Enerji Günlüğü - Tam gün açık tutulmasına rağmen satışları yüzde 80 gerileyen akaryakıt istasyonları ayakta kalma mücadelesi veriyor. İşletme sahipleri, neredeyse hiç satış yapamadıkları gece saatlerinde istasyonlarını kapatabilme hakkı istiyor.
Tüm dünya ile birlikte Türkiye’yi de derinden etkilemeye devam eden Covid-19 salgınına karşı alınan önlemler birbirini kovalıyor. Bu önlemler başlangıçta salgının yayılmasını önlemeye yönelik insan hareketlerini kısıtlamaya yönelikti. Bu kısıtlar kademe kademe giderek sıkılaştı. Aynı zamanda dezenfeksiyon, temizlik ve sosyal mesafe ayarı gibi uygulamalar da hızla devreye alındı.
Tüm bunlar ekonomik hayatı ciddi şekilde etkiledi. Sağlık başta olmak üzere salgını önlemeye yönelik rolü bulunan sektörlerde aksiyon artarken, lojistik, konaklama, yerinde tüketim, demir çelik gibi sektörlerde işler yavaşladı.
PETDER: YÜZDE 50-70 BANDINDA DÜŞÜŞ
DÜNYA'nın haberine göre Covid-19 yüzünten yaşanan yavaşlamanın en sert şekilde hissedildiği alanlardan biri de akaryakıt dağıtım sektörü oldu. Akaryakıt ana dağıtıcılarını bünyesinde bulunduran Petrol Sanayi Derneği’nin (PETDER) Genel Sekreteri Niyazi İlter, sahadan ve bayilerden aldıkları verilere göre akaryakıt satışlarında yüzde 50-70 bandında bir düşüş yaşandığını, bu gerilemenin özellikle turizm destinasyonlarında daha belirgin olduğunu söyledi. PETDER olarak bu süreçte kesintisiz hizmeti birinci öncelik olarak aldıklarını ifade eden Niyazi İlter, “İkmal zincirinin kopmaması için sokağa çıkış kısıtlamalarından kritik sektör çalışanlarının etkilenmemesine yönelik düzenlemeler yapıldı. Madeni yağ sektörü ve akaryakıt dağıtım sektörünün tedarikçileri de bu kapsama alınmalı, tüm ilgili sektörlerde minimum personelle hizmeti kesintisiz sürdürmek istiyoruz” dedi.
PÜİS: FİYAT ÜŞÜŞLERİ ZARAR YAZDIRDI
Petrol Ürünleri İşverenleri Sendikası (PÜİS) Genel Başkanı İmran Okumuş, bu dönemde akaryakıt satışlarının şehir merkezlerinde yüzde 75-80, kırsal bölgelerde ise yüzde 50-60 arasında düşüş yaşandığını söyledi. Yılbaşından bu yana motorinde yüzde 22,83, benzinde yüzde 28,55 indirim meydana geldiğini hatırlatan Okumuş “Akaryakıt bayilerinin bir yandan satışları çok büyük oranda düşerken, bir yandan da fiyatlarda peş peşe yapılan indirimler bayilerin zarar etmelerine neden oldu. İndirim anında bayilerin istasyonlarının depolarında bulunan yakıtın tutarı zarar olarak gösterilebilmeli. Sektörün daha sağlıklı ve sürdürülebilir bir yapıya kavuşması için kalıcı teşvikler getirilmeli” dedi.
OKUMUŞ: GECELERİ NÖBETLEŞE AÇALIM
PÜİS Genel Başkanı İmran Okumuş, akaryakıt istasyonlarında gece saat 22:00’den sabah saat 07:00’ye kadar çok az satış yapılabildiğini hatırlatarak “Gün boyunca yaptığımız satışlarımızın sadece yüzde 4’lük kısmını sattığımız bu saatler, istasyonlarımızda elektrik tüketiminin en çok olduğu saatler. Bayilerimiz salgın nedeniyle çok zor günler geçiriyor. Maliyetleri düşürmek bu süreçte çok önemli. Teklifimiz gece 22:00’den sabah 07:00’ye kadar istasyonların kapanması ve nöbetçi akaryakıt istasyonu uygulamasına geçilmesi” diye konuştu. Okumuş ayrıca, istasyonlarda kullanılan doğalgaz, elektrik ve suyun vergiden arındırılmasını istedi.
