Enerji Günlüğü - Kapasite mekanizması kapsamına girecek santrallerin yaş şartı 10 yıldan 13 yıla çıkarıldı. Kapasite mekanizması kapsamındaki ödemeler de birim sabit maliyet bileşenleri ile kaynak bazlı kurulu güçten hareketle belirlenecek.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), Elektrik Piyasası Kapasite Mekanizması Yönetmeliğinde Değişiklik yaptı. Buna göre kapasite mekanizmasına dahil elektrik üretim tesislerine yapılan kapasite ödemeleri, bundan böyle; birim sabit maliyet bileşenleri ile kaynak bazında toplam kurulu güçlerinden hareketle belirlenecek. Kapasite ödemeleri daha önce kapasite mekanizmasındaki santrallerin birim sabit maliyet bileşenleri ile kaynak bazında toplam kurulu güçlerinden hareketle belirleniyordu.
DEĞİŞKEN VE TOPLAM MALİYET BİLEŞENİ KAVRAMLARI KALKTI
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Elektrik Piyasası Kapasite Mekanizması Yönetmeliği’nde yaptığı değişiklikle “değişken maliyet bileşeni” ve “toplam maliyet bileşeni” kavramlarını yürürlükten kaldırdı. Buna bağlı olarak Yönetmeliğin “Kapasite mekanizmasına ilişkin genel esaslar” başlıklı 5. maddesinde bahsedilen kapasite ödeme yöntemi de “birim sabit maliyet ve kaynak bazında toplam kurulu güç üzerinden belirlenir” şeklinde güncellendi.
YABANCI KAYNAK TESİSLERİNDE YAŞ SINIRI “13 ÜSTÜ” OLDU
“Kapasite mekanizmasına katılım şartları” başlıklı 6. maddenin, kapasite mekanizmasında yer almayacak olan yabancı kaynaklara dayalı santralleri tarif eden 2. fıkrası altında yer alan “g” bendi de “Lisansında yer alan, mevcut ve işletmede olan, geçici kabul tarihi en eski ünitesinin geçici kabul tarihinden başlayarak hesaplanan santral yaşı 13 yıldan büyük olan yerli kaynaklara dayalı olmayan santraller” olarak değiştirildi. Bu bendde daha önce “İlk ünitesinin geçici kabul tarihinden başlayarak hesaplanan santral yaşı 10 yıldan büyük olan yerli kaynaklara dayalı olmayan santraller” ifadesi yazılıydı.
YERLİ KAYNAK KULLANIMI MUTLAKA ÖDÜLLENDİRİLİYOR
6 maddeye eklenen 4 numaralı fıkrayla; ithal ve yerli kömürü veya ithal ve yerli doğal gazı birlikte kullanarak üretim yapan santraller, oransal olarak yerli kömür veya yerli doğal gaz kullanarak yaptıkları üretimlerine tekabül eden kurulu güçleri bakımından, ikinci fıkranın (f), (g) ve (ğ) bentlerindeki kriterleri taşısalar bile kapasite ödemesi almak üzere kapasite mekanizmasına katılabilecekler.
ÖDEMELERDE YILSONU ARTIK HAK KAYBI OLUŞMAYACAK
Yönetmeliğin “Kapasite ödemelerine esas bütçe” başlıklı 7 maddesinin 4 fıkrası da değiştirildi. Buna göre bir takvim yılı için belirlenecek bütçe, fatura dönemlerine pay edilecek ve bir fatura dönemindeki kapasite ödemeleri için belirlenen bütçenin ilgili fatura döneminde dağıtılması esas tutulacak. Bu fıkrada daha önce, bir takvim yılı için belirlenecek bütçenin fatura dönemlerine pay edileceği; ‘bir fatura döneminde yapılan kapasite ödemelerinin bütçenin altında kalması durumunda artan kısmın bir sonraki fatura dönemine aktarılacağı; ilgili takvim yılının son fatura dönemine ilişkin ödemelerden sonra hala bütçenin artması durumunda ise kalan bütçenin bir sonraki takvim yılına aktarılmayacağı’ hükmü yer alıyordu.
