Afrika Kalkınma Bankası 15 Temmuz 2020 tarihinde imzaladığı 400 milyon dolar değerindeki anlaşmayla Mozambik’in doğalgaz projesinin finansörleri arasına girdi.
Sözünü ettiğimiz proje, “Mozambik LNG Alan 1 Projesi ve bunun tahmini büyüklüğü 24 milyar dolar... Ve bu haliyle Afrika’nın en büyük doğrudan yabancı yatırım projelerinden birisi olarak görülüyor.
Mozambik LNG Alan I Projesi, kıyıdan rezerv çıkarma, su altı boru hattı, kıyı işleme tesisi ve yardımcı tesislerin inşası gibi unsurları içeriyor. Tamamlanması durumunda Mozambik LNG Alan I Projesi, yıllık 12.88 milyon ton (mmtpa) LNG kapasitesine sahip olarak, Mozambik’te kıyıdan yaklaşık 40 km içeride yer alan “Alan 1”de Golfinho-Atum sahasından gaz tedarik edecek.
Alan I, 75 TCF (trilyon cubic feet) olarak tahmin edilen rezerviyle, bu proje vasıtasıyla iç tüketim ve Avrupa, Asya pazarlarının ihtiyacını karşılayacak. Böylece projenin Mozambik bütçesine tahmini 67 milyar dolarlık bir katkıda bulunabileceği hesaplanıyor. Yapılan rezerv tahminleriyle de Mozambik’in küresel LNG tedarikçileri arasında yakın gelecekte üçüncü sıraya yerleşmesi bekleniyor.
Projenin, beklenen bu getirileri sayesinde başta Mozambik olmak üzere Güney Afrika ülkelerinde sosyo-ekonomik alanda önemli gelişmelere katkıda bulunabileceği vurgulanıyor. Öncelikle projenin tamamlanmasının bölge ülkelerinde başka endüstriyel projelerin de gerçekleşmesine yol açabileceği düşünülüyor. 2 milyar dolarlık gübre üretim tesisi; 5 milyar dolarlık gaz-sıvı (GTL) tesisi; gaz türbini teknolojisini kullanan bağımsız elektrik üretim tesisleri kurulması bu potansiyel gelişmelere örnek kabul ediliyor.
Uzmanlara göre Mozambik ve çevresinde bu tesislerin inşasıyla çok sayıda kişiye istihdam sağlanması, bölgenin sosyo-ekonomik açıdan gelişimine katkıda bulunacak. Ayrıca tesislerde görev alacak personelin yurtdışındaki kurumlarda ya da yurtdışından gelen uzmanlar tarafından eğitilmesi de bölgedeki yüksek teknolojik bilgi ve becerinin arttırılmasını sağlayacak. Bunun dışında Mozambik LNG Alan I Projesinin işlevselliği için gerçekleştirilecek inşaat ve altyapı yatırımları da sanayi ve ticarete olumlu yansıyacak.
Diğer yandan Mozambik LNG Alan I Projesi, Mozambik ulusal enerji politikalarına da olumlu katkılar sağlayacak. Yerli gazın kullanılabilirliği ile proje, Mozambik'te gaza dayalı elektrik üretimini kolaylaştırmayı amaçlıyor.
Afrika Kalkınma Bankası Enerji Finansal Çözümleri Direktörü Wale Shonibare de bunun Mozambik ve çevresi için güvenilir ve ekonomik enerji sağlamada önemli bir rol oynayacağını vurguladı.
Yaklaşık 24 milyar dolara mal olacak projenin finansörlüğünü uluslararası bir sponsor konsorsiyumu üstlenmiş durumda. Konsorsiyumda, TOTAL (Fransa; yüzde 26.5), Mitsui (Japonya; yüzde 20), OVL (Hindistan; yüzde 16), Bharat Petrol (Hindistan; yüzde 10), PTT Keşfi (Tayland; yüzde 8.5), Oil India (Hindistan; yüzde 4) ve Mozambik’in Petrol ve Gaz Şirketi ENH (yüzde 15) ile Afrika Kalkınma Bankası yer alıyor.
Afrika Kalkınma Bankası’nın bu projeye katılımın finansman alanında olduğu kadar siyasi, sosyal ve çevresel sonuçlarının da olacağı düşünülüyor. Bankanın attığı imza sonrasında Afrika’nın en büyük doğrudan yabancı yatırımları adına İhracat Kredi Ajansı ve ticari banka finansmanının onaylanmasında olumlu rol oynayacak.
Ayrıca Banka ve Mozambik Hükümeti arasındaki “İtiraz Etmeme ve Güvence Mektubu” siyasi riskleri azaltan bir unsur olarak görülüyor. Buna ilaveten Bankanın yolsuzlukla mücadele konusunda da raporlamayı teşvik edecek olması projenin güvenilirliğini arttıracak bir unsur sayılabilir. Son olarak ise Afrika Kalkınma Bankası katıldığı bu projenin çevresel ve sosyal gerekliliklere uygun olup olmadığını izleyerek, bölgedeki sosyo-ekonomik kalkınmaya katkıda bulunabilecek.