TABGİS: SATIŞLAR TEHİKELİ SEVİYEDE
Türkiye Akaryakıt Bayileri Petrol ve Gaz Şirketleri İşveren Sendikası (TABGİS) Başkanı Ferruh Temel Zülfikar da yaklaşık bir aylık süre içinde istasyon satışlarının bazı yerlerde yüzde 40-60, bazı yerlerde ise yüzde 70-90 oranında azaldığını söyleti. “Bu oran akaryakıt istasyonlarının ticari faaliyetleri açısından çok tehlikeli bir seviye” diyen Zülfikar, gerek ürün maliyeti, gerekse 7 gün 24 saat hizmet vermesi nedeniyle genel giderleri oldukça yüksek olan akaryakıt bayilerinin ekonomik olarak ayakta durmaya çalıştığını vurguladı. Akaryakıt bayilerinin şu andaki en büyük sorununu “yok denecek kadar azalan gece satışları” olarak ifade eden Zülfikar, “Akaryakıt ve otogaz istasyonlarının gece 22:00-08:00 saatleri arasında kapatılmasına izin verilmesini istiyoruz. Böylece hem temas azaltılarak kamu sağlığı korunacak, hem de istasyonların özellikle elektrik vb. giderleri azalacaktır” diye konuştu.
65 YAŞ ÜSTÜ MÜDÜRLERE İZİN TALEBİ
TABGİS Başkanı Ferruh Temel Zülfikar, çok tehlikeli sınıfta faaliyet gösteren işyerleri kabul edilen istasyonlarda işerin denetimli şekilde yürüyebilmesi için istasyon sahibi, istasyon müdürü gibi yetkili konumda olup yaşı 65 ve üzeri olan kişilerin sokağa çıkma yasağından muaf tutulmasını da talep etti. Bu kişilerin sağlık, emniyet, çevre kurallarının düzgün ve doğru bir şekilde uygulanıp uygulanmadığını uzaktan takip ederek, olası bir eksikliği yine uzaktan tespit edemeyeceklerini kaydeden Zülfikar, “Geçtiğimiz günlerde, 20 yaş altındakiler için sokağa çıkma yasağına getirilen istisnalar gibi bu kişiler içinde benzer bir karar alınmasını istiyoruz” dedi.
EPGİS BANKALARDAN ESNELİK İSTEDİ
Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası Başkanı Fesih Aktaş da, istasyon satışları şehir merkezlerinde yüzde 40-60 arasında azalırken şehirlerarası yollarda ve kırsalda yüzde 80’leri geçtiğini anlattı. Son 26 günde benzinde 1 lira 35 kuruş, motorinde yaklaşık 94 kuruş fiyat indirimi yaşandığını kaydeden Aktaş “Hen bu indirimler hem de satış yapılamaması nedeniyle elinde mal kalan istasyonlar depo kapasiteleri oranında zarar etti” dedi. Kısa çalışma ödeneğinin temel şartlarının, akaryakıt istasyonlarının personel gerçekleri ile uyuşmadığını ifade eden Aktaş, “Bu yüzden kısa çalışma ödeneğinden faydalanma imkanı pek yok. Şartların sektöre uyumlu olması konusunda esnetilmesi elzem. Bankaların ek kredi limiti ve teminatlamada esneklik göstermesi nefes alınmasını sağlayacaktır” ifadelerini kullandı.
PÜİS: SEKTÖRE ÖZEL TEDBİR PAKETİ LAZIM
PÜİS Genel Başkanı İmkan Okumuş, satışları düşen istasyonların dağıtım şirketlerine ödemelerini yapamadıklarını, satış taahhütlerini de yerine getiremediklerini vurguladı. Buna bağlı olarak bayilerden ödeme alamayan dağıtım şirketlerinin de rafinerilerden yakıt almakta zorlandıkları bilgisini paylaşan Okumuş “Sektörün ödeme konusunda rahatlaması şart, bunun için sektörümüzün tümünü kapsayan özel bir ekonomi paketi hazırlanmalı” ifadelerini kullandı.
İSTASYON TUVALETLERİ RİSKLİ
TABGİS Başkanı Zülfikar, akaryakıt istasyonlarında dezenfeksiyon ve sosyal mesafeyi korumaya büyük özen gösterdiklerini, ancak sosyal mesafe ve hijyen kurallarının uygulanmasında özellikle tuvaletler açısından çok büyük sıkıntılar yaşamdığını anlattı. Zülfikar, “Bizler markette sosyal mesafeye dikkat etsek de tuvaletlerde bunu kontrol etmek mümkün değil. Bu sebeple, istasyonlarımızdaki tuvaletleri geçici bir süreliğine hizmete kapatabiliriz” ifadelerini kullandı.
Mehmet KARA