Bir yılı daha tamamladık. Şimdi geçmişi değerlendirip önümüzdeki maçlara bakma zamanı.
Yılın son günlerinde enerjiyle ilgili önümüzü görmemizi sağlayacak bazı açıklamalar ve yayınlar önümüze geldi.
Enerji Günlüğü olarak bize düşen de bunları gerek haber olarak gerekse yorumlarımızla birlikte sizlerin dikkatine sunmak.
Bunlardan ilki Ekim ayının sonunda yayınlanan “Cumhurbaşkanlığı 2025 Yılı Programı”. Bundan 15 gün sonra da Enerji Bakanlığı tarafından 2023 Yılı Ulusal Enerji Denge Tabloları yayınlandı.
Bunları okuyup incelemek, aradan değerlendirmeye esas bilgileri çekip almak, yorumlamak gerçekten uzmanlık gerektirebiliyor. Ama TMMOB tarafından ilgili çalışmalara yönelik hazırlanan değerlendirme imdadımıza yetişti.
TMMOB, konuyu hikaye kısımlarından arındırarak, iki çalışmanın rakamsal verilerini değerlendirmiş ve önümüze net olarak gerçeği koymuş.
Peki nedir bu gerçek?
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre 2023 yılında enerji arzı artışı yüzde 0,44 düzeyinde. Ve birincil enerji kaynağı arzında ana rol hala fosil yakıtlarda.
Birincil enerji arzında fosil yakıtların payı yüzde 83, yenilenebilir kaynakların payı ise yaklaşık yüzde 17. Yani petrol (Yüzde 30,2), doğalgaz (yüzde 26,2) ve kömür (yüzde 25,3) temel birincil enerji kaynaklarımızı oluşturmaya devam ediyor. Anlaşılan o ki bu durum daha uzun yıllar edecek.
Çünkü yenilenebilir enerji kaynaklarının payı her geçen yıl artmakla birlikte önümüzdeki 20–30 yıl boyunca fosil yakıtlara, dolayısıyla ithal enerjiye muhtaç görünüyoruz.
Evet, enerjimizin neredeyse yüzde 70’i ithal ve her yıl ortalama 60 milyar dolar civarında para çıkıyor cebimizden.
Karadeniz, doğal gaz konusunda elimizi rahatlatacaktı ama gerçek üretim rakamları hala seçim döneminde dile getirilen seviyeyle ulaşmış değil, oldukça gerideyiz.
Doğal gaz depolama tesisleri konusunda da hedeflerin gerisindeyiz. Avrupa, ihtiyacı olan doğal gazın yaklaşık yüzde 30’nu depolama kapasitesine sahipken biz yüzde 15 seviyelerine ulaşma gayretindeyiz.
Çok uzatmaya gerek yok... Hedefler güzel... Hikayesi bol strateji dokümanları hazırlamak kolay ama gerçekler acı...
Enerjide dışa bağımlıyız, doğal gaz, petrol, kömür ve şimdi de nükleer. Hem de önemli bir kısmı tek kaynak... Daha da riskli...
Depolama kapasitemiz yetersiz, tedarikçilerimiz ile bir sorun durumunda açıkta kalmaya adayız yani...
Yenilenebilir, Karadeniz doğal gazı, Gabar petrolü derken bilelim ki enerjimiz fosil kaynaklardan ve neredeyse yüzde 70’ı ithal... Daha çok yolumuz var...