DR. NEJAT TAMZOK
Madencilik endüstrisinde 100 yenilik (I)
Madencilik endüstrisinde 100 yenilik (II)
Madencilik endüstrisinde 100 yenilik (III)
53 Lastik havası indirme istasyonu
Maden işletmelerinde kullanılan lastik havalarının, araç bakımının bir parçası olarak düzenli biçimde indirilmesi gerekir. Bu işlem, gürültülü olmasının yanı sıra, yüksek basınç nedeniyle uçuşan cisimciklerin ve fırlayan kauçuk parçalarının yol açtığı yaralanma riskini de taşır. İki susturucu ve bir siperlikle donatılmış seyyar bir araç bu iş için özel olarak geliştirilmiştir. Arazide hareket etmesi kolay olan bu araç havası indirilecek olan lastiğe takılır; lastikten çıkan hava lastiği susturucuya bağlayan tüplere geçer ve buradan da uçuşan maddeleri engelleyen siperliğe çarpar.
54 MAGNELINK âcil haberleşme sistemi
Yeraltı maden ocaklarında, haberleşmenin doğrudan kayaçlar üzerinden yapılması bazen zorunlu hale gelebilir. MagneLink Manyetik Haberleşme Sistemi (MCS) yeraltı maden ocaklarında kayaçlar içerisinden manyetik dalgalar ileten bir acil durum iletişim sistemidir. Sesli veya yazılı mesajlar yoluyla çift yönlü iletişimi sağlar.
55 Yeni tasarım kamyonlar
Bir Alman şirketi, 88 ilâ 240 metrik tona kadar değişen taşıma kapasitelerine sahip yeni bir kamyon tasarımı geliştirmiştir. Modüler olan bu kamyonların, toplamda yirmi lastik ve beş aksa kadar opsiyonları bulunmaktadır. Akslar her iki yönde de 10 derece eğilebilmekte ve son derece esnek bir süspansiyonla zemine uyum sağlayabilmektedirler. Kamyon boş olduğunda sekiz lastik de kullanılmamaktadır. Söz konusu kamyonlar, geleneksel kamyonlara kıyasla çok daha kolay dönüş manevrası yapabilmekte ve lastik basıncı kullanım sırasında sürekli olarak yeniden ayarlanmaktadır. Her kamyonun, daha düşük yakıt ve yağ tüketimini sağlamak üzere bağımsız çalışabilen veya elektronik olarak senkronize edilmiş dört adet motoru bulunmaktadır.
56 Bant konveyörün rulman değişimi için geliştirilen yeni aparat
Bir konveyör sisteminde rulman değişimi, parçaların ağır olması ve bunları değiştirmek için gerekli olan rahatsız edici pozisyon nedeniyle oldukça zor bir görevdir. Özel olarak tasarlanmış yeni aparatlar ile bu iş büyük ölçüde kolaylaştırılmıştır.
57 Kamyon kasasındaki cevher yükünün yalıtımı
Cevherin kamyonlarla taşınması sırasında, toz ya da kaya parçacıkları kamyon kasasının dışına savrulma eğilimindedir. Bu problemi önlemek için, kamyonlar, sıvı bir izolasyon maddesinin kasadaki yükün yüzeyi boyunca uygulandığı bir istasyondan geçirilir. Bu yenilik, cevher nakliyatı sırasında ortaya çıkan çevresel etkileri azaltmaktadır.
58 Ekipman çevresindeki engelleri tespit eden radar sensörleri
Madencilik ekipmanları her geçen gün daha da irileşmekte ve operatörlerin görüş alanları da önemli ölçüde azalmaktadır. Ekipmanlar, artık, yakınlarında hareketli ya da sabit herhangi bir araç ya da insan varsa operatörü uyaran sensörler ile donatılmaktadır. Bu sensörler yüksek frekanslı dalgaları kullanmakta olup, çamur veya toz ya da araç çevresindeki çelik gövdeli ekipmanlarca üretilen elektrik alanlarından etkilenen manyetik cihazlar tarafından engellenebilen optik cihazlara göre çok daha etkilidirler.
