Enerji Günlüğü - Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Hasan Köktaş, kuruluş hazıklıkları süren Enerji Borsası'nda sektör oyuncularının yüzde 60 payla hissedar olmasını öngördüklerini söyledi.
Hasan Köktaş, Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı'nda (SETA) düzenlenen "Türkiye'de Enerji Borsası" adlı panele katıldı. Başkan Köktaş, Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketi'nde (EPİAŞ) kendilerinin, yatırımcıların işlem yapacağı bir platformu konuştuklarını söyledi. Kanun’un EPDK'yı bu platformun tamamlanması noktasından görevlendirdiğini kaydeden Köktaş, “Bu sistemin esas itibariyle tarihsel bir akışı var. 2001'de 4628 sayılı bir önceki versiyon diyebileceğimiz Elektrik Piyasası Kanunu'ndan başlayan bir süreç var ve bu noktada 10 yıllık bir yaşanmışlık söz konusu. Bu süreç EPİAŞ'ı kurmayı bir zorunlu sonuç olarak ortaya çıkarıyor” dedi.
EKSİKLİKLERİ MİNİMİZE ETMEYE ÇALIŞIYORUZ
EPDK Başkanı Köktaş, 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun kendilerine elektrik piyasasının içerisinde lisans alacak EPİAŞ'ın kurulmasını amir hükme bağladığını belirtti. Bu noktada kendilerinin katılımcı bir süreç yönetimi yaparak eksiklikleri minimize etmeye çalıştıklarını vurgulayan Köktaş, "Öncelikle elektrikle ilgili birimleri bir araya getirdik. Oturduk, konuştuk ve Bakanımıza arz ettik. Daha sonra EPİAŞ'ın diğer paydaşlarını davet ettik ve toplantılar düzenledik" ifadelerini kaydetti.
Köktaş, yapılmakta olan çalışmanın bir tasarım olduğunu vurgulayarak, bunun içerisinde tercih koyabilecek unsurların yer aldığını söyledi. Tasarımın kuşkusuz bir değişime tabi olduğuna işaret eden Köktaş, "İkide bir sözleşme değişikliği yapmak üzere olağanüstü bir genel kurula davet etmenin ne kadar zor olduğunu bildiğimiz için başta tasarımı yaparken tüm muhtemel unsurları hesap ederek çalışmalar yapıyoruz. Stratejik ortak olarak şuna verildi, buna verildi gibi tartışmalar dolaşıyor, böyle bir şey yok" bilgisini verdi.
ÖZEL SEKTÖR BU SİSTEM İÇİN OLMAZSA OLMAZ
Özel sektörün bu sistem içerisinde olmazsa olmaz olduğu belirten Başkan Köktaş, "Yüzde 100 sadece piyasa işletmecisinin hissedarı olduğu borsalarda var. Ama Türkiye gerçeği piyasa oyuncularının aktif olarak ve ağırlıklı olarak sistemin olması gerektiğini düşünüyorum" dedi.
Köktaş, özel sektörün sistemin içerisine nasıl girebileceğine dair de hazırlık yaptıklarını belirterek, "Bir anket yaptık piyasa oyuncularına ve onlara EPİAŞ'a nasıl baktıklarını ortak olup olmayacaklarını sorduk. Dinamik bir katılım olduğunu gördük. O dinamik katılım sadece elektrik sektöründen değil doğal gaz sektöründen de geliyor, ben hisse alırım ve ortak olurum diyor. Yüzde 60'ın üzerinde hem elektrik hem de doğal gaz piyasasındaki oyuncuların çeşitli oranda hisse alabilecekleri bir yapıyla sistemin içerisine girme arzusunda olduklarını görüyoruz" diye konuştu.
EPİAŞ'ın merkezi noktasındaki tartışmalara da değinen Köktaş, "Ankara olur İstanbul olur bu bir tercihtir. Ana sözleşmede şirket merkezinin nerede olacağına ilişkin maddeyikoymada ihtiyaç var, maddeyi koyduk yeri boş. Bugünkü teknolojik dünyada mekanın nerede olduğunun çok fazla önemi yok" ifadelerini kullandı.
EKONOMİNİN İKİ KATI BÜYÜME İHTİYACI
Köktaş, enerji sektöründe hızlı bir büyüme yaşandığını vurgulayarak, "Dünyada Çin'den sonra ikinci büyümeyi sağlamış, son 10 yılda kurulu gücü 2'ye katlanmış bir ülkeyi konuşuyoruz. Geçmiş 40 yılda ortalama elektrik tüketiminin yüzde 8.4 büyüdüğü bir ülkeden bahsediyoruz. Aynı dönem içerisinde ekonomik büyümesinin yüzde 4.1-4.2 olduğunu düşünürsek ekonomik büyüme ile elektrik tüketimi arasında 2 çarpanlı bir büyüklüğü konuşuyoruz. Dolayısıyla her zaman ekonomik büyümenin iki katı kadar bir elektrik tüketimi büyümesi sağlamamız lazım ki öngörülen ekonomik büyümeyi yakalayabilelim" dedi.
BÜYÜK SANAYİNİN DÖRTTE BİRİ ENERJİ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye'nin Gayrisafi Yurtiçi Hasıla artışında enerji sektörünün en önemli sektörlerden biri haline geldiğinin altını çizen Köktaş, "500 büyük sanayi kuruluşu sıralamasına baktığımız zaman ilk 10'da 6 enerji şirketi var. Geçen sene İSO 500'de yüzde 24'lere ulaşan bir enerji sektörü büyüklüğü var. Bundan 4-5 sene önce bu rakam yüzde 16'lardaydı" diye konuştu.
KREDİLERİN YARIDAN FAZLASI ENERJİYE
Yabancı sermaye girişinde dış kredilerde ve iç finansmanın yatırımlara göre dağılımında da enerji sektörünün bir numara olduğunu kaydeden Köktaş, "Türkiye'de bankacılık sektörünün tahsis etmiş olduğu proje finansmanı kredilerinin yarısından fazlası enerji sektörüne gidiyor" dedi. Köktaş, enerji sektörünün politikalarının iyi belirlendiğini, öngörülebilirliği yüksek bir piyasa düzenlemesi sağlandığını belirterek, finans sektöründen ve sermaye piyasalarından sektöre hızlı bir kaynak girişi başladığını dile getirdi.