ÖDEMELER KAYNAK TÜRÜ BAZINDA DAĞITILACAK
Yönetmeliğin “Kapasite ödemelerine esas hesaplamalar” başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrası da “Kapasite ödemelerine esas bir fatura dönemindeki bütçe, her kaynak türü için belirlenen kapasite ödeme oranında kaynak türü bazında dağıtılır” şeklinde değiştirildi ve hesaplama formülü de bu ilke çerçevesinde güncellendi.
YERLİ DOĞALGAZ KULLANIMI DA MEKANİZMA KAPSAMINDA
“Kapasite ödemelerinin gerçekleştirilmesi” başlıklı 9. maddenin 2. ve 3. fıkraları da yapılan değişiklikler doğrultusunda yürürlükten kaldırıldı. Bu maddenin 5. fıkrası ise yerli doğalgaz kullanımını da kapsamak üzere, şu şekilde güncellendi: “İthal kömür veya doğalgaz yakıtlı santrallerde, bir fatura dönemi içerisinde yerli kömür veya yerli doğalgaz kullanılarak elektrik üretimi yapılması halinde, yerli kömür veya yerli doğalgaz kullanılarak yapılan üretim miktarı oranında kapasite ödemesi yapılır”.
KISMİ YERLİ KÖMÜR KULLANIMI KAPSAM İÇİNDE SAYILACAK
Bu maddeye eklenen 6 fıkra ile de ‘ithal kömür santrallerine kapasite ödemeleri hesaplanırken, ilgili santral; santral üretiminin yerli kaynak kullanılarak yapılan kısmı ile orantılı kurulu güçte bir yerli kömür santrali olarak kabul edileceği’ hükmü getirilmiş oldu.
Yönetmeliğin “Sabit ve değişken maliyet bileşenleri” başlıklı 10. maddesinin başlığında yer alan “…ve değişken” ibaresi ile 1. fıkrada yer alan “sabit maliyet bileşeni” ibaresinden sonra gelen “değişken maliyet bileşeni” ibareleri de yürürlükten kaldırıldı. Bu madde altında değişken maliyet bileşeninin nasıl belirleneceğini tarif eden 3. fıkra da yürürlükten kalktı.
DEĞİŞKEN MALİYET BİLEŞENİ TAMAMEN DEVREDEN ÇIKTI
10 maddenin 4 fıkrası da “değişken maliyet bileşeni” kavramının yürürlükten kaldırılmasına paralel olarak şu şekilde değiştirildi: “Sabit maliyet bileşeninin belirlendiği Kurul Kararında bu bedellerin güncellenmesine ilişkin hükümlere de yer verilir. Sabit maliyet bileşeninin güncellenmesinde döviz kuru, enflasyon ve kapasiteye bağlı iletim bedelleri parametrelerinde meydana gelen değişimler dikkate alınır. Güncelleme fatura dönemleri itibarıyla yapılır”.
ŞİRKETLER 30 GÜN İÇİNDE BAŞVURACAK
Yönetmeliğin Geçici 2. maddesine eklenen aşağıdaki 3 numaralı fıkra ile katılım şartlarını sağlayan tüzel kişilerin 30 gün içinde başvuru yapması gerektiği bildirildi: “2019 yılı için kapasite mekanizmasından yararlanmak isteyen ve 6. maddenin ikinci fıkrasının (g) bendi ve dördüncü fıkrası çerçevesinde katılım şartlarını sağlayan tüzel kişiler, bu maddenin yayımı tarihinden itibaren 30 gün içerisinde Sistem İşletmecisine başvurur. Başvurusu uygun bulunan tüzel kişilerin santralleri, başvuru tarihi ayın ilk 15 günü içerisinde ise Sistem İşletmecisine başvurdukları tarihi takip eden aydan itibaren, değil ise Sistem İşletmecisine başvurdukları tarihi takip eden ikinci aydan itibaren kapasite mekanizmasından yararlanacak tesisler listesine eklenir ve internet sitesinde duyurulur”.
Yönetmelik değişikliği, 01 Ocak 2019 tarihinden itibaren geçerli olacak şekilde bugün yürürlüğe girdi.