Enerji Günlüğü - Antalya Ticaret Borsası Başkanı Ali Çandır, Temmuz ayında tarımsal girdiler arasında önemli kalemlerden olan enerji maliyetlerinde dikkat çekici bir artış olduğunu söyledi.
Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Temmuz ayı Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi’ni (Tarım-GFE) değerlendirirken, tarımsal girdiler arasında önemli kalemlerden olan enerji maliyetlerinde dikkat çekici bir artış olduğunu söyledi.
Temmuz ayında aylık yüzde 3,42 ilan edilen Tarım-GFE’nin 9 yıllık ortalamanın %70 oranında üzerinde olduğunu bildiren Ali Çandır, “Bu rakam, endeksin ölçülmeye başladığı 2015 yılından itibaren 2,00 olan Temmuz ayları ortalamasının yüzde 70 üzerinde olmuştur” dedi.
Tarım-GFE’nin Temmuz ayında yıllık yüzde 41,60 ilan edildiğini kaydeden Çandır, “Bu yıllık rakam, son 9 yılın Temmuz ayları ortalamasının (33,62) yaklaşık yüzde 25 üzerinde olmuştur. Tarım-GFE aylıkta Şubat ayından sonraki en yüksek, geçmiş yılların Temmuz aylarına göre ise 2023 yılından sonraki en yüksek ikinci artış olarak ilan edilmiştir. Yıllıkta ise giderek düşen ancak geçmiş yılların Temmuz aylarına göre 2022 yılından sonraki ikinci en yüksek artış olarak ilan edilmiştir” değerlendirmesinde bulundu.
AYLIK ENERJİ MALİYETİNDE YÜZDE 12,37 ARTIŞ
Tarımda kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylıkta %3,61 ve yıllıkta ise %39,82’lik artış olduğunu belirten Ali Çandır, bu rakamların Temmuz ayları itibariyle aylıkta 2022 yılından, yıllıkta ise 2023 yılından sonraki en yüksek değerler olduğuna dikkat çekti.
Temmuz ayında aylıkta tohumda %1,29; enerjide %12,37; gübrede %3,11; ilaçta %1; veteriner hizmetlerinde %0,93; yemde %0,15 ve diğer kalemlerde %4,85 artış olduğunu kaydeden Çandır, yıllıkta ise tohumda %59,53; enerjide %51,21; gübrede %25,99; ilaçta %22,84; veteriner hizmetlerinde %81,82; yemde %27,57 ve diğer kalemlerde ise %76,22 artış olduğunu belirtti.
“EN CİDDİ ARTIŞ AYLIK ENERJİ MALİYETİNDE”
Tarımsal üretimde enerji maliyetlerindeki artışı değerlendiren Ali Çandır, “Temmuz ayında Tarım-GFE alt kalemlerindeki değişimler, yılbaşından bu yana derece derece düşüş eğilimi gösterirken Temmuz ayında bu düşüş yerini yükselişe bırakmıştır. Bu artışta en ciddi olan, enerji kalemindeki yüzde 12.37 aylık artış olmuştur. Her ne kadar yıllıkta yüzde 51.21 gibi manşet enflasyona yakın bir artış ilan edilse de aylıktaki bu artış ilerisi için tetikleyici özelliğe sahiptir. Ayrıca diğer kalemlerdeki aylık yüzde 4.85 artış da dikkat çekicidir. Yıllıktaki yüzde 76.22’lik artış, yüzde 64.05’lik tüm zamanlar ortalamasının üzerinde ilan edilmiştir” ifadelerini kullandı.
Mayıs ve Haziran aylarında biraz nefes alan üreticinin Temmuz verileriyle yeniden zarar pozisyonuna çekildiğini kaydeden ATB Başkanı Ali Çandır, “Tarımsal faaliyetlerde bulunanlar açısından son bir yıllık eğilim, genel olarak üretici aleyhine seyretmiştir. Mayıs, Haziran aylarında bu aleyhte eğilim yerini üretici lehine çevirmişken, Temmuz ayındaki aylık artış yeniden üretici aleyhine dönmüştür. Yıllık girdi maliyetleri artışı da üretici fiyatları artışının üzerinde seyretmiştir. Yani üretici, Temmuz ayında hem aylık hem de yıllık olarak maliyetlerinin altında bir gelir elde edebilmiştir. Böylece üretici kesimin birikmiş zararları, yeniden artmaya başlamıştır. Bu seyrin önümüzdeki aylarda devam etmesi halinde üretici, tarımsal faaliyette bulunma gücünü kaybetme riski ile karşı karşıya kalacaktır” dedi.