Enerji Günlüğü - Kimya Mühendisleri Odası, kömür santralleri konusunda ilgili tüm tarafların katılımıyla, çevresel ve tüm toplumsal yönleriyle birlikte ele alınarak uzun vadeli ve gerçekçi politikalar geliştirilmesi gerektiğini açıkladı.
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası kapatılan bazı termik santrallerin yeniden işler hale gelmesine ilişkin 16 Haziran 2020 tarihinde bir basın açıklaması yaptı. Elektrik üretiminde yerli kaynakları kullanmanın halk sağlığını hiçe saymanın bir gerekçesi olmaması gerektiği vurgulanan açıklamada, “Bu nedenle, mevcut santrallerin yanı sıra, kamuoyunun tepkisine neden olan, kurulu güç fazlası ve elektrik talep artışları dikkate alınmadan ortaya atılan, plansız, zaman ve kaynak kaybına neden olan yeni kömür santralı projeleri konusunda ısrarlı olunması da anlaşılamamaktadır. Diğer yandan mevcut koşullarda kömür madenciliği- santral işletmeciliği alanından geçimini sağlayan çok sayıda yurttaşımız ve ailesi olduğu, dolayısıyla konunun böylesine bir toplumsal boyutunun bulunduğu da bilinmektedir.
Gerek bu hususlar, gerekse elektriğin kâr getiren bir meta değil, toplumsal refah, sanayileşme, kentleşme gibi alanlara girdi sağlayan bir altyapı hizmeti olduğu dikkate alınmalı, kömür santralleri konusu ilgili tüm tarafların katılımıyla, çevresel ve tüm toplumsal yönleriyle birlikte ele alınarak uzun vadeli ve gerçekçi politikalar geliştirilmelidir” ifadesi kullanıldı.
AÇIKLIK GETİRİLMESİ GEREKEN BAZI SORULAR
Daha şimdiden, bir yıl süreyle geçici çalışma izni verilen santrallardan kaynaklanan emisyonlar konusunda kamuoyu tepkilerinin ortaya çıkmaya başladığı kaydedilen açıklamada, bazı sorulara açıklık getirilmesi amacıyla, aşağıdaki hususların önemli olduğu belirtildi:
●Şimdi ve daha önce geçici faaliyet izni verilen santrallarda, çevre ile ilgili yükümlülüklerinin yerine getirilmesi amacıyla santral işletmecileri tarafından yapılması gereken yatırımların ilerleme-tamamlanma durumunun ayrıntılı olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından kamuoyuyla paylaşılması yararlı olacaktır.
●Bilindiği gibi, kömür santrallarından kaynaklanan gaz halindeki kirleticiler kükürtdioksit (SO2) ile sınırlı olmayıp, azot oksitlerin (NOx) de dikkate alınması gereklidir. Dünya Sağlık Örgütü`nün halk sağlığı açısından daha zararlı olarak gördüğü 2,5 mikrondan küçük partiküller konusunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı`nın çalışmaları var mıdır?
●Söz konusu santrallarda sürekli ölçülmesi gereken kükürtdioksit, azot oksitler, uçucu kül ve karbon monoksit (CO) değerleri kamuoyuna açık olmalıdır; ayrıca hidrojen klorür ve hidrojen florür değerlerinin Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-2`deki kütlesel debileri aşıp aşmadığı kontrol edilmelidir.
●Kömürle çalışan tüm santralların etki alanı içerisinde hava kalitesinin ölçülmesi için hakim rüzgar yönü, gerekli mesafeler, çevredeki yerleşim yerleri gibi faktörler dikkate alınarak, maruz kalınan kirliliği temsil edecek şekilde hava kalitesi ölçümü istasyonları kurulmalı ve sürekli olarak ölçülen kirletici değerleri kamuoyuyla paylaşılmalıdır. Bu istasyonlar kamunun kontrolünde ve denetiminde olmalıdır.
●Linyitin yakılmasından kaynaklanan kül-cüruf, baca gazı kükürt arıtma tesislerinden kaynaklanan katı atıkların nasıl depolandığı, düzenli depolama tesislerinin durumu ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından gerekli denetimlerin yapılıp yapılmadığı açıklanmalı, sonuçlar kamuoyuyla paylaşılmalıdır.
●Santrallardan kaynaklanan sıvı atıkların ilgili yönetmeliklere uygun olarak bertaraf edildiğinin denetlenmesi ve bu konudaki verilerin kamuoyu ile paylaşılması gerekmektedir. Su kaynaklarının rasyonel kullanımı da konunun önemli bir diğer boyutudur
●Yıllardır hiçbir önlem alınmadan çalıştırılan santralların hava, toprak ve su üzerindeki etkilerini ortaya çıkarmak amacıyla, santralların çevrelerinde cıva dahil ağır metal kirliliğinin saptanması için üniversitelerimizce bilimsel araştırma çalışmalarının yapılması ve bu tür araştırmaların kömürlü santralların tümü için genişletilmesi ve verilerin kamuoyuyla paylaşılması gereklidir.
