Enerji Günlüğü - Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD), seçim öncesi hazırladığı “2023 Vizyonu Işığında Türk Sınai Mülkiyet Raporu”yla hükümete bazı önerilerde bulundu.
MÜSİAD Başkanı Nail Olpak’ın önsözünde “Politika yapıcılar için yol haritası” dediği rapor, fikri mülkiyet alanındaki uluslararası davalardan ve bu alandaki akademik çalışmalarıyla tanınan Avukat Dr. Cahit Suluk tarafından hazırlandı.
Türkiye’nin dünyanın 17. büyük ekonomisi olmasına rağmen küresel marka sayısının ‘sıfır’ olduğuna dikkati çekilen raporda yer alan çarpıcı tespitler özetle şöyle sıralanıyor:
500 MİLYAR DOLAR İHRACAT HEDEFİ GERÇEKÇİ DEĞİL
İyi işleyen bir fikri mülkiyet sistemi kuramayan Türkiye’nin 2023 hedeflerine ulaşması mümkün görünmüyor. Katma değeri yüksek ve yenilikçi ürünler geliştirerek dünya pazarlarında rekabet etmediği sürece Türkiye’nin 500 milyar dolarlık ihracat hedefi gerçekçi değil. İyi işleyen bir fikri mülkiyet sistemine sahip olmayan bir ülke ise, yenilikçi bir ekonomiye sahip olamaz. Nasıl ki, muz Karadeniz Bölgesi’nde, fındık da Akdeniz Bölgesi’nde yetişmiyorsa, iyi bir fikri mülkiyet iklimi olmayan bir ülkede, yenilikçi faaliyetlere yoğunlaşılması da beklenemez.
Türkiye’de yaklaşık 60 bin ihracatçı firma var. 50 bin firma, tescilsiz markayla ihracat yapıyor!
İLK 100 MARKAMIZ YARIM ELMA ETMİYOR!
Bugün ulusal, bölgesel ve uluslararası pazarlarda en çok ticareti yapılan ürünler arasında fikri ürünler de var. Bu nedenle WIPO, fikri mülkiyet haklarını, ticaretin motor yağına benzetiyor. Artık müzik, sinema, edebiyat ve bilgisayar programları birer endüstri kolu haline geldi. Büyük markaların ekonomik değerleri ise bazı ülkelerin milli gelirlerinden daha fazla.
2013 verilerine göre, Apple’ın marka değeri 87,3 milyar dolar. Ardından sırasıyla 58,8 milyar dolar ile Samsung, 52,1 milyar dolar ile Google, 45,5 milyar dolar ile Microsoft ve 42,3 milyar dolar ile Wallmart geliyor. Dikkat edilirse Wallmart hariç, listedekilerin tamamı teknoloji firması.
ABD dışında ilk beşte sadece Güney Koreli Samsung yer alıyor. Samsung, bir önceki yıla oranla müthiş bir çıkış yaparak 6. sıradan 2. sıraya yükselerek Apple’ın gerçek rakibi olduğunu kanıtladı.
Buna karşılık 2012 yılı raporuna göre, ilk 100 Türk markasının toplam değeri ise 27 milyar dolar. Değeri 1 milyar doları geçen marka sayımız sadece 10 adet. Demek ki, ilk 100 markamız ‘yarım elma (Apple)’ etmiyor.
“ABDİ NUSRET VE ŞÜREKÂSI” YOK AMA “NESTLE” YAŞIYOR
Dünya markası çıkarmak süreklilik esasına dayanır. Bu bağlamda Osmanlı döneminde tescili yapılan “Abdi Nusret ve Şürekâsı”, “Bafra Sigarası”, “Nadir” ve “Sulh Kızı” gibi markalardan hiçbirisi bugün yaşamıyor.
Buna karşılık yine ülkemizde Osmanlı döneminde tescil ettirilen “Singer”, “Mercedes”, “Nestle”, “Salamander” gibi yabancı markalar bugün çok güçlü bir şekilde hayatını ülkemizde ve dünya çapında sürdürüyor.
Ülkemizde konuya ilişkin politikalar, büyük ölçüde AB ve ABD’nin talepleri doğrultusunda belirlenmekte ve hayata geçirilmekte. Türkiye adına süreçlerde yer alanlar, ülke adına pozisyon almak yerine, muhataplarının taleplerini dinlemek suretiyle bunları olduğu gibi hayata geçirme eğiliminde.”
EN DEĞERLİ 10 TÜRK MARKASI*
Türk Telekom: 2.019 milyar dolar
THY: 1.680 milyar dolar
Akbank: 1.582 milyar dolar
İş Bankası: 1.569 milyar dolar
Turkcell: 1.539 milyar dolar
Efes: 1.509 milyar dolar
Garanti Bankası: 1.434 milyar dolar
Arçelik: 1.286 milyar dolar
Yapı Kredi Bankası: 1.138 milyar dolar
Petrol Ofisi: 1.062 milyar dolar
*(2010 verilerine göre)
DÜNYANIN EN DEĞERLİ MARKALARI*
Apple : 70 milyar dolar
Google: 47 milyar dolar
Microsoft: 45 milyar dolar
IBM: 39 milyar dolar
*(2010 verilerine göre)
YAŞAYAN PATENT SAYISI
OECD'nin 2009 yılı raporuna göre Türkiye'de yaşayan patent sayısı 7 bin 400. Yunanistan'da bu sayı 32 bin. Bu rakamlar Türkiye’nin teknoloji transferinde ne kadar zayıf olduğunu gösteriyor.