“Kuzey Akım 2 Avrupa’da doğalgazı ucuzlatacak”

Enerji Günlüğü - Rus doğalgazını Almanya üzerinden Avrupa’ya taşıyacak Kuzey Akım 2 Boru Hattı’nin 2020’den önce devreye girmesi halinde yaşlı kıtadaki doğalgaz fiyatlarını yüzde 13 aşağı çekmesi bekleniyor.

Rus doğalgazını Baltık Denizi’nin altından Avrupa’ya taşıyacak Kuzey Akım 2 Boru Hattı Projesi’nin inşası devam ediyor. Hattın geçeceği 5 ülkeden dördü (Rusya, Almanya, Finlandiya, İsveç) ile tüm konularda anlaşmaya varan Kuzey Akım 2 yönetimi, Danimarka ile son pürüzleri giderme konusunda görüşmelere devam ediyor.

ABD’NİN LNG SATMA HEVESİ

Kuzey Akım 2 Sözcüsü Jens D. Mueller, Boru Hattı Alım Terminali’nin yer aldığı Almanya’nın Greifswald şehrinde Türkiye’den gelen bir grup gazeteciye açıklamalarda bulundu.

ABD yönetiminin projeye karşı olumsuz bir tutum geliştirdiğini hatırlatan Mueller, bu tutumun Avrupa Birliği üzerinde de bir baskı yarattığını ifade etti. Mueller, Washington’un bu tutumunun temelinde Başkan Donald Trump'ın ABD öncelikli enerji politikalarının ve ülkenin Avrupa’ya LNG sevkiyatlarını artırma arzusunun yattığını ifade etti.

KUZEY AKIM 2 ULUSLARARASI YASALARA UYGUN MU? 

Jens D. Mueller, Kuzey Akım 2 doğalgaz boru hattı projesinin her aşamasında ilgili ülkelerin yasaları ile tüm uluslararası anlaşma ve şartlara uygun hareket edildiğinin altını çizdi. ABD’de yürürlüğe koyulan kimi düzenlemelerin Kuzey Akım 2 projesini etkilemeyeceğini kaydeden Mueller şunları söyledi:

“ABD yaptırımların uygulanması şartlara bağlanmış durumda. Buna göre öncelikle tüm yaptırımlar müttefik ülkelerle koordine edilmek durumunda. İkincisi bu yaptırımların ilgili ülkelerin enerji arz güvenliğine zarar vermemesi lazım. Üçüncüsü de yasanın yürürlüğe girmesinden önceki tüm anlaşmalar zaten kapsam dışında.”

KUZEY AKIM 2 ABD AMBARGOSUNDAN ETKİLENİR Mİ?

Kuzey Akım 2’de hem boru hattının inşası hem de projenin finansmanına dair tüm anlaşmaların ABD’deki ambargo düzenlemeleri öncesinde tamamlandığına işaret eden Mueller, “Bu yüzden mevcut ABD kanun, karar ve düzenlemeleri Kuzey Akım 2 projesi için geçerli değil ve uygulanamaz. Buna rağmen sık sık yeni bir yaptırım spekülasyonuna dair haberlere rastlayabiliyoruz. Projenin üstlenicisi olarak bizler rahatız ve siyasi spekülasyonlar üzerine yorum yapmıyoruz. Hissedarların projeye bağlılığı tam, finansman garanti altında, boru döşeme süreci planlandığı şekilde ilerliyor. Bu yüzden, muhtemel ABD yaptırımlarına karşı herhangi bir B planı ihtiyacımız da yok” diye konuştu.

KUZEY AKIM 2'YE AVRUPA İÇİNDEN İTİRAZLAR

Jens D. Mueller, Kuzey Akım 2 projesine karşı Avrupa Birliği ülkeleri içinden yükselen kimi itirazların ekonomik çıkar ayrılıklarından kaynaklandığını söyledi. Mueller, “Mesela Polonya’nın, doğalgaz tedarikinin yüzde 90’ı Rus doğalgazından bağımsız. AB ayrıca ülkedeki LNG tesislerini ve Norveç'ten gelen yeni boru hatlarını da kısmi olarak finanse ediyor. Ülkede projeye karşı ticari bir endişenin ortaya çıkması olağan” ifadelerini kullandı.

