Enerji Günlüğü - Nükleer Tesisler Kayıt, Bildirim ve Raporlama Yönetmeliğinde bildirilen yükümlülükler 3 ay içinde yerine getirilmeye başlayacak.

Nükleer Tesislerde Kayıt, Bildirim ve Raporlama Yönetmeliği, Nükleer Düzenleme Kurumu (NDK) tarafından yayımlanarak yürürlüğe girdi. 

Sadece nükleer tesisleri kapsayan Yönetmelik bu tesislerde tasarım, saha, imalat, inşaat, işletmeye alma, işletme ve işletmeden çıkarma süreçlerinde yürütülen faaliyetlere ve meydana gelen olaylara yönelik kayıt, bildirim ve raporlamalara ilişkin usul ve esasları belirlemeyi amaçlıyor. 

NDK tarafından bulundurduğu nükleer maddenin güvenlik açısından önemli bir ekipman kullanılmasını gerektirmediği değerlendirilen üniversite veya araştırma merkezi laboratuvarları gibi yerler Yönetmeliğin kapsamı dışında bırakıldı. 

TESİS YA DA PROJE SAHİBİNİN BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Nükleer tesis kurmak isteyen kuruluşlar ya da nükleer tesis sahipleri, düzenlemelerde bildirilen kayıtları tutacak, bildirim ve raporlamaları yapacak ve bunları NDK’nın belirlediği yöntem, süre ve içeriğe uygun olarak NDK’ya sunacaklar. Bildirim yükümlülüğü konusunda aşağıdaki hususlar da geçerli olacak. 

• Reaktör içeren tesislere ilişkin kayıt, bildirim ve raporlar her bir ünite için ayrı olarak sunulacak.
• Tesisin türüne, niteliğine ve Yönetmelik hükümlerinin tesise uygulanabilirliğine göre değişiklik gösterebilecek kayıt, bildirim ve raporlar, Tesis veya proje sahibi tarafından dereceli yaklaşımla belirlenecek ve NDK’nın uygun görüşüne sunulacak.
• NDK; tesise özgü olarak güvenlik, emniyet ve nükleer güvence açısından gerekli gördüğü ek kayıt, bildirim ve raporları talep edebilecek.
• NDK tarafından Yönetmelik ve ilgili mevzuatta yer alan kayıt, bildirim ve raporlara ilişkin talep edilen bilgi ve belgelerin aslı veya onaylı kopyası sunulacak. Sunulan belgenin aslı Türkçe veya İngilizce değilse, belgeyle birlikte Türkçe veya İngilizce tercümesi NDK’ya sunulacak.

6 BAŞLIKTA KAYIT TUTULACAK

Tesis ya da proje sahipleri tasarım, saha, imalat, inşaat, işletmeye alma ve işletme süreçlerinde radyasyondan korunma, güvenlik, emniyet ve nükleer güvence ile değişikliklere ilişkin gereklerin yerine getirildiğini gösteren; asgari olarak Yönetmelikte ve ilgili mevzuatta yer alan kayıtları tutacak ve düzenleyici kontrolden çıkarılana kadar da muhafaza edecekler.

Yönetmelik kapsamında tutulması gereken kayıtlarda yer alan kişisel veriler ise, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) ile ilişkili mevzuata uygun olarak elde edilecek, işlenecek ve muhafaza edilecek.

OLAY BİLDİRİMİ

Tesisle ilgili standart bildirim yükümlülüğü dışında, aşağıdaki olaylarla ilgili de bildirim yapılması gerekecek. 

• Radyasyon acil durumları
• Radyasyondan korunmaya ilişkin olaylar
• Güvenlik bariyerlerinin ve güvenlikle ilgili sistemlerin zarar görmesi
• Tasarım, inşaat, imalat, montaj, işletmeye alma, işletme, işletmeden çıkarma, yönetim sistemi ve güvenlik değerlendirmesi süreçlerindeki eksiklikler
• Güvenlikle ilişkilendirilen veya güvenlik açısından potansiyel öneme sahip olaylar
• Emniyete ilişkin olaylar
• Dış olaylar
• Diğer olaylar.

Olay bildirimlerinde aşağıdaki hususların mutlaka yer alması gerekecek. 

• Olayın gerçekleşme zamanını ve kısa bir açıklaması
• Olay anında ve bildirimin yapıldığı andaki tesisin durumu
• Olaydan etkilenen ve etkilenmesi muhtemel yapı, sistem ve ekipmanlar ile olayda devreye giren güvenlik sistemleri
• Olayın mevcut ve muhtemel radyolojik sonuçları ile tahmini Uluslararası Nükleer ve Radyolojik Olay Ölçeği (INES) seviyesi
• Uygulanan ve planlanan müdahaleler
• Olayın yönetiminde önemli görülen diğer bilgiler. 

Tesiste birbiriyle bağlantılı olmayan birden fazla olayın aynı anda meydana gelmesi hâlinde ise her bir olay için ayrı bildirim yapılacak.

RAPORLAMA

Tesis veya Proje sahibi tarafından saha ve inşaat süreçlerinde gerçekleştirilen faaliyetlere ilişkin aylık ve yıllık raporlar ile saha parametrelerinin izlenmesine yönelik program kapsamında hazırlanan rapor NDK’ya sunulacak. 

Raporlandırmalar aşağıdaki başlıklarda yapılacak. 

• Saha ve inşaat sürecine ilişkin raporlar
• İşletmeye alma sürecine ilişkin raporlar
• İşletme sürecine ilişkin raporlar
• Durdurma ve yeniden işletmeye geçiş raporları
• Periyodik güvenlik değerlendirmesine ilişkin raporlar
• İşletme deneyimlerine ilişkin raporlar
• Denetimlere ilişkin raporlar.

Bunlar dışında NDK’ya; tesiste meydana gelen olaylara ilişkin de raporlar sunulacak. Olay raporları; ön rapor, ara rapor, olay raporu ve takip raporu olarak hazırlanacak ve sunulacak. 

YÜKÜMLÜLÜKLER 3 AY İÇİNDE YERİNE GETİRİLECEK

Yeni yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce yetkilendirilen veya yetkilendirilmek üzere NDK’ya başvuruda bulunmuş kişiler, yeni Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç üç ay içinde kayıt, bildirim ve raporlamalara ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmeye başlayacaklar.

ÖNCEKİ DÜZENLEMELER

Yönetmeliğin yayımıyla birlikte; 17 Şubat 2009 tarihli ve 27144 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Araştırma Reaktörlerinde Kayıt ve Raporlama Yönetmeliği ile aynı tarihli Araştırma Reaktörlerinde Olağandışı Olay Bildirim ve Raporlama Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı. Yürürlükten kaldırılan düzenlemelere daha öcne yapılan bütün atıflar, yeni yönetmeliğe yapılmış sayılacak.