Enerji Günlüğü - (ÖZEL RÖPORTAJ) Elindeki santraller özelleştirme yoluyla yavaş yavaş özel sektöre devredilen kamu devi Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ), bu kez yurt dışında santraller kuracak, satın alacak.

Devletin enerji devi Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ), elektrik üretim özelleştirmeleri nedeniyle küçülürken, gözünü yurtdışı yatırımlarına dikti. Enerji Günlüğü'ne konuşan Genel Müdür Halil Alış, EÜAŞ'ı dünyadaki benzeri şirketlerin yaptığı gibi sınır ötesi operasyonlara hazırladıklarını açıkladı. Alış'ın verdiği bilgiye göre EÜAŞ, kurduğu ortaklıklarla yurtdışında mal edinebilme, santral sahibi olabilme çalışmaları yürütüyor. EÜAŞ'ı Avrupa'daki paydaşlarıyla rekabet edebilir hale getirmek istediklerini anlatan Genel Müdür Halil Alış, "Sınırötesi operasyonlarla elektrik güç santralleri yapmaktan veya satın almaktan bahsediyorum" diye konuştu. Halil Alış, Enerji Günlüğü'nün sorularını cevapladı:

EÜAŞ'ın bugünkü durumunu sorsak, nedir durum?

Zannediyorum biz EÜAŞ'ı bugüne kadar pek de iyi prezante edememişiz. EÜAŞ aslında milli bir şampiyon. Elinde yaklaşık 24 bin MW'lik kurulu güç var. Bugünkü cari fiyatlarla baktığınızda, 70-80 milyar dolarlık varlık değerine sahip bir şirket.

Üretim özelleştirmeleri bu varlığı küçülteceğine göre EÜAŞ yeni dönemde kendisine nasıl bir misyon biçiyor ve neler hedefliyor?

Biz EÜAŞ'ı Avrupa'daki benzerleri gibi, herkesle yarış edebilir bir oyuncu haline getirmek istiyoruz. Benzer şirketler derken, RWE, GDF, E.ON gibi şirketleri kastediyorum. Ve bunların hepsi kamu şirketi aslında. Bakanlığımız da bize bu konuda destek oluyor.

Konuyu biraz açar mısınız?

Sınırötesi operasyonlarla elektrik güç santralları yapmaktan veya satın almaktan bahsediyorum. Bakın, az önce saydığım şirketlerin hepsi Türkiye'de santraller yapıyor. Oysa bu kamu şirketlerinin tamamının kendi ülkeleri içindeki malvarlıkları, bizim EÜAŞ'ın Türkiye'deki sahip olduğu mal varlıkları kadar bile değil. GDF hariç, enerjigunlugu.net bu şirketlerin mal varlıklarının çoğu kendi ülkeleri dışındaki ülkelerde edindikleri mal varlıklarından oluşuyor...

EÜAŞ'a yurtdışı yolu göründü yani...

Şimdi biz bu şirketi, yeni işbirlikleriyle büyütmek istiyoruz. Nükleerde GDF Suez ve Japon Mitsubishi ile ondan sonra Afşin-Elbistan'da BAE veya Katar şirketleriyle anlaşmalar imzalıyoruz. En son Rus Inter RAO ile birlikte anlaşma imzaladık. http://enerjigunlugu.net Bu ortaklıklarla yurtdışında mal edinebilme, santral sahibi olabilme açısından uğraşlarda bulunuyoruz. Yani verdiğimiz mücadelelerden biri de EÜAŞ'ı Avrupa'daki paydaşlarıyla rekabet edebilir hale getirmek...

Bu konuda ilk aksiyon ne zaman alınır?

Bu büyük ihtimalle Sinop'taki nükleer santral işbirliğiyle, Mitsubishi ile ya da GDF ile başlar... Veyahut Afşin-Elbistan'da ve Konya Karapınar'da kömür ve kömüre dayalı santraller konusunda işbirliği yapacağımız şirketlerle... http://enerjigunlugu.net Bizim düşüncemiz, yurtdışında da yeni santraller yapmak. Hem santral yapmak hem de işletmek. Belki de onların ya da başka ülkelerin özelleştirme ihalelerine girerek santral sahibi olmak. Her şey düşünülebilir.

Yakın zamanda özelleştirilmiş varlıklar var mı, keşke alsaydık dediğiniz?

Var tabii. Mesela Bulgaristan ve Romanya elektrik dağıtım şirketlerini özelleştirirken bize mektup yazdılar. Hem EÜAŞ'a hem de TEİAŞ'a... Gelip katılın dediler. Keşke katılabilseydik. İnşallah bundan sonra olursa buna benzer fırsatlar değerlendiririz.

Nereler var böyle halen gündemde olan?

Şu anda mesela bence halen primer enerji kaynaklarına sahip olan Kafkas ülkelerinde ve Irak'ta, Suriye'de veyahut başka ülkelerde, İran'da santral sahibi olunabilir.

Bunun içinde doğalgaz santralleri de olabilir mi?

Her şey olabilir. Biz aslında EÜAŞ'ın deneyimini yurtdışına taşımak istiyoruz. İnşallah nükleerde de deneyim kazanırsak, belki ortak nükleer santral yapma şansı da olabilir. Bunlar o kadar da abartılacak ölçüde büyük hedefler değil. Mesela Güney Koreliler şu anda yurt dışında nükleer santral yapıyorlar. http://enerjigunlugu.net Kendi ülkelerinde bu yapmaya başladıklarında hiç bir bilgileri yoktu. Ama bugün gidiyorlar, bütün dünyada santral yapıyorlar. İşte Birleşik Arap Emirlikleri'nde nükleer santrali Güney Koreliler yapıyor. Rusya şu anda gelmiş Türkiye'de nükleer santral sahibi oluyor. Biz niye oralarda olmayalım?

Anlattıklarınız EÜAŞ'ta ciddi bir dönüşümün işaretleri ve pek çok şeyin değişmesi gerek sanırım...

Doğru. Bunun için tabii biraz kabuğumuzu kırıp daha hızlı düşünen firma haline gelmemiz gerekiyor. Bu konuda insan kaynağı da çok önemli. Yani EÜAŞ'ın bu hedefler doğrultusunda yeni insan kaynağına da ihtiyacı olacaktır. Aslında Elektrik piyasasının gelişmesiyle birlikte ortaya çıkan en önemli meselelerden bir tanesi ve belki de en önemlisi İnsan kaynağıdır. Bu sektörde çalışacak olan İnsan gücünün gerek ekonomik,gerek hukuk ve gerekse Mühendislik formasyonuna aynı anda sahip olmaları gerekecektir. 

Mehmet KARA

EÜAŞ'TAN MİLLİ BİR ŞAMPİYON ÇIKABİLİR Mİ? DR. NEJAT TAMZOK YAZDI...

VER TÜRKİYE'DE BİR İLK: DEVLET (EÜAŞ) İHALEYLE ELEKTRİK SATACAK