Değerli Okurlar,
Ülkeler, uluslararası anlaşmalara imza attıklarında bundan kolay kolay vazgeçemeyecekleri gibi imza atmadıklarında, neden imza atmadıklarının hesabını dünyaya ve kendi kamuoyuna vermek durumundadırlar. Bu anlamda İklim Değişikliği Anlaşması da ülkemiz için bir samimiyet ve aynı zamanda bir medeniyet testi olarak değerlendirilebilir.
Dünya nüfusu son elli yılda ikiye katlanmış; hava sıcaklığı da yaklaşık 1,5 derece santigrat artmış durumda. Enerjiye erişim ve kuraklık, insanlığın önünde en önemli iki problem olarak kendisini gösteriyor. Türkiye de kuraklıktan en fazla etkilenecek ülkelerin başında geliyor. Bu iki probleme, teknolojinin geldiği noktayı dikkate alarak siber güvenlik konusunu da ekleyebiliriz.
Türkiye hala enerji stratejisini tam olarak ortaya koyabilmiş değil. Yapılan bazı olumlu çalışmaları elbette yok sayamayız. Ancak altını çizmek isteğimiz husus, Ulusal Enerji Stratejimizi dünya gerçeklerine gözümüzü kapayarak ve sırtımızı dönerek belirleyemeyeceğimiz gerçeğidir.
Bildiğiniz gibi strateji kavramı ilk olarak askeri alanda kullanılmıştır. Strateji, bir savaşta kazanmak için yapılacak askeri harekâtın planlanması ve yürütülmesi; barış ve savaşta benimsenen politikalara en fazla desteği vermek amacıyla politik, ekonomik, psikolojik ve askerî güçleri bir arada kullanma bilimi ve sanatıdır.
Öyleyse Ulusal Enerji Stratejisi’ni bu dört gücü dikkate alarak belirlememiz gerekiyor. Bu değerlendirmeyi yaptığımızda, fosil yakıtların kullanımının bir takvime uygun olarak hızlı bir şekilde sınırlandırılması ve belirli bir tarihte sona erdirilmesi bu stratejinin en önemli parçası olarak gözüküyor. Hâlâ kullanmadığımız ve açılmamış yerli kömür sahalarımızın bulunduğu da bir başka gerçek. Ancak yerli kömür için ödenen teşviklerin topluma ne yarar sağladığını da ciddi ve şeffaf bir biçimde tartışmak, gerçeklerle yüzleşmek ve her şeyden önce samimi olmak gerekiyor.
Diğer yandan, fosil yakıtlı santralların çalıştırılmasının ve bunun için gerekli başta kömür madenciliğinin neden olduğu kayıpların/zararların da açık ve net biçimde ortaya konması gerekiyor (bunlar verimlilik, sağlık, teknolojik ve ekonomik hususlar başta olmak üzere ayrı ayrı ele alınabilir).
Yapılacak bu çalışma ile bunları kapatmanın bedeli ile yenilenebilir enerji yatırımları maliyeti arasındaki ilişki de ortaya konabilir. Tabii burada mevcut fosil yakıtlı santrallar için firmalara ödenen yerli kömür kullanım teşviki de mutlaka hesaba katılmalıdır.
Uygulama açısından baktığımızda pratik bir çözüm olarak, mevcut termik santralların ünitelerinin sırayla devreden çıkarılması ve imkan varsa oralardaki maden sahalarının rehabilite edildikten sonra yenilenebilir enerji alanı alarak kullanılması, mevcut enerji şebekesine entegrasyon açısından da önemli bir kolaylık sağlayacaktır.
Son söz: Bu konuda değişik platformlarda yapılan çalışmaların bir araya getirilmesi, başlangıç çalışmaları açısından büyük bir önem arz ediyor.
İyi günler dileklerimle...