Enerji Günlüğü - (Mehmet KARA) SOCAR Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Vagif Aliyev, Güney Gaz Koridoru’nun devreye girmesiyle, Türkiye’nin en ucuz doğalgazı TANAP üzerinden ithal etmeye başlayacağını söyledi.
SOCAR Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Vagif Aliyev, Güney Gaz Koridoru Resmi Açılış töreninin ardından Türkiye’den gelen gazetecilerin sorularını cevapladı. Türkiye’de daha çok TANAP’ın bilindiğini belirten Vagif Aliyev şöyle dedi:
“Aslında Güney Gaz Koridoru’nun birkaç parçası var. Bunlardan birincisi denizdeki (off-shore) Şahdeniz 2 gaz üretim sahası. Üretilen bu gaz 50 kilometre mesafede karada kurulu Sangaçal terminalinden kompresör istasyonları vasıtasıyla gaz boru hattına veriliyor. Sangaçal’dan Gürcistan-Türkiye sınırına kadar bir boru hattı var ki buna Güney Kafkas Gaz Boru Hattı adı verilmişti. Bu boru hattı Gürcistan-Türkiye sınırında TANAP ile birleşmiş durumda.”
TANAP 12 HAZİRAN’DA AÇILACAK
Daha önce Temmuz ayında yapılması planlanan TANAP’ın açılış töreninin daha erken bir tarihe çekildiğini kaydeden Vagif Aliyev, “12 Haziran 2018 tarihinde Türkiye’de, Eskişehir’de TANAP Boru Hattı’nın ve Güney Gaz Koridoru’nun Azerbaycan’dan Eskişehir’e kadar olan kısmını devreye alma töreni yapılacak. Haziran sonundan itibaren ticari gazı BOTAŞ sistemine akışı başlamış olacak” diye konuştu.
TÜRKİYE’YE 6, AVRUPA’YA 10 MİLYAR M3
Güney Gaz Koridoru’nun mevcut haliyle yılda 16 milyar metreküplük gaz taşıma kapasitesi bulunuyor. Bu miktarın 6 milyar metreküplük kısmı Türkiye tarafından kullanılacak. 10 milyar metreküpü ise 2020 yılından itibaren devreye girecek Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) üzerinden Avrupa’ya gönderilecek.
İRAN VE IRAK GAZI DA TANAP’LA TAŞINABİLİR
SOCAR Türkiye YK Başkanı Vagif Aliyev, Güney Gaz Koridoru’nun yıllık gaz taşıma kapasitesinin gelecekte hayata geçirilecek ilave kompresör istasyonları ile 31 milyar metreküpe kadar çıkabileceğini kaydetti. Kapasitenin 31 milyar metreküpe çıkması halinde hattı doldurabilmek için ilave gaz kaynaklarına ihtiyaç olacağını ifade eden Vagif Aliyev “Bu boru hattı sadece kendi gazımız için yapılmış bir proje değil, stratejik bir yatırım. Bizim ilave off-shore gaz kaynaklarımız var, onlar üzerinde çalışmalar yapıyoruz. Ama ilave gazın Azerbaycan gazı olması da şart değil. İran gazı da olabilir, Irak gazı da olabilir” diye konuştu.
TANAP YÜZDE 30 UCUZA İNŞA EDİLDİ
2013 yılında BOTAŞ, SOCAR ve BP tarafından 11,7 milyar dolarlık tutarla TANAP’ın yatırım kararının verildiğini hatırlatan Vagif Aliyev, “Bugün projeyi yatırım kararı verdiğimiz aşamadakinden çok daha düşük bir maliyetle bitiriyoruz. 8 milyar dolardan söz ediyoruz. Bu ölçekteki diğer projelerle kıyaslarsak çok iyi bir tasarruf yaptığımızı görüyoruz” dedi.
MALİYET DE DÜŞÜK GAZ FİYATI DA...
TANAP’ın ucuza mal edilmesinin, projenin iyi yönetilmesinin yanında petrol, çelik boru ve makine ekipman fiyatlarının düşmesinden kaynaklandığını kaydeden Vagif Aliyev, şöyle dedi:
“Bu tür projelerde, satılacak gazın ticari anlaşmaları mutlaka önceden bitmiş oluyor. BOTAŞ, TANAP projesinde yatırımcı ortak ama aynı zamanda Şahdeniz-2’deki gaz üreticileri için de bir alıcı. BOTAŞ’ın gaz fiyatları ticari sırdır. Ama TANAP gazının fiyatı, BOTAŞ’ın ithalat yaptığı diğer kaynakların hepsinden daha düşük.”
TPAO VE BOTAŞ ORTAK
Türkiye, Azerbaycan doğalgazının sadece alıcısı değil. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Şahdeniz-1 ve Şahdeniz-2 doğalgaz sahalarında yüzde 19 hisseyle üretime ortak. TPAO aynı zamanda Bakü-Türkiye arasındaki boru hattında da aynı oranda pay sahibi. Sadece TANAP’ta yatırımcı sıfatıyla ortaklığı bulunan BOTAŞ ise Şahdeniz sahalarındaki üreticiler için gaz müşterisi.
ŞAHDENİZ-2 GAZI 30 HAZİRAN’DA TÜRKİYE’DE
Güney Gaz Koridoru’nun 2013 yılının Aralık ayında kararı verilmiş bir proje olduğunu hatırlatan SOCAR Türkiye Başkanı Vagif Aliyev “Hazırlıklar sonrası 2014 Eylül ayında temeli atılmıştı. Üç yıl 8 aylık bir sürede 820 kilometrelik Azerbaycan-Gürcistan hattı ile bin 850 kilometrelik TANAP’ın Türkiye-Eskişehir arasındaki 1300 kilometrelik kısmı devreye alınmış olacak. İlk aşamada bu hat ile Şahdeniz-2 sahasından gazın Türkiye’ye akışı başlayacak” dedi.
İLK YIL 2 MİLYAR M3 GAZ GELECEK
Güney Gaz Koridoru’ndan ilk bir yılda Türkiye’ye 2 milyar metreküp civarında bir gaz satışı öngörülüyor. Vagif Aliyev, bu miktarın her yıl artarak Haziran 2020’den itibaren yılda 6 milyar metreküpe yükseleceğini anlattı. Halen Bakü-Erzurum hattı ile yılda 6.6 milyar metreküplük gaz geldiğini hatırlatan Aliyev, Bakü-Eskişehir hattının (Güney Kafkas Gaz Boru Hattı ve TANAP) devreye girmesiyle birlikte Türkiye’ye yıllık toplam Azerbaycan gazı akışı miktarının 12.6 milyar metreküpe ulaşacağına işaret etti.
14.5 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM DEVREDE
SOCAR Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Vagif Aliyev, 2018 yılının kendileri açısından çok önemli bir yıl olduğunu belirterek “6.3 milyar dolarlık Star Rafinerisi ile 8 milyar dolarlık TANAP var. Yani toplam 14.5 milyar dolarlık projelerimizi devreye aldığımız, bizim için çok önemli bir yıl yaşıyoruz. Bu projelerimiz Türkiye’de reel sektöre son yıllarda yapılan en büyük yatırımlar olarak değerlendiriliyor” dedi.
Mehmet KARA - Enerji Günlüğü / BAKÜ