Enerji Günlüğü - Güneş santrallerinden beklenen performansın gerçekleşebilmesi, ekipman ve tasarım tercihleriyle yakından ilgili. GES’lerin performansını teminat altına alan sigorta poliçelerinde dikkate alınan kriterlerden biri de tahmini güneşlenme süreleri.
Enerji Günlüğü tarafından gerçekleştirilen Güneşli Sohbetler toplantılar serisinin ikinci bölümünde “Güneş Enerji Santrallerinde Performans ve Performans Garantileri” konuşuldu. Enerji Günlüğü Yayın Yönetmeni Mehmet Kara’nın moderatörlüğünde gerçekleştirilen toplantıda GTC Enerji CEO’su Çiğdem BESEN, Kotra Sigorta Genel Müdürü Osman TÜKEN ve Solarian Enerji Kurucu Ortağı Orçun Başlak konuştular. GES’lerin performans ölçümlerinde farklı değişkenlerin önemine dikkat çeken konuklar, GES’ler için hazırlanan sigorta teminatlarını da anlattılar.
KABLO VE PANEL SORUNLARI
Solarian’dan Orçun Başlak, güneş enerjisi santrallerinde (GES) zamanla kablo ve panel sorunlarının ortaya çıkmaya başladığını, bu durumun santrallerin performansını beklentilerin çok ötesinde düşürdüğünü anlattı. Başlak, bu sorunların eskiden görmezden gelinebildiğini ancak daha rekabetçi ‘Mini YEKA’ların (Yenilenebilir Kaynak Alanı) ortaya çıkmasıyla adeta sineğin yağının çıkarılmaya başlandığını vurguladı.
Ürün garantisi kapsamında güneş panellerinde performans kaybı ölçümlerinin son derece titizlikle yapıldığını belirten Orçun Başlak, bu sürecin zaman zaman iki yıla kadar uzayabildiğini söyledi.
DOĞRU AKIM ÖLÇÜMÜNE DİKKAT
GTC Enerji’den Çiğdem Besen ise GES’lerin performansı ölçülürken DC üzerinden üretilen elektriğin önemli bir ölçü olduğuna dikkat çekti. Besen şöyle konuştu:
“Güneş panelleri doğru akım elektrik üretiyor, eviriciler bunu alternatif akıma çeviriyor. DC ölçerseniz o santraldeki sadece DC panellerin ve DC kabloların performansını ölçmüş oluyorsunuz. Santraldeki performans, hava sıcaklığıyla orantılı gidiyor ama bakıldığında DC elektrik üretiminde böyle bir fark olmuyor. Bu da panellerin performansını ölçmek için önemli bir gösterge.”
PANELLERE UZUN DAYANIM TESTİ ÖNERİSİ
Çiğdem Besen, tüm panel üreticilerini uzun dayanım testlerini yaptırmaya çağırdı. Besen, üreticilerin ellerinde 5000-6000 saate varan test sonuçlarıyla, daha somut verilerle panelleri için daha uzun vadeli garantiler verebileceklerini vurguladı.
Çiğdem Besen, GTC olarak ilk üç yıl tek bir panel satmadan Ar-Ge yaptıklarını ifade etti. Panellerinin garantisinin, ürün kalitesi ve kesintisiz kalite testleri olduğunu kaydeden Çidem Besen “Sattığımız panelleri izlemeye devam ediyoruz” dedi. Besen, bugüne kadar sattıkları yaklaşık 550 bin panelin sadece 20’sini (yazı ile yirmi) değiştirmek zorunda kaldıklarını kaydetti.
SİMÜLASYONLA GES PERFORMANS ANALİZİ
Kotra Sigorta Genel Müdürü Osman Tüken, güneş santrallerinde performans garantilerinin de teminat altına alındığını anlattı. “Sigorta sektörü, yenilenebilir enerji sektöründe faaliyetleri desteklemeye devam ediyor” diyen Tüken, gelir kaybı sigortasının 12 aylık dönemler için yapıldığını anlattı.
Tüken, GES’ler için performans garantisi poliçelerinin değerlerinin, santrallerin uzun dönem faaliyetlerinin olası sonuçlarını ortaya koyan simülasyon yazılımlarıyla yapılan çalışmalar sonucunda belirlendiğini ifade etti.
GÜNEŞ NOKSANLIĞINA TAZMİNAT ÖDENDİ
Osman Tüken, bugüne kadar GES performans garantisi poliçelerine dayalı tazminat taleplerinin neredeyse tamamının güneş noksanlığı nedeniyle geldiğini anlattı. Sınırlı sayıda poliçe müşterisine, simülasyonla belirlenen güneşlenme süresi yaşanmadığı için tazminat ödendiğini anlatan Tüken, kendi sigorta portföyünde panel arızası nedeniyle hiç tazminat talebiyle karşılaşmadığını söyledi.
Yerli üreticilerin panellerini, ithal edilen panellerle aynı şartlarda sigortaladıklarını belirten Tüken, yerli panel kullanımının muhatap bulma konusunda kolaylık sağladığı için tercih edilebileceğini ifade etti.
Mehmet DAYIOĞLU - Enerji Günlüğü