Enerji Günlüğü - Lisanssız güneş enerji santrali (GES) yatırımlarına uygulanan dağıtım bedeli tutarları yıl sonunda yüzde 300 artacak. Bu yüzden, solar sektöründe kurulum aşamasına gelmiş GES’leri bir an önce devreye alma telaşı yaşanıyor.
Türkiye’de güneş enerjisi yatırımları son zamanlarda medyada geniş yer buldu. Bunun bir nedeni önceki hafta gerçekleştirilen Karapınar Yenilenebilir Kaynak Alanı (YEKA) Güneş-1 lisans ihalesiydi. Hem ihalenin bir ilk oluşu hem de 1.3 milyar dolara yakın bir sabit yatırım içermesi ihaleyi önemli kılıyordu.
DAĞITIM BEDELİ YÜKSEK ZAM
Aslında solar sektörünün kendi içinde son aylarda kamuoyuna çok fazla yansımayan ciddi bir hareketlilik daha var. Bunun arkasında, devletin lisanssız güneş enerji santrallerinden (GES) alınan sistem kullanım bedelini yüzde 300’e yakın oranlarda yükseltme kararı yatıyor. Yatırımcıların, zamlı sistem kullanım bedelleri devreye girmeden santrallerini hayata geçirme telaşı, GES kurulumu yapan anahtar teslim mühendislik firmalarının işlerini de yoğunlaştırdı.
BU YIL İKİYE KATLANIR
Türk-İtalyan ortaklı Teknoray Solar’ın Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Özenbaş, Türkiye’de halen elektrik üreten güneş santrallerinin toplam büyüklüğünün 1000 MW’nin üzerine çıktığını belirtti. Özenbaş, “Türkiye dört yılda 1000 MW’lik GES kapasitesine ulaştı. Bunun yarısı son bir yılda devreye girdi. Bu yıl bir o kadar daha tesis devreye girecek. Bu da geçen yılın iki katı büyüklükte yeni GES’lerin şebekeye elektrik vermeye başlaması demek. Yani bu yıl sonu için beklentimiz kurulu gücün 2000 MW’ye ulaşması” dedi.
ZAMLI DÖNEME BIRAKMAMAK
Mehmet Özenbaş, devreye alınacak ilave kurulu güçte neden artış beklediği sorusu üzerine “Öncelikle yatırımla ilgili maliyetlerin aşağıya inmesi söz konusu” dedi. Ancak lisanssız GES’lerden alınan hat bedelinin 2018 başı itibariyle artacağını hatırlatan Özenbaş şunları söyledi:
“Normalde devlet güneş elektriğine kilovatsaat (kWh) başına 13.3 dolar cent ödüyor. Fakat şimdi satış bedeli aynı kalmak kaydıyla, halen 2.5 kuruş olan kWh başına dağıtım bedelleri 10.25 kuruşa çıkarılıyor. Bu da 2018 yılbaşından itibaren devreye girecek. Bu da 13.3 dolar cent’lik alım fiyatını reel olarak 10.4 dolar cent seviyesine düşürmüş oluyor. Bu da lisanssız GES’lerin net gelirinin yaklaşık yüzde 17.3 düşmesi anlamına geliyor. İşte bu yüzden bağlantı görüşü alınmış, izinleri tamamlanmış GES projesi sahiplerinin bir an önce kurulumlarını tamamlayıp, şebeke kabullerini yaptırmalarında fayda var.”
2018’E KALAN PROJE ÇÖP DEĞİL
Peki, net gelirleri düşecek diye bu yıl sonuna kadar tamamlanamayan projelerden vaz mı geçilecek? Teknoray Solar Genel Müdür Yardımcısı Özenbaş “Gelecek yıla kalan projeler için iş işten geçti diye bir şey yok. Zaten kurulum maliyetleri giderek aşağıya iniyor. Bu yüzden 2018 ve sonrasında da bu işler yapılacak. Ama ilk etapta 2013 yılındaki duruma döneceğiz. Bizim burada anlatmak istediğimiz zaman kısıtı.”
AKKAŞOĞLU: EK SÜRE VERİLEBİLİR
Ağırlıklı olarak Muğla, Burdur ve Antalya çevresinde faaliyet yürüten Akkaşşoğlu Grubu, lisanssız güneş santrali projelerinin kurulumunu hızlandırmış durumda. Lisanssız GES’lerde hat kullanım bedellerinin artmasından önce işleri hızlandırmaya çalıştıklarını kaydeden Yönetim Kurulu Başkanı Tevfik Akkaş “2017 yılında geçici kabul için yoğun başvuru geleceği kesin. Bu yoğunluk TEDAŞ’ın 2017 içinde tümüne geçici kabul vermesi mümkün olmayabilir. Bu durumda geçici kabul dilekçelerini 2017 içinde verenlere mevcut hat bedeli hakkını kullanabilmeleri için ek süre verebileceğini düşünüyorum” diye konuştu.