Enerji Günlüğü - Avrupa Birliği karbon kredisi fiyatları dün son 14 yılın zirvesine tırmanarak ton başına 34 euro oldu.
Yeni tip koronavirüs Covid-19 salgını nedeniyle ekonomilerin yavaşlamasının etkisiyle emisyonların rekor düzeyde azaldığı bu dönemde Avrupa karbon kredisi fiyatları son 14 yılın en yüksek seviyesini gördü. Avrupa Birliği yeni dönem vizyonunda "yeşil toparlanmaya” önem veriyor ve politika yapıcıların da buna yönelik çalışmaları artıyor. Bu durum Birliğin şirketlerin karbon salımlarını kontrol altında tutmak için geliştirdiği emisyon ticaret sistemine (Emissions Trading System) ilgisini arttırıyor. Artan ilgi ile Avrupa Birliği karbon fiyatları, 13 Temmuz Pazartesi günü yüzde 5 oranında artarak 2006 yılından bu yana ilk kez ton başına 30 euronun üzerine çıktı ve 34 euro oldu. Bu güne kadar en yüksek karbon emisyon fiyatı 2006 yılında 31 euro olmuştu.
AB EMİSYON TİCARET SİSTEMİ NASIL İŞLİYOR?
Avrupa Birliği’nin emisyon azaltma konusunda en önemli silahı olan emisyon ticaret sistemi, 2005 yılında kuruldu. Şu anda 3. aşama uygulamasında olan ve yapılan birçok reformlardan sonra 2021 başında dördüncü aşamaya geçecek olan AB ETS, sınırla-alsat (cap and trade) mantığını esas alıyor. Bu sisteme göre, yetkili organ Birlik içerisinde ilgili yıl için sisteme dahil edeceği işletmelerin önceki yıl performansını esas alarak belli bir emisyon miktarı sınırı getiriyor. Daha sonra işletmelere o yıl içerisinde maksimum kirletme hakkı veren emisyon tahsisi (permi) ile belli bir kota getiriliyor. Toplam emisyon kotası hesap birimi olarak belirlenen ve ton başına birim permi anlamına gelen EUA (European Emission Allowance) ile ifade ediliyor. EUA permi miktarı ilgili sektördeki işletmelerin geçmiş yıllarda saldıkları karbondioksit emisyonu esas alınarak belirleniyor. İşletmelerin belirlenen kotanın üzerine çıkması durumunda, artırdığı kadar emisyon permisini ETS içerisinde azaltım sağlamış olanlardan satın alması sağlanıyor. Aksi takdirde, işletmeler teslim günü geldiğinde belli bir ceza (AB ETS’de ton başına 40 euro) ödemek zorunda kalıyor.