Enerji Günlüğü - Garanti BBVA Yatırım Bankacılığı ve Finans Müdürü Emre Hatem, YEKDEM sayesinde tüketicinin elektrik faturasının 2018-19 yıllarında 2,5 milyar dolar civarında düştüğünü söyledi.
Yenilenebilir enerji şirketi Güriş’in organizasyonluğuyla düzenlenen "Güriş Energy Talks" başlıklı Webinar etkinliğinde değerlendirmelerde bulunan Garanti BBVA Yatırım Bankacılığı ve Finans Müdürü Emre Hatem, enerji sektöründe gelmiş geçmiş en başarılı güvence mekanizmasının Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM) olduğunu söyledi.
Banka olarak YEKDEM’in hem elektrik fiyatları hem de cari açık anlamında son derece faydalı bir sistem olduğunu düşündüklerini ve devam etmesi gerektiğine inandıklarını belirten Hatemi, yaptıkları modellemeye göre, 2018-19 yıllarında tüketicinin cebinden YEKDEM için aktarılan paranın, YEKDEM olmaması halinde çıkacak miktardan 2,5 milyar dolar civarında daha az olduğunu ortaya koyduğunu belirtti.
Hatem, “YEKDEM sayesinde bu kadar büyüklükteki projeyi hayata geçirebildik, bu kadar büyük montanlı finansmanları sağlayabildik. YEKDEM bize gerçekten önemli bir güvence sağladı. Banka olarak biz YEKDEM’den memnunuz. Peki YEKDEM ülke açısından faydalı mı veya tüketici açından bir maliyet yaratıyor mu? Biz buna da baktık. Eğer YEKDEM olmasaydı ne olacaktı? HES, rüzgar, güneş projeleri yapılamayacaktı, veya çok az bir kısmı yapılacaktı diyelim. Bunlar yerine termik santraller yapılacaktı. Biz de şu anda piyasadaki çalışan santraller içinden YEKDEM’leri çıkarıp, yerine doğalgaz ve kömür santralleri koyarak simülasyon yaptık. Bir fiyat modellemesi yaptık ve şunu gördük, bugün spot fiyatlar yaklaşık 1,5 cent daha yukarda olurdu. Yani bugün son 12 ay ortalaması yaklaşık 4,6 cent civarı olan spot fiyat 6 cent’in üzerine çıkacaktı. Dolayısıyla bu anlamda fiyatlar aslında düşük. Bir de şöyle bakmak lazım. EPDK verilerine bakarsak şunu görürüz. 2018-19 yıllarında toplamda tüketici ne kadar sübvansiyon yaptı? Yani tüketicinin cebinden YEKDEM için ne kadar aktarıldı diye bakıldığında -dolar kuruna çevirerek ben baktım- toplam 4,5 milyar dolar ödeme yapılmış. Buna şöyle bakılabilir: Bu kadar maliyet oluşturdu, tüketicinin faturası yükseldi denebilir. Bu bir bakış açısı. Fakat eğer YEKDEM olmasaydı fiyat ne kadar olurdu, ne kadar bir maliyet oluşurdu diye bakmak lazım. Bizim hesabımız 1,5 cent fiyat üzerinden bunun rakamsal karşılığı 7 milyar dolar civarı maliyet ortaya çıkacaktı. Yani esasında net olarak bakıldığında YEKDEM tüketicinin elektrik faturasını toplam iki yılda 2,5 milyar dolar civarında düşürdü. Bu bizim kendi modellememize dayanan bir analiz. Bu anlamda biz YEKDEM’in ülke açısından da olumlu olduğunu düşünüyoruz. İşin bir de doğalgaz santrali bacağı var. Eğer YEKDEM yerine doğalgaz santralleri yapsaydık doğalgaz ithal edecektik ve bunun da maliyeti yıllık 3 milyar dolar. Bu kadar da esasında cari açığı da azaltan etkisi oldu” ifadesini kullandı.
Sabiha KÖTEK - Enerji Günlüğü
