Enerji Günlüğü -Türkiye’deki tarım arazilerinin binde 1’ine dahi TarımGES kurulsa, toplamda 11 bin MW güç elde edileceği belirtiliyor.

İklim krizi temelinde güneş enerjisi farkındalığını arttırmayı amaçlayan düşünce kuruluşu Solar3GW’nin hazırladığı Türkiye’nin ilk ‘Tarım-Güneş Enerji Santralleri’ raporu açıklandı. Solar3GW Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Bahadır Turhan ve yönetim kurulu üyeleri tarafından açıklanan Raporda, azalan ve kıt kaynaklara bir çözüm önerisi olarak Tarım GES’lerinin enerji arz güvenliği, iklim değişikliği ve tarım alanlarına etkisi, yatırımlar için gerekli olan mevzuat değişiklikleri ele alınıyor. 

Raporda, Türkiye’deki tarım arazilerinin binde 1’ine dahi TarımGES kurulsa, toplamda 11 GW güç elde edileceği belirtiliyor. Dünyadaki pek çok ülke gibi Türkiye’nin de pandeminin etkisiyle daha derin hissedilen ekonomik krizle mücadele ederken, diğer yandan enerji arz krizinden de etkilendiği belirtiliyor. Enerjide dışa bağımlılık ve ekonomik krizle baş etmenin en akılcı yolunun ‘öz kaynaklarla en fazla üretimi yapmak’ olduğu işaret edilirken, Türkiye’nin buna imkan veren TarımGes’ten faydalanması gerektiği vurgulanıyor.

“DEPOLAMA ENTEGRELİ KÖY GES PROJELERİ YAPILABİLİR”

Solar3GW Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Bahadır Turhan yaptığı değerlendirmede, son yaşanan deprem afetinin dağıtık enerji üretiminin önemini gösterdiğini belirterek, mikro GES’ler ve kırsalda kırılganlığı azaltmak amacıyla depolama entegreli Köy GES projelerinin yapılabileceğini ifade etti. 

TarımGES raporunda, tarım alanları üzerinde kurulacak güneş enerjisi santralleriyle aynı alanda hem elektrik hem de tarım üretimi yapılabileceğini vurgulayan Turhan, “TarımGES projeleri azalan kaynakların yönetimine yenilikçi bir çözüm sunan bir uygulama. Tarlalara kurulacak yeni güneş enerjisi santralleri sayesinde, sertleşen iklim koşullarına karşı mahsüller korunacak ve yüksek verimli ürün elde edilebilecek aynı zamanda elektrik gibi yüksek bir maliyet girdisi optimize edilebilecek. Hatta elektrik üretiminin, tüketimden arta kalan kısmı şebekeye satılarak üçüncü bir gelir kaynağı elde edilebilir” dedi. 

Turhan ayrıca, TarımGES sistemlerinin maliyetinin her kuruma göre değişiklik gösterse de şimdilik normal bir GES kurulumuna göre ortalama %25 daha maliyetli olduğu bilgisini paylaştı. 

MEVZUATTA DEĞİŞİKLİK GEREKİYOR

Raporda, Türkiye’de TarımGES’ler önündeki en önemli zorluğun yasal mevzuatta iki amaçlı alan kullanımının yer almaması olduğu vurgulanıyor. TarımGES uygulamalarının tarım alanlarının bütünlüğünü bozmamakla birlikte, aynı alanı daha verimli kullanmayı amaçlayan ve çiftçinin ekonomisine katkı sağlayan uygulamalar olduğunun altı çizilerek, “Bu konuda yapılacak olan uygulamalarda atıl, üretim yapılmayan tarım arazilerinden yararlanılabileceği gibi, üretim yapılan araziler için ise toprak sahiplerinin inisiyatifinde olacak şekilde TarımGES projeleri geliştirilebilir” tespiti yapılıyor. 

Hibrit santraller gibi TarımGES projelerinin de tanım ve kota olarak mevzuatta yer alması, Türkiye’nin enerji bağımsızlığı konusunda bir kanalı daha kullanılabilir hale getireceği ve tarım ekonomisine fayda sağlayacağına dikkat çekiliyor. 

TEŞVİK GÜNDEME GETİRİLMELİ

Çalışmada, Türkiye’de TarımGES’lerin önünün açılması için acil olarak mevzuatta düzenlenme gerektiği belirtiliyor. TarımGES kurulacak alanlarda acil kamulaştırma yapılabilmesi ve kapasite tanımlanması öncelikli başlıklar arasında yer alıyor. Aynı zamanda Marmara bölgesi gibi arazi sıkıntısı olan bölgelerde küçük ölçekli tesisler için destek tarifesi oluşturabileceği, büyük ölçekli TarımGES’ler için ise YEKA benzeri ihale yöntemleri uygulanabileceği öneriliyor. TarımGES’ler için kapsamlı AR-GE programları geliştirilmesi ve çiftçilerin bilinçlendirilmesi tavsiye ediliyor. 

“MEVZUATTA ÖNCELİK TARIM OLMALI”

ODTÜ GÜNAM Araştırma Grubu’ndan Dr. Talat Özden, Tarıma Entegre Fotovoltaik Sistem uygulamaları için her ülkenin motivasyonunun farklı olduğunu ifade ederek, Türkiye’nin motivasyonunun  kuraklık ve ürün verimliliğini arttırma olduğunu kaydetti. Türkiye’nin ciddi kuraklık riski altında olduğuna dikkat çeken Özden, Türkiye su stresi seviyesinin yüksek olduğunu ve önümüzdeki dönemde Türkiye’yi daha fazla baskılayacağını kaydetti. Çiftçinin de sulama kaynaklı yüksek enerji maliyetleri ile karşı karşıya olduğunu ve bu duruma bir çıkar yol bulması gerektiğini belirten Özden, Tarıma Entegre Fotovoltaik Sistemlerin bu konuda da yardımcı olabileceğini ifade etti.

Bu sistemlerde bir miktar bitkisel verim düşüşünün sorun olmadığını kaydeden Özden, Almanya’nın %60’a kadar verim düşüşünü makul gördüğünü ve üretilecek solar enerji ile verimliliğin arttırılacağını belirtti. 

Özden Enerji Günlüğü’ne verdiği bilgide, bu sistemlere ilişkin mevzuatta en önemli hususun tarıma öncelik verilmesi olduğunu belirtti.

Sabiha KÖTEK - Enerji Günlüğü