METİN TÜRKYILMAZ
Siz de mutlaka görmüşsünüzdür. Uzaydan çekilmiş dünya fotoğraflarını… Genelde NASA çeker.
Mavili, beyazlı, kahverengili, sarılı, yeşilli rengarenk bir bilyeye benzeyen, enfes, güzel bir gezegen... Belki de bir örneği daha yok.
Peki gece fotoğrafları? Denizler çok koyu, siyaha yakın, çöller ve kutuplar ışıksız, açık lacivert, ormanlar koyu lacivert.
Bazı yerler yoğun ışıklar altında. Japonya, Güney Kore, ABD’nin doğusu, batısında Kaliforniya, Kanada’nın güneydoğusu, Brezilya’nın Sao Paulo-Rio hattı, Avrupa özellikle Hollanda, Belçika, Almanya’nın orta ve batısı, Fransa’nın kuzeyi, İngiltere, İtalya’nın kuzeyi, İspanya ve Portekiz’in kıyı bölgeleri ışıktan neredeyse beyaz.
Haritadan bazı ülkelerin sınırlarını bile tahmin edebiliyorsunuz. Örneğin Kuzey-Güney Kore sınırı… Kuzey karanlıklar altında, güney ışık içinde… Ortadoğu’da İsrail, Lübnan, Nil vadisi, Cidde, Mekke, Dubai, Abu Dabi, Katar, Kuveyt, Hindistan, Pakistan, dünyanın büyük şehirleri belli… Gelelim Türkiye’ye… Türkiye, Avrupa kıtasının en az ışıklı bölgeleri içinde görülüyor. İstanbul ve çevresi, Ankara, İzmir, Çukurova bölgesi net…
Demek ki enerji kullanımımız henüz gelişmiş ülkeler seviyesine ulaşmamış. Enerji tasarrufu önemli... Tabii ki gereksiz yere enerji tüketmek, hem çok güzel hem de narin olan dünyamıza bir ihanettir. Yine de enerji tasarrufunu temel politika haline getirmiş bir Almanya, uzaydan ışık içinde görünüyorsa, bizdeki tüketim yeterli değildir. Daha doğrusu sanayimiz, kentleşmemiz, ulaşım altyapımız gelişmiş ülkeler seviyesinin ardında kalmış demektir. Zaten rakamlar da bunu gösteriyor.
Elektrik tüketimimizde yıllar itibarıyla hızlı bir artış var. 1970 yılında 8,6 milyar kilovatsaat (kwh) olan tüketim, 2015 yılında 265,7 milyar kwh’ye çıktı. Geçen yıl, yüzde 4,3 artışla artışla 277,2 milyar kwh’ye ulaştı. 80 milyonluk nüfus için yeterli bir rakam mı? Değil. Birincisi ülke ihtiyacını karşılayacak kadar elektrik üretimi yapamıyoruz. 2016 yılında enterkonnekte sistem üzerinden 5,5 milyar kwh elektrik ithal etmişsiz. Yani elektrik üretimimiz 272 milyar kwh’de kalmış. Dünya rakamları bakarsak, Çin 2013 yılında 5,44 trilyon kwh ile birinci sırada. ABD, 4,37, Hindistan 1,2, Rusya 1,05, Japonya 1,05 milyar kwh ile ilk beşte.
Nüfusu bizimkinden 2 milyon kadar fazla olan Almanya 633 milyar kwh ile altıncı, Brezilya 610 milyar kwh ile yedinci, 36 milyon nüfuslu Kanada 602 milyar kwh ile sekizinci, bu ülkeyi Güney Kore, Fransa, İngiltere, Meksika, İtalya, Suudi Arabistan, İspanya takip ediyor. Türkiye 16’ncı, İran 17’nci, Tayvan 18’nci, Güney Afrika Cumhuriyeti 19’ncu, Avustralya 20’nci sırada. Kimi kaynaklara göre ise Türkiye 15’nci sırada…
TÜRKİYE İÇİN ÖRNEK: ALMANYA
Demek ki nüfusu da bizim kadar olduğuna göre, elektrik tüketiminde ve tasarrufunda, daha doğrusu enerji politikalarında hedef, örnek ülke Türkiye için Almanya. Aradan geçen üç yılı da düşündüğümüzde elektrik tüketimimizi 2,5 katına çıkarırsak Almanya’nın şimdiki seviyesini yakalarız. Kısaca daha alınacak çok yol var.
Bir de şunu unutmayalım, Almanya enerjiyi bizden çok daha verimli kullanıyor. Bizim ikibuçuk katımız enerji tüketiyor ama cari milli geliri bizimkinden 4,1 kat daha büyük. Muhtemelen, 2016 yılında Almanya 3,5 trilyon dolarlık bir ekonomi üretirken, biz 850 milyar dolarda kalacağız.