59 Kamyon izleme sistemi
Büyük maden kamyonları, ağır yükleri ve çoğunlukla zorlu yol koşulları nedeniyle son derece yüksek baskı kuvvetlerine maruz kalmaktadır. Yol Analizi Kontrolü (RAC), bir bilgisayar yazılımıyla bağlantılı sensörler sistemidir. Sistem, ağır yükler için yol koşullarını izlemekte ve kamyonun bakım ihtiyacını azaltırken performansını ve güvenliğini arttırmaktadır. Kamyona monte edilmiş sensörleri kullanarak yol koşullarını saniyede on kez ölçmekte ve sürücüye ne zaman yavaşlaması gerektiğini bildirmektedir. Bir GPS ve telemetri sistemi ile bir araya getirildiğinde, aynı zamanda sorunlu alanları haritalamak ve yöneticileri gerekli yol onarımları konusunda uyarmak için de kullanılabilir. Ayrıca, sistemden alınan veriler, her aracın fiziksel durumunun bir tarihçesini derlemek için kaydedilebilir.
60 Yeraltında kablosuz haberleşme
Uzun bir süre, yeraltında haberleşmenin tek aracı bildiğimiz düdükler olmuştur. Kablosuz telefonların ve Wi-Fi antenlerin ortaya çıkışı, maden ocaklarındaki haberleşmede bir devrim yaratmıştır. Rölelerin kurulması, yeraltında kablosuz VOIP (Voice Over Internet Protocol ) tipi telefonlar kullanmak suretiyle iletişimin sağlanmasını mümkün kılmıştır. Bu gelişme, çalışanların ocak içerisinde birbirleriyle haberleşmelerini kolaylaştırmış, aynı zamanda yeraltından yerüstünü arayabilmelerine ve hatta çok daha uzaktaki insanlarla iletişim kurabilmelerine imkân sağlamıştır.
61 Lastik basıncı izleme sistemi
Lastikler, madencilik faaliyetlerinin en önemli bileşenlerinden birini oluşturmaktadır. Yeraltı cevher yükleyici ya da büyük kaya kamyonu için lastiklerin maliyeti çoğu zaman son derece yüksek olabileceğinden lastik bakımı son derece önemlidir. Lastik izleme sistemi, lastiğin durumu hakkında sürücüye; basınç, sıcaklık, hava kaçakları, lastik basıncının zaman içindeki değişimi vs. gibi pek çok bilgiyi sağlayabilmektedir. Örneğin, yetersiz lastik basıncının yakıt tüketimini arttırması bu sistem sayesinde önlenebilmektedir. Sistem, ayrıca, yüksek hızdaki lastik patlamalarının önlenmesine de yardımcı olmaktadır.
62 Karayolu treni
Cevherin, üretim yerinden cevher hazırlama tesislerine kadar taşınması oldukça maliyetli bir işlemdir. Söz konusu maliyeti azaltmak için, işletmeciler, daha küçük kapasiteli konvansiyonel taşıtlara kıyasla nakliye kapasitesi daha yüksek olan çift motorlu bir karayolu trenini (Smith MK4 Hydrapede Dolly) tercih etmektedirler. Madencilik endüstrisinde kullanılan diğer araçların aksine, Smith MK4 Hydrapede Dolly, küçük boyutundan dolayı mevcut karayolu altyapısını kullanabilmektedir.
63 Lastik sökümünde kullanılan yeni bir aparat: WHEELPRO
Madencilik ekipmanları son derece büyük boyutludur ve tek başına lastikleri bile 2.000 kg'dan daha ağır olabilir! Wheelpro, araçlardan lastikleri sökmek amacıyla bir forklift'e bağlanan yeni türde hidrolik bir kelepçedir.