Enerji Günlüğü - Küresel trendler, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de elektrikli araçlarla gelişmeleri etkiliyor. Elektrikli araçların trafikteki görünürlüğü her geçen gün artarken, bu araçlara enerji tedarik etmek üzere şarj ağı işletmeciliği yapmak isteyen şirket sayısı da giderek çoğalıyor.

Son veriler, Türkiye'de şu an itibariyle 67 adet şarj ağı işletmeci lisansı verildiğini gösteriyor. Aslında şarj istasyonu yatırımları, işletmeci lisansları verilmeye başlamadan çok önce başlamıştı. “Biz ilk oyuncuyuz” diyen Eşarj Genel Müdürü Barış Altınay, konuya ilişkin sorularımızı cevapladı.

Lisanslama meselesi Eşarj açısından neyi değiştirdi?

Sektördeki ilk oyuncuyuz, 2009 yılında kurulduk. Aslında bizim için çok büyük değişiklikler yok. Biz zaten uzun vadeli bir yol haritası çizmiştik. Şimdi yoğun ilgi var. Biz bu ilgiyi biraz da yerli elektrikli aracın gelişine yoruyoruz. Bir de lisans alma koşulları çok da yüksek yatırımlar gerektirmiyor. Beş farklı lokasyona, üçü hızlı toplam 50 istasyon kurmayı taahhüt ederek lisans almak mümkün.

Bu iş o kadar kolay mı?

Ama tabii asıl olay fiziki yatırımların sonrasında başlıyor. Çünkü sektörde asıl fark yaratacağınız nokta, nasıl hizmet verdiğiniz, nasıl bir altyapınız olduğu. 10 yılı aşkın tecrübeyle hizmet verdiğimiz için bizim açımızdan çok büyük değişiklikler yok. Biz nasıl daha kaliteli hizmet verebiliriz, mevcut altyapımızın üzerine ne koyabiliriz, ona bakıyoruz.

Bir de bu işin paydaşları var, bu konuda kimlerle birlikte yürünüyor?

E-mobilite dediğimizde otomotiv, enerji ve hatta perakendenin kesiştiği yeni bir yol haritasından bahsediyoruz. Kuruluşumuzdan bu yana bütün otomotiv üreticileriyle yakın iş birliğimiz var. Onların hizmet tedarikçisiydik, yani bayilerinin alt yapısını hazırlıyorduk. Müşterilerinin ev kurulumlarını destekliyorduk. Şimdi bir adım ileri gittik, kamuya açık alanlarda da onlarda iş birliği yapıyoruz. Şimdi bunların yanına akaryakıt dağıtım şirketlerini ekledik.

Şu anda kaç istasyonunuz var?

Bir istasyonda 1-3 arasında soket olabilir. Yeni nesil DC istasyonlarımız çift soketli. Aynı anda 2 aracın hızlı şarjına imkân verebiliyor. Eşarj olarak şu an 350’ye yakın istasyonumuz var. Ama bizim en büyük farkımız aslında sektörde bunu çoğunluğunun yüksek hızlı şarj istasyonu olması.

Kaçta kaç bunun oranı?

Bizde oran şu an yüzde 55’e 45 gibi ama gelecek yılın projeksiyonunda bunun gitgide yani 60’a 40, sonra 70’e 30 olarak ilerleyeceğini söyleyebilirim. Sürekli o yönde gideceğiz.

Şu anda hangi sektörlerle daha çok iş birliği yapıyorsunuz?

Şimdi tabi musluğun başı dersek, tabiri caizse otomotiv üreticileri var. Onlarla doğal organik bir bağımız var. Ama aynı zamanda müşterinin nerede şarj istediği de önemli bizim için. O yüzden AVM’ler, oteller ve ayrıca güzergahları üstünde nerede ihtiyaçları varsa orada yanlarındayız. Aslında müşterinin ihtiyaçlarıyla, onların yönlendirmesiyle şekillendiriyoruz.

Coğrafi dağılım nasıl gözetiyorsunuz?

Şu anda Nisan ayına kadar 53 ilde 495 Eşarj istasyonu kurma planımız var. Büyük bir hızla da devam ediyoruz. Üç ayda sektörün toplam yüksek hızlı şarj istasyonu sayısını yüzde 50 artıracak kadar yatırım yaptık. Bu önümüzdeki dönem de devam edecek. 2023 sonunda da 81 ilin tamamında yüksek hızlı şarj istasyonu konumlandırmayı planlıyoruz.

Tüm istasyonlarda mutlaka bir paydaş mı var?

Şu anda çoğunlukla kurulum yeri sağlayan ortağımız oluyor. Onlar yer sağlayanlarımız, biz alt yapı tedarikçisi oluyoruz. Ama gelecek yıl hem hizmetin hem de lokasyonun sahibi olduğumuz çözümleri hayata geçirme planlarımız var.

Anadolu şehirlerinde dileyen bu işe yatırım yapabilir mi?

Tabii ki. Bizimle iş ortağı olmak isteyenler, çok basit bir form doldurarak başlatabilir bu süreci. İlgili ekiplerimiz aynı gün içinde geri dönerler, önce ihtiyaç tespitini yaparlar. Kimi sadece tek bir istasyon kurmak isteyebilir, kimi birden fazla noktada bunu yapmak isteyebilir. Tespitin ardından ekiplerimiz bir keşif gezisi yapıyor ve müşteriye en uygun çözümü teklif ediyorlar.

Şarj istasyonu mevcut müşteriye hizmet için mi, yoksa para kazanmak için mi kurulur?

Aslında ikisi de mümkün. Hatta üçüncü bir seçenek de elektrikli araç sahibiyseniz zaten evinize kurmak. Sizin verdiğiniz örneğe dönersek, bunu kısıtlı erişim diyerek, sadece kendi müşterilerinin kullanımına izin verenler var. Bu amaçla bizden sadece alt yapı ve ürün tedarik edenler var. Bir de bu işten ticari gelir elde etmek isteyen, dolayısıyla bizim lisansımız altında, bizim haritamızda yer alan ve kamuya açık, bizim tarifelerimiz kapsamında hizmet veren iş ortaklarımız var.

Peki yapacağımız yatırımı ne kadarlık sürede geri alırız?

Müşterinin ne tip bir istasyon istediğine bağlı olarak, mümkünse beş yıl veya daha kısa bir sürede amorti edecek şekilde en uygun kurguyu sunuyoruz. Bizim en güçlü kaslarımızdan biri bu. Çünkü kendi yazılımımız ve 2014’ten bu yana gelen bir veri tabanımız var. Benzer örneklerden yola çıkarak müşterinin ilk yılında, ikinci yılında ve sonra aşağı yukarı ne kadar trafik alacağını, ne kadar elektrik tüketimi ve ciro elde edebileceğine dair çok rahat projeksiyon sağlayabiliyoruz. 

Mehmet KARA - Enerji Günlüğü