Enerji Günlüğü - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Akkuyu ve Sinop'da kurulacak nükleer santrallerin her biri için en az 2-3 firmanın, ortaklık talepleri olduğunu açıkladı. Yıldız bunun modelinin önümüzdeki süreçte netleşeceğini ifade etti.
The Economist Avrupa Enerji Zirvesi öncesinde soruları yanıtlayan Yıldız, bir nükleer santralin hükümetler arası anlaşma, ev sahipliği anlaşması ve uygulama sözleşmeleri olmak üzere 3 ayrı anlaşma safhası olduğunu belirterek, ev sahipliği anlaşmasının da dün tamamlandığını BİLDİRDİ.
Japonya'nın kendi statüsüne göre söz konusu anlaşmayı kendi meclislerinde onaylanmış olarak addettiklerini belirten Yıldız, kendilerinin ise TBMM'nin onayına sunacaklarını ifade etti.
ANLAŞMANIN DETAYLARI
Dün yapılan anlaşmanın detayları hakkında bilgi veren Enerji Bakanı Taner Yıldız, şöyle dedi;
"Hazine garantisi vermediğimizin, devlet garantisi vermediğimizin bu anlaşmayla altını bir daha çizmiş olduk. Ve güvenlik sistemleriyle ilgili bir kısım detayları vurgulamış olduk. Yine proje finansmanıyla ilgili detayları dikkate aldık. Uygulama anlaşmasına esas olacak olan konuları detaylandırdık. Üçüncü nükleer santralin yerinin seçimiyle ilgili bildiğiniz gibi 18 aylık bir çalışma yapılacak. Depremsellikle alakalı konularda, gerekse diğer bütün teknik konularda güvenlik sistemlerini daha fazla nasıl artırırız, bunun üzerinde konuşuldu. Hangi yatırım teşviklerinden yararlanabilecekler, yerelleşme ve insan kaynakları ile alakalı neler yapılacak... Bir teknoloji merkezinin kurulmasıyla ilgili karar alınmıştı. Aynı şekilde bir üniversitenin kurulması… Yakın bir zamanda Tokyo'ya gidip bunlarla alakalı karşılıklı görüşmelerimizi tamamlamış olacağız."
“DENİZ SİSMİK RAPORLARININ SONUÇLARI BEKLENECEK”
Anlaşma kapsamında Japonya'nın sismiklere başladığını, denizden yapılacak sismiklerle ilgili Japonlar'ın raporlarını bekleyeceklerini belirten Yıldız, "Bu raporlar doğrultusunda da yerinde kayma ihtiyacı var mıdır? 5 kilometre daha mı ileri ya da geri yapalım, bunlarla alakalı konular da netleşmiş olacak" dedi.
“YERLİ YATIRIMCI GİRMEK İSTERSE ONAY ALINACAK”
Bakan Yıldız, yerli bir yatırımcı projeye girmek isterse Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'nin onayının alınması gerektiğine dair bir konunun da geçtiğini dile getirdi.
Mitsubishi'nin, Itochu'nun ve EÜAŞ'ın bir arada bulunacağı bir yapıyı kurguladıklarını aktaran Yıldız, uyuşmazlık halinde hangi mahkemelerin yetkili olacağına dair bir kısım maddelerin olduğunu da ifade etti.
“HER İKİ NÜKLEER SANTRALE DE İSTEKLİ YATIRIMCILARIMIZ VAR”
Hükümetler arası anlaşmaya göre yüzde 35'in Türkiye'de, yüzde 65'inin Japonya'da olduğunu; Japonya içerisindeki şirketlere yönelik yüzdesel dağılımın ise önümüzdeki süreçte görüleceğini söyledi. Bakan Yıldız, söz konusu anlaşmadaki yüzde 35'lik kısmın başka bir Türk şirketine devri ya da halka arzı olup olmadığı yönündeki bir soru üzerine de şunları kaydetti:
"Her iki nükleer santrale de istekli yatırımcılarımız var. Enerji sektörüne olan güvenin burada çok büyük avantajlarını görüyorum. Siyasi istikrarın sürdürülebilir olduğuna olan inancın meyvelerini enerji sektöründe toplamış olacağız. En az 2-3 tane firmanın, her iki santralin ortaklık yapısıyla ilgili talepleri olduğunu görüyoruz. Şu anda bunu söylemek erken ama halka mı açılacak, blok satış mı yapılacak, bu işi yapacak yerli bir ortak mı olacak, bunları önümüzdeki süreçte göreceğiz."
