Enerji Günlüğü - JESDER, jeotermal sektöründe EPDK’dan hibrit tesisler için izin, santral imar sorununun giderilmesi ve YEKDEM başvurularının yılda ikiye çıkarılması taleplerinde bulundu.
JESDER Başkanı Ufuk Şentürk, EIF2017 kapsamında gerçekleştirilen jeotermal konulu otumda EPDK Daire Başkanı Ertuğrul Yıldız’a sektör adına bazı taleplerini dile getirdi. Şentürk, hibrit tesisler için izin, santral imar sorununun giderilmesi ve YEKDEM başvurularının yılda ikiye çıkarılması için yeni düzenleme talebinde bulundu.
ÖNLİSANS SÜRECİNDE ONAYLI İMAR KISMI ÇIKARILSIN
Ufuk Şentürk, “Sektörün en büyük sorunlarından biri bizden önce açılan kuyular. Kuyular çok derinleşti. Önceki gibi kuyular 1500-2000 metre değil kuyular 3000-3500 metreye kadar açılıyor. Ve çok uzun bir süreç alıyor. Kuyular açılmaya başladıktan sonra da kuyuların durumuna göre inşaat yeri belirliyoruz. Ve bu inşaat yeri için de bizim imar ve oturum izinleri süreci başlıyor. Fakat bu güne kadar çok nadirdir bizim sektörde santralin kabulu aşamasında imarın onaylatılarak sunulması. Hep son dakikada yetiştiririz. Bu yüzden sizden bizim önlisans sürecimizde onaylı imar kısmını çıkarın. Biz nasılsa bunu yapamadan santrali işletmeye alamıyoruz. Bu konuyu değerlendirir misiniz diye talepte bulunduk.” sorusunu yöneltti.
EPDK Daire Başkanı Ertuğrul Yıldız verdiği yanıtta, “Hukuki düzenleme ile fiili durum farklıdır, birbiriyle örtüşmüyor. Sizi anlayabiliyorum. Diğer taraftan düzenleme mantığı açısından baktığınız zaman da imar planları yapılmamış bir yerin tesis kurulabilme şansı yok . Kaçak oluyor çünkü. Böyle bir ikilem var. Diğer taraftan biz geçmişteki tecrübelerle, 2013 yılında 6446 sayılı kanunla elektrik piyasasındaki uygulamalar açısından ikinci döneme geçildi bir anlamda. Bununla birlikte lisanslama süreci iki aşamada gerçekleştiriliyor. Lisans ve önlisans aşamaları. Önlisans süreci de kanunla kurulması planlanan bir üretim tesisinin hazırlıkları tamamlanması için verilen geçici bir izin süreci. Jeotermalde tabi işletmeye giren ve yatırım süreci devam eden projelerin yatırım sahaları daha çok MTA tarafından çalışılmış sahalardır. Buralarda bir bilgi birikimi vardır. MTA dan alınan sahalarda doğrudan işletme ruhsatı alınarak lisans başvurusunda bulunuluyordu. Şimdi ise artık bu sahalar giderek azaldı. Yeniden arama ruhsat sahaları var. Bu da üç yıllık bir süre. Bence burada temel sorun bu işin yüksek maliyet gerektirmesi ve finansman sorunu nedeniyle ve tabi bir de bizim bütçemizdeki durum dikkate aldığımızda da bir anda çok yüksek talep nedeniyle arama faaliyetlerinde yeterli ekipman bulunamaması nedeniyle arama faaliyetlerinin öngörülen süre içinde tamamlanamaması. Ancak benim gördüğüm kadarıyla bazı ruhsatlarda arama dönemi çok verimsiz kullanılıyor ve bu dönemki çalışmalar işletme dönemine kayıyor. Bu da tabiki sahanın potansiyelinin sağlıklı olarak değerlendirilememesi nedeniyle yer seçiminde çeşitli hatalara neden oluyor. Buna bağlı olarak da çeşitli komplikasyonlar oluyor. Bizim kanun değişikliği olmadan bizim bu düzenlemeyi yapabilmemizin imkanı yok. Diğer taraftan benim şöyle bir endişem de var. İşleri ileriye doğru öteleyince kaynakların ekonomiye kazandırılması da öteleniyor. Eğer bu konuda yanılıyorsak benim sizden ricam öncelikle bakanlığın ilgili birimlerini ve bizi bilgilendirin. Hakikaten biz bu konuyu yanlış düşünüyorsak yani inşaat ruhsatı, imar planlarının onaylanma süreci lisans dönemlerine kaydırıldığı zaman yatırımın tamamlanma süreci de ötelenecekse bu çok olumlu bir durum değil ülkemiz açısından. Buna çok sıcak bakmamak lazım. Ama bu işlemler eşzamanlı olarak yürür, yatırımın yapılmasında da yasal olarak bir engelle karşılaşmayız diyorsanız, bu altyapı varsa bu konu mutlaka değerlendirilir, problem çözülür. Ama bizde bir kervan yolda düzülür anlayışı var bu doğru değil.” dedi.
YEKDEM MÜRACATLARI YILDA İKİYE ÇIKARILSIN
Ufuk Şentürk’ün “Sektörün en büyük ricası, ne olur şu YEKDEM müracatını en azından ikiye çıkarın. YEKDEM müracat hakkını yılda ikiye çıkarmak talebi mümkün mü? Finansal yatırımcılarımız mağdur oluyorlar.” sözleri üzerine Ertuğrul Yıldız, YEKDEM takviminde bir yıl sonrakine başvurma sözkonusuysa zaman kaybının olmadığını kaydederek, bu konunun doğrudan kendisini ilgilendirmemekle birlikte konuyu ilgili arkadaşlarına ileteceğini ifade etti.
HİBRİT TESİSLER İÇİN MÜSADE EDİLSİN
Şentürk’ün jeotermalde hibrit tesisler için müsade edebilmesine ilişkin talebine ilikin ise Yıldız şu yanıtı verdi:
“Burada benim de içinde bulunduğum bir uzman grubu tarafından çalışıyoruz. Dünya uygulamalarını da çalışıyoruz. Takdir edersiniz ki bizim kendi ülkemize has problemlerimiz var. Kendi ülkenizin özel koşullarını da gözden uzak tutmamanız gerekiyor. Bu çerçevede yine bakanlığımızın yenilenebilir enerji genel müdürlüğü ile diyalog içersinde bu konu çalışılıyor ama çok kısa sürede bu çözümlenebilir mi derseniz çok zor yani sizin talebinizin hemen karşılanabilirliği yok. Neden yok? Başta da elektrik kanunu olmak üzere bir çok kanunda değişiklik gerekiyor. Bildiğiniz gibi lisanssız faaliyet ayrı, lisanslı faaliyet de ayrı düzenleniyor. Yani lisanssız faaliyet kapsamında yapacağınız, güneş santralinden üreteceğiniz üretim miktarını lisanslı bir santin iç ihtiyacı olarak kullanmanız şu an için yasal olarak mümkün değil. Bunun için önce yasal düzenlemenin değiştirilmesi gerekiyor. Bu konu henüz çözümlenebilmiş değil, ama unutulmuş da değil. Üzerinde çalışılıyor, zor bir konu, zaman alacağını düşünüyorum.”
Sabiha KÖTEK - Enerji Günlüğü /Ankara