdi ama şimdi bu miktara halledilebilir. Nedeni de şu: Dünyada bu sene enerji yatırımları çok büyük bir düşüş yaşıyor. Toplamda dünya enerji yatırımlarında yüzde 20 düşüş görüyoruz. Sadece petrol ve doğalgaz yatırımları özelinde bakarsak çok daha yüksek bir düşüş var. Çünkü talep yok, fiyatlar düşük.”
DOĞALGAZ FATURALARI DA DÜŞER
Avrupa’da doğalgaz fiyatlarının son dönemde yüzde 70’e yakın gerilediğini kaydeden IEA Başkanı Fatih Birol, “Avrupa ülkeleri ucuzlayan fiyatları dayanak göstererek Ruslar’a uzun dönemli gaz kontratı fiyatlarında indirim yaptırttılar” dedi. Şu anda Ankara’nın elinde gaz ithalat faturasını düşürmek için iki koz olduğunu anlatan Birol, “Birincisi gaz fiyatlarının düşmesi, ikincisi de Sakarya Gaz Sahası’nın varlığı. Benim bekletim Türkiye’nin bu kozları kullanarak kontratların tekrardan gözden geçirilip doğalgaz ithalat fiyatlarının düşürülmesini sağlaması, bunun da tüketicilere yansıtılması” diye konuştu.
KARADENİZ ENERJİ MERKEZİ OLUR
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, Türkiye’nin Sakarya Gaz Sahası keşfinin bölgede enerji denklemini yeniden şekillendirebileceğini ifade etti. Birol şöyle konuştu:
“Umduğum şey şu. Türkiye rezervi bulduğu sahada doğalgaz çıkarır ve bunun devamanı da getirirse, Karadeniz, Kuzey Denizi gibi olabilir. Yani tıpkı Norveç, Danimarka ve İsveç’i enerji kaynaklarıyla zengin eden Kuzey Denizi gibi. Öyle olması da şart değil ama olursa Türkiye’ye ve bölgeye çok daha büyük etkisi olur.”
225 MİLYAR M3’LÜK KISMI ÇIKARILABİLİR
Fatih Dönmez, Sakarya Gaz Sahası’ndaki Tuna 1 kuyusunda halen sondaj çalışmalarına devam edildiğini söyledi. Birol “Sahadaki 320 milyar metreküplük rezervin yüzde 70’i üretilebilir. Bence şu aşamada kuşku duymak yerine sevinmemiz lazım. Tabii sevinirken ‘enerjide bağımsızlığımızı ilan ettik, gaz ihracatçısı olacağız’ demek doğru değil” ifadelerini kullandı.
TÜRKİYE’NİN ŞANSI: SONDAJCILAR BOŞTA
Koronavirüs salgınından ötürü tüm dünyada sadece doğalgaz ve petrol sektörlerinde 3.5 milyon kişinin işten atıldığını ifade eden Fatih Birol, “Birçok şirket iflas etti. Kimi büyük şirketler küçük şirketleri yutmaya yöneldi. Bu niye önemli? Çünkü Türkiye’deki projeyi gerçekleştirebilecek birçok şirket şu anda zor durumda. Özellikle mühendislik şirketlerinin maliyetleri düştü ve iş arıyorlar, gerçekleştirecek proje arıyorlar. Bu durum Türkiye’ye yardımcı olabilir diye düşünüyorum” diye konuştu.
Mehmet KARA - Enerji Günlüğü