MEHMET KARA
Türkiye, Yunanistan, KKTC, İsrail, Güney Kıbrıs Rum Kesimi... Hepsi de Akdeniz`e kıyısı bulunan ülkeler. Son zamanlarda bu ülkeler arasında adeta bir enerji savaşı yaşanıyor. Türkiye, Yunanistan, KKTC, İsrail, Güney Kıbrıs Rum Kesimi... Hepsi de Akdeniz`e kıyısı bulunan ülkeler.
Son zamanlarda bu ülkeler arasında adeta bir enerji savaşı yaşanıyor. Bu savaşta, başta ABD, Rusya ve Ada`da bir askeri üsse sahip İngiltere olmak üzere bölge dışı güçler de rol sahibi... Enerji savaşının merkezinde ise Kıbrıs adası var...Güney Kıbrıs Rum yönetimi, geçtiğimiz yıl, Ada açıklarında doğalgaz ve petrol arama çalışmaları başlatmak üzere dünyanın enerji devlerini bölgeye davet etti.
Türkiye, uluslararası sözleşmelere dayanarak Rum kesiminin bu konuda kendi başına hareket edemeyeceğini hatırlattı ve bu tür girişimlere son verilmesini istedi. Ancak Rum kesimiyle anlaşan ABD`li enerji şirketi Noble, İsrailliler`le birlikte Rumlar`ın tek taraflı ilan ettiği açık denizdeki münhasır ekonomik bölgede petrol ve gaz arama çalışmaları başlattı. Bunun üzerine Türkiye de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile bir anlaşma yaparak, Ada`nın münhasır ekonomik bölgesinde petrol ve gaz arama çalışmaları yapma hakkını üstlendi.
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı`nın Akdeniz`de, Antalya açıklarındaki üç adet petrol arama ruhsatının yarı hissesi İngiliz Shell firmasına devredildi. Anlaşmaya göre Shell, bölgedeki arama çalışmalarının masraflarını karşılayacak, üretilecek gaz ve petrol de paylaşılacak. Söz konusu anlaşma geçtiğimiz günlerde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız`ın onayından sonra Resmi Gazete`de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yani uluslararası enerji devi Shell Akdeniz`de, Kıbrıs Adası ile Türkiye arasında, Türkiye ve Kıbrıs karasularının dışındaki sahalarda arama çalışmalarına başlıyor.
Geldiğimiz noktada Akdeniz`deki enerji savaşının tarafları özetle şöyle: Bir yanda Rum kesiminin isteğiyle bölgede İsrailliler`le ortak gaz ve petrol arama çalışmaları yapan ABD`li Noble firması... Bir yanda da Türkiye ve KKTC`nin davetiyle Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı`yla birlikte arama çalışmaları yapan İngiliz enerji devi Shell.
Görünen o ki bu savaşa yeni taraflar da katılacak... Çünkü Kıbrıs Rum kesimi, Türkiye`nin orantılı bir karşılık verdiği ilk adımın ardından ikinci bir gaz ve petrol arama lisanslama süreci başlattı. Dünyanın önde gelen oyuncularının yakından izlediği bu ihalelere Rus enerji devi Gazprom`un katılıp katılmayacağı merakla bekleniyor.
Rum ve Rus medyalarında bu konuda çelişkili haberler yer alıyor. Kimi haberlerde Rusya`nın Rumlar`la birlikte bu enerji savaşında rol üstlenmeye hazır olduğu ifade ediliyor. Bazı Rum yayın organları ise tam tersini söylüyor. Moskova`nın Ankara`yı küstürmek istemediği için Kıbrıslı Rumlar`ın davetine icabet etmeyeceği ileri sürülüyor. Gerekçe ise Türkiye`nin Rusya için enerji konusunda hem iyi bir müşteri, hem de stratejik bir partner konumuna sahip olması. Zira Ankara, yılbaşından hemen önce Rusya`nın Avrupa ülkelerine doğalgaz satmak için büyük önem verdiği Karadeniz`in altından geçecek Güney Akım Gaz Boru Hattı`na izin vermişti...
Rum ve Rus medyasında yazanlara şunlar da eklenebilir... Rusya açısından, Türkiye sadece gaz ve petrol müşterisi değil, bu iki enerji kaynağının dünya pazarlarına açılmasında da işbirliğine gitmek zorunda olduğu bir ülke. Zira, inşa hazırlıkları süren Samsun-Ceyhan Petrol Boru Hattı`nın Akdeniz`e taşıyacağı petrolün büyük bölümü, Rus petrolü olacak... Bu yüzden Rusya`nın Akdeniz`de Rumlarla enerji arama çalışmalarında işbirliğine gidip gitmemesi sadece Türkiye açısından değil, tüm bölge açısından da kritik önem taşıyor.