Enerji Günlüğü – IEA Başkanı Fatih Birol, Ukrayna’nın işgali ardından derinleşen enerji krizi ile ticaret yollarının değişeceğini, yeni ortaklıkların gündeme geleceğini ve teknoloji yatırımlarının artacağını kaydetti.
Sabancı Üniversitesi İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi - IICEC tarafından düzenlenen "Enerji Güvenliği, Temiz Enerji & Finansmanın Rolü" temalı konferansta konuşan Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal ettiği 24 Şubat’ın enerjide bir milat olacağını düşündüğünü söyledi. Yaşanan enerji krizi ve bu krizin tetiklediği gıda ve iklim krizlerine dikkat çeken Birol, önümüzdeki sürecin bir çok değişikliğe sahne olacağını kaydetti.
Birol yaptığı değerlendirmede, Dünya ilk global enerji krizini yaşıyor. Şu anda ilk global enerji krizinin ortasındayız. Ve benim düşüncem bu enerji krizinden kısa bir süre içinde dünyanın çıkması mümkün gözükmüyor. Ve bu enerji krizi beraberinde başka krizler de getiriyor. Bunlardan bir tanesi gıda sektöründe yaşadığımız kriz. Çünkü doğalgaz, gübre üretiminde en önemli girdilerden bir tanesi. Doğalgaz fiyatlarının yukarı doğru çıkması gübre fiyatlarının artmasına neden oluyor. Bu da enerji krizinin yanında bir de gıda krizi getiriyor. Birçok ülkeyi özellikle Afrika, Asya ve Latin Amerika’yı ciddi olarak etkileyen bir konu” dedi.
“DAHA ÖNCE DE KRİZLER YAŞANDI AMA BU FARKLI”
Daha önce de krizlerin yaşandığını ancak bu krizin farklı olduğunu belirten Birol, 70’lerde yaşananın bir petrol krizi olduğunu, şimdi ise hem petrol hem doğalgaz hem kömür hem elektrik bunların hepsinde ciddi olarak sorunlarla karşı karşıya kalındığını kaydetti.
Birol, “Çok zor günler geçirdik ve bence çok daha zor günler geçireceğiz. Ama beraberinde aynı 70’lerdeki krizlere olan tepki gibi bir tepki gelecek onu da görüyorum. Ülkeler böyle sadece ellerini kollarını bağlayıp durumu seyretmeyecekler ve buna da esasında biz önderlik ediyoruz. Nasıl politikalar geliştirilebilir, hangi teknolojiler geliştirilebilir? Ciddi yatırım alanları ciddi fırsatlar da doğabilir. Onun için ben bu kriz resesyon, yüksek fiyatlar, enflasyon getirdi ama bununla birlikte enerji dünyası içinde bir dönüm noktası olabileceğini düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
“İKLİM KRİZİNİ DAHA DA KÖTÜ HALE GETİRMEMELİYİZ”
Enerji krizi ve gıda krizinin yanında yaşanan iklim krizine de dikkat çeken Birol, iklim krizine neden olan sektörlerin başında enerjinin geldiğini hatırlattı. Birol, “Dünyada iklim krizine neden olan emisyonun yüzde 80’i enerji sektöründen geliyor. Bunu niçin söylüyorum bazı ülkelerde bazı sektörlerde mevcut duruma refleks olarak ciddi bir dalga halinde fosil enerji yatırımları da gelebileceğini görüyoruz. Özellikle burada kömürün altını çizmek istiyorum. Bizim dün bu şeye reaksiyon verirken enerji krizine alacağımız kararlar iklim kriziyle mücadelemizi daha da zor duruma sokmaması lazım. Yani reaksiyon göstereceğiz dünya reaksiyon gösterecek mutlaka gösterecek ve gösteriyor da. Fakat bu gösterilen reaksiyon iyi düşünülmüş olmalı. Enerji güvenliğini kontrol altına alalım derken iklim krizini daha da kötü hale getirmemek gerekiyor” ifadelerini kullandı.
“TEMİZ ENERJİ YATIRIMLARINDA CİDDİ BÜYÜME GÖRÜLÜYOR”
Temiz enerjide yaşanan gelişmelere de değinen Birol, 2022 yılında ilk defa temiz enerji yatırımında yüzde 12’ye varan ciddi bir büyüme görüldüğünü kaydetti. Bu büyümenin nedenleri arasında elektrikli araç sektöründe yaşanan gelişmeler olduğunu ifade eden Birol, “2019 yılında, üç sene önce dünyada satılan her yüz arabadan iki tanesi elektrikli arabaydı. Bu sene bizim beklentimiz hür yüz arabadan 15’inin elektrikli araba olacağı şeklinde. Yani yüzde 2’den yüzde 15’e çıkan bir pay. Çok hızlı gidiyor. İki nedeni var birincisi maliyetlerin düşmesi ikincisi teşvikler” dedi.
“TİCARET YOLLARI DEĞİŞECEK”
Birol yaşanan enerji krizi ile ticaret yollarının değişeceğine dikkat çekti. Birol, “Mesela şu anda Rusya Avrupa’ya satamadığı ya da satmayacağı petrolü Çin ve Hindistan’a yolluyor. Şunu da söyleyeyim; Rusya’dan Avrupa’ya petrolün gelmesi dört gün sürüyor tankerlerle. Çin’e ve Hindistan’a gitmesi 58-59 gün sürüyor. Yani çok önemli değişiklikler olacak bu ticaret yollarında” dedi.
YENİ ORTAKLIKLAR GÜNDEME GELECEK
Son gelişmelerle birlikte enerjide yeni ortaklıkların gündeme geleceğini ifade eden Birol, “Bazı ortaklıklar bitecek, bazı yeni teknolojiler beklenmedik bir şekilde güçlenecek bazı teknolojiler de herhalde ya da bazı yakıtlar ciddi bir darbe alacak. Önemli bir milat olacağını düşünüyorum 24 Şubat’ın” ifadelerini kullandı.
Enerji Günlüğü