Enerji Günlüğü - Ankara’daki Türkiye Müteahitler Birliği (TMB) binası, İngiltere'de (Building Awards 2014) Yılın En İyi Uluslararası Projesi ödülü aldı.
Avcı Architects tarafından Ankara’da tasarlanan ve geçtiğimiz Ocak ayında açılışı yapılan Türkiye Müteahhitler Birliği Binası, mimarlık, iç mimarlık, yapı ve gayrımenkul sektörlerinde faaliyet gösteren İngiliz UBM Built Environmentfirması ve Londra merkezli Building dergisi tarafından organize edilenBuilding Awards Ödülleri’nde En İyi Uluslararası Proje seçildi.
TMB Binası, aynı kategoride finale kalan ve aralarında Aedas tasarımı Al Bahr Towers ile Foster + Partners tasarımı Queen Alia International Airport gibi iddialı projelerin de bulunduğu 5 finalist arasından sıyrılarak, En İyi Uluslararası Proje kategorisinde ödüle değer bulundu.
Jüri heyeti, TMB Binası’nı ödüle taşıyan en önemli nitelikleri, "projenin üstün entegre tasarım anlayışı, yerellik vurgusu, inşaat sektöründe AR-GE çalışmalarını teşvik edici olması ile mimarlık ve inşaat sektörlerinnde eşik yükselten yaklaşımı" olarak açıkladı.
Avcı Architects, TMB'nin Ankara Çankaya’daki yeni genel merkez binası için düzenlediği davetli proje yarışmasında birinci seçilerek tasarımı üstlenmişti. MESA tarafından inşa edilen binada aynı zamanda, Sürdürülebilirlik Danışmanlığı’nı Londra merkezli danışmanlık firması Atelier Ten tarafından termal labirent sistemi hayata geçirildi. Bu sistemle, toprak zeminin belli bir derinliğinde yıl boyu sabit olan sıcaklık ısıtma ve soğutmadaki enerji tüketimini minimize etmek üzere kullanılıyor.
TMB Binası’nın Sürdürülebilirlik Kriterleri
Entegre tasarım: Proje, tasarım çalışmaları kapsamında tüm disiplinlerin mimar tarafından koordine edildiği, etütlerin, AR-GE çalışmalarının yapılarak, Türkiye'deki inşaat ve malzeme sektörünün gelişimine katkıda bulunan ve yerel malzemelerin kullanımını teşvik eden bir ‘entegre tasarım' örneğidir.
Termal Labirent: LEED Platinum Sertifikası adayı olan yapının en dikkat çeken özelliklerinden biri olan termal labirent sistemi Ankara’nın tipik iklim özelliği olan gündüz ve gece arasındaki sıcaklık farkını kullanarak önemli ölçüde enerji tasarrufu sağlıyor. Termal labirent yaz aylarında düşük gece ısısını depolayarak gündüz yapının pasif olarak soğutulmasını, kışın ise toprak altının öz ısısının kullanılarak yapının pasif olarakısıtılmasını sağlıyor.
MESH sistemi: Binanın cephesinde kullanılan ve paslanmaz çelik malzemeden üretilen mesh (ağ) sistemi, güneşe açık yüzeylerde aşırı ısınmayı önlüyor ve binanın aldığı gün ışığını optimize ediyor.
Mekanik sistemler: Binada kütlesel ısıtma ve soğutma sağlayan betonarme döşeme içi borular, bina iklimlendirmesinde enerji tasarrufu sağlayan “chilled-beam” (soğuk kiriş) sistemi, su tasarrufu sağlayan vitrifiye elemanları, sıcak su sağlanmasında kullanılan güneş kolektörleri, bahçe sulamasında ve tuvaletlerde kullanılmak üzere yağmur suyunun toplanması gibi ekolojik sistemler yer alıyor.
Elektrik sistemleri: Yapının enerji ihtiyacının yaklaşık %5'i bina çatısına yerleştirilecek fotovoltaik panellerle karşılanıyor. Binada yer alan enerji tasarruflu LED aydınlatmalar, binanın fiziksel durumunu kontrol altında tutan otomasyon sistemi, gün ışığına ve harekete duyarlı aydınlatma seviye otomasyonu ve gökyüzünde ışık kirliliğini azaltan dış aydınlatma tasarımı binanın önemli ekolojik unsurlarını oluşturuyor.
Çevreci peyzaj: Peyzaj tasarımında az su tüketen endemik bitkiler tercih edilerek bütünsel bir yaklaşım elde ediliyor. Sulama gerektirmeyen bitkilerin kullanılacağı yeşil çatı sistemi su tasarrufu sağlarken yaz aylarında binanın ısınma gereksinimini azaltarak enerji tasarrufuna da katkıda bulunuyor.
TMB Binası’nın Mimari Tasarım Kriterleri
Avcı Architects tasarımı Türkiye Müteahhitler Birliği Binası’nın mimari programında tipik bir ofis binasının gereksinimlerinin en optimize şekilde karşılanmasının yanında, bir dernek binasının özel ihtiyaçlarına da cevap verecek şekilde farklı fonksiyonlar yer alıyor. Kütle kompozisyonu bu farklı fonksiyonları dışavurumcu bir anlayışla organize ederken, mahremiyetin sokak seviyesinden üst katlara çıkıldıkça dereceli olarak kontrol edilmesini de sağlıyor.
Binanın tasarımında TMB’nin kurumsal şeffaflık ilkesinin yapıda okunurluğu hedeflenmiş ve bu doğrultuda iç ve dış mekanlarda hem kurgusal hem de yapısal bir araç olarak geçirgenlik esas alınmış. Bu bağlamda, yapının zemin kotunda kent dokusu ile ilişki sağlayan fonksiyonlar aracılığı ile kamusal alanın devamlılığı sağlanırken, yapının ana kurgusunu sağlayan atrium da, bina içinde katlar arasındaki görsel ilişkiyi giriş katından ofis alanlarına taşıyor. Yapının mekansal kurgusu, daha yukarı çıkıldıkça yönetim katı ve ‘salon’ alanı gibi özel mahallerin mahremiyetini de gözeterek cam bir çatı ile sonlanıyor.
Binanın cephesinde ise cephe kabuğu iki katmandan oluşuyor. Yapıyı saran ilk katman klasik bir cam cama birleşimli panel sistem, ikinci katman ise gölgelendirme ve güneş kontrolünü? sağlayan paslanmaz çelik ağ olarak belirlenmiş.Hassasiyetle tasarlanan bu katmanın yoğunluğu bina sakinlerinin dışarısı ile ilişki kurmalarına engel olmadan, yönelimlere göre açıklıkları optimize ederek güneşten kaynaklı ısı kazanımının önüne geçmek üzere hesaplanmış.
Türkiye Müteahhitler Birliği Binası, tüm disiplinlerin mimar liderliğinde en ince ayrıntısına kadar koordine edildiği, deneyimlerin, etütlerin, AR-GE çalışmalarının yapılarak Türkiye’deki inşaat ve malzeme sektörünün gelişimine katkıda bulunan ve yerel malzemelerin kullanımını teşvik eden, bir ‘entegre tasarım’ ürünü olmasıyla dikkat çekiyor.