KUZEY AKIM 2'DE HEDEF BU YILIN SONU

Kuzey Akım 2 hattının hattının geçtiği beş ülkeden dördünde (Rusya, Almanya, Finlandiya, İsveç) izin süreçlerinin olumlu sonuçlandığını hatırlatan Mueller, “Danimarka ise Bornholm Adası’na dair bazı endişeleri nedeniyle ilk başvurumuzu reddetti. 2018’deki ikinci başvurumuzu revize gederek geçen ay (Nisan) yeniledik. Danimarka’nın da gerekli izinleri vereceğinden umutluyuz. Yani projenin herhangi bir gecikme yaşanmadan 2019 sonunda devreye girmesini bekliyoruz” diye konuştu.

KÜRESEL DOĞALGAZ TALEBİ ARTACAK

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) başta olmak üzere uluslararası kuruluşlar ile önde gelen enerji aktörlerinin raporlarında küresel doğalgaz talebinde artış öngörülüyor. Projeksiyonların ortak yanı, doğalgazın LNG formunun giderek daha fazla yayılacağı beklentisi. Ancak LNG ile boru gazı arasında nasıl bir fiyat ve pazar payı dengesi oluşacağı konusunda farklı senaryolar çizilebiliyor.

AVRUPA’NIN İTHALAT İHTİYACI ARTACAK

Çizilen senaryolara göre dünyada doğalgaz talebi artarken, Avrupa’da bu artışın sınırlı kalması bekleniyor. Buna rağmen Avrupa’nın doğalgaz ithalatının artması öngörülüyor. Talep düşerken ithalat artışının arkasında yatan neden ise Avrupa’nın kendi üretiminin azalacağına yönelik projeksiyonlar.

KUZEY AKIM 2’NİN FİYATLARA ETKİSİ

Avrupa’ya doğalgaz ithalatı ağırlıklı olarak boru hatlarıyla, bunun yanında giderek artan bir biçimde LNG formunda yapılıyor. Avrupa’da sınırlı talep artışına karşın, üretimin azalması fiyatlar üzerinde yükseltici bir faktör olarak gösteriliyor. Ancak Kuzey Akım 2 gaz boru hattının 2020 yılından önce devreye girmesiyle, Avrupa çapındaki doğalgaz fiyatlarının gevşeyeceği hesaplanıyor. Senaryolara göre farklılıklar gösterse de bu düşürücü etkinin yüzde 10-15 aralığında (ortalama yüzde 13) olmasını bekleyenler ağırlıkta.

TÜRKAKIM FAKTÖRÜ DE YOLDA

Avrupa doğalgaz pazarı için Ukrayna’yı by pass eden tek güzergah Kuzey Akım değil. Karadeniz’in altından Türkiye’ye Rus doğalgazı taşıyacak TürkAkım da bir diğer güzergah. Başlangıçta 63 milyar metreküplük Güney Akım olarak gündeme gelen bu proje şimdilik 31.5 milyar metreküplük kapasiteyle devreye alınmaya hazırlanıyor. TürkAkım ile birlikte düşünüldüğünde, gelecek 20-25 yılda Avrupa pazarında Rus doğalgazı hakimiyetinin süreceğine kesin gözüyle bakılıyor. Öte yandan Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşınan Rus gazı dışında kaynaklar da söz konusu. Bunlardan biri Azerbaycan, diğeri İran gazı. İleride Irak ve Doğu Akdeniz doğalgaz kaynaklarının da Avrupa’ya taşınıp taşınmayacağı üzerine bolca senaryo üretiliyor.

AVRUPA’DAKİ TÜKETİMİN DÖRTTE BİRİ

Mueller’in verdiği bilgiye göre halen işletmedeki Kuzey Akım projesinden Avrupa’ya yılda 55 milyar metreküp doğalgaz aktarılabiliyor. Kuzey Akım 2 de devreye girdikten sonra aynı miktarda Rus doğalgazını yaşlı kıtaya aktaracak. İki projenin 110 milyar metreküplük kapasitesi AB’nin toplam yıllık doğalgaz tüketiminin dörtte birine karşılık geliyor.

Mehmet KARA - Enerji Günlüğü