“İKİ SANTRALİN ORTAKLIK YAPILARI FARKLI”
Rusya ve Japonya ile yapılacak iki santralde Ortaklık yapılarının farklı olduğunu anımsatan Yıldız, burada EÜAŞ'ın yüzde 35'ler civarında ortak olduğu Japonya modeli ve EÜAŞ'ın ortak olmadığı bir Rusya modelinin karşılaştırıldığını söyledi.
Rusya'da önemli bir avantajları olduğunu vurgulayan Yıldız, "15 yıllık alım garantisinin dışındaki yapıda yüzde 20'lik kar ortağıyız, Japonya'da ise yüzde 35'lik hisse ortağıyız. Yakıt dahil Rusya fiyatının daha altında bir fiyatla burada çalışacağız. Bunu illa yüksek ya da düşük fiyat diye değerlendirmek doğru olmaz. Her birinin şartlarının farklı olduğunu, ortaklık yapısının farklı olduğunu söylemek lazım. 11,83 centler civarında, bu dediğim şartlarla yakıt içerisinde bir rakam var. Opsiyonel olarak da daha farklı bir alternatifimiz bulunacak" dedi.
“SİNOP SANTRALİ 9 ŞİDDETİNDEKİ DEPREME DAYANIKLI OLACAK”
Bakan Yıldız, Sanralin güvenlik sistemleri ile ilgili de şu bilgileri verdi;
"Atmea1 Reaktörü uçak çarpmalarına, tsunamiye veya dışarıdan gelebilecek coğrafi bir etkiye rahatlıkla daha fazlasıyla dayanabilecek durumda... Türkiye'deki 9 şiddetindeki bir depreme dayanabilecek bir yapıyı kurgulamış oluyoruz. Daha az atık üreten bir yapıyı kurgulamış oluyoruz. Fransa ve Kanadalı nükleer güvenlik otoritelerince de onaylanmış bir santral üzerinde çalışmış olacağız. Yalnızca elektrik üretimiyle ilgili değil, aynı zamanda Türkiye'nin teknolojik sanayileşmesiyle ilgili ciddi bir yapı kurgulamış olacağız. Dün Marmaray'ın mühendislik firmalarının da bu konuda bizimle görüşmek istediklerine tanık oldum. Bugün bir kısım görüşmeler de yaptık. Nükleer santralin inşası sırasında ne tür mühendislik firmalarının olmak istediğini de değerlendirmiş olduk."
“İNŞAAT İÇİN SÜRE VEREMEM”
Sinop'ta yapılacak nükleer santralin ÇED süreciyle ilgili de konuşan Yıldız, "Onun için biraz daha erken. MTA'nın yaptığı sismikler var ve projeyi oraya yapacak şirketler tarafından bu sismikler tekrar gözden geçiriliyor" ifadelerini kullandı.
Türkiye'de kuracakları üniversitede Japonya'dan gelen hocalar olmasını kurguladıklarını aktaran Yıldız, söz konusu üniversitenin sadece nükleerle ilgili olmayacağını kaydetti.
Sinop'ta inşaatın ne zaman başlayacağına dair süre veremeyeceğini belirten Yıldız, "ÇED sürecinin, proje safhasının ve hissedarlık oranlarının netleşmesi lazım. 2014 yılını böyle geçireceğiz" şeklinde